فرهنگ و هنر کشور را مومیایی نکنیم!
تاریخ انتشار
سه شنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۳ ساعت ۱۷:۰۳
حسین نوش آبادی در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه امروز افتتاح هفته کتاب است گفت: ابتدا باید از همه شما عذرخواهی کنم بابت اینکه تلاقی صورت گرفته بین افتتاح هفته کتاب و برگزاری این جلسه که برای اهالی رسانه ناهماهنگی هایی را ایجاد کرده است.
وی درباره سیاست‌های وزارت ارشاد درباره فرهنگ و هنر و سینما گفت: وزارت فرهنگ در چارچوب سیاست‌های کلان راهبردی کشور به وظیفه خطیر خود در حوزه فرهنگی می‌پردازد و بر اساس مهندسی فرهنگی کشور مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی موظف است سیاست‌هایی اتخاذ کند که بر اسناد بالادستی فرهنگی منتهی هستند.
وی افزود: حوزه فرهنگ نیازمند برنامه‌ریزی است و تلاش داریم از رویکردهای سطحی و کلیشه‌ای پرهیز کنیم. ما پیش از آنکه به محدودیت‌ها فکر کنیم به مصونیت‌ها فکر می‌کنیم و برای سلامت فکری و روحی جامعه برنامه داریم. سرمایه‌های فکری و معنوی کشور باید به سمت شکل‌گیری تمدن اسلامی و ایرانی تعمیق پیدا کند و تحقق این هدف نیازمند بازتعریف عناصر سبک زندگی اسلامی ایرانی است.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: دولت تدبیر و امید به همه سلایق احترام می‌گذارد اما برنامه‌های خود را در چارچوب سیاست‌های کلی خود اجرا می‌کند. هنر و فرهنگ متعلق به نهاد جامعه است و به هیچ جریان و حزب سیاسی خاصی تعلق ندارد.
نوش آبادی در بخش دیگری از سخنانش گفت: فرهنگ و هنر کشور را نباید مومیایی کرد و در تولید محتوا نیازمند بازآفرینی است. در حوزه سینما اعتقاد داریم براساس سیاست‌های راهبردی از تولید فیلم‌هایی که بتواند فرهنگ ملی و بومی ما را ارتقاء دهد و امید و اعتماد را به سطح جامعه بازگرداند حمایت می‌کنیم و با توجه به تکثر فرهنگی در کشور به سمت عدالت حرکت می‌کنیم.
وی تاکید کرد: برای تولید فیلم‌ها علاوه بر دقت نظر بر محتوا و مضمون آثاری که باعث افزایش مخاطب سینما می‌شود را حمایت می‌کنیم و اولویت ما در تولید آثار سینمایی مضامینی بر مبنای سند چشم انداز، نقشه فرهنگی کشور، برنامه پنجم توسعه و سیاست‌های ابلاغی است.
نوش‌آبادی در ادامه به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی در خصوص برنامه‌های وزارت ارشاد برای خرید کتاب ازناشران خصوصی و مستقل گفت: سیاست خرید کتاب از ناشران همچنان در وزارت ارشاد ادامه دارد و برای توسعه فرهنگ کتابخوانی باید کتاب های مفید در چارچوب ضوابط تولید شود. وزارت ارشاد تصمیم دارد این کتاب ها را خریداری کند و در اماکن فرهنگی در اختیار مردم قرار دهد. سیاست خرید کتاب از ناشران درست و قابل دفاع است اگر چه در برخی از دولت‌ها وجود نداشته اما ما به آن ادامه خواهیم داد.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطر نشان کرد: کتاب ارزان و مناسب باید در اختیار مردم قرار گیرد و برگزاری نمایشگاه کتاب در راستای همین سیاست است تا مردم با ناشران و نویسندگان آشنا شوند. یکی از برنامه‌هایی که مورد توجه ماست تاسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای کتاب در استان‌هاست تا مردم برای خرید ترغیب شوند. از امروز هفته کتاب آغاز می‌شود و در هفته جاری برنامه‌ها در شهرستان‌ها و استان‌ها ادامه خواهد داشت.
نوش آبادی در خصوص تقویت کتابخانه‌های مدارس گفت: یکی از کارهایی که باعث توسعه فرهنگ کتابخوانی در کشور می‌شود تقویت کتابخانه‌های مدارس است و بر اساس برنامه‌ریزی‌های آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و ارشاد در راستای تقویت فرهنگ کتابخوانی کتابخانه‌های مدارس را تقویت و فعال می‌کنیم و در هفته کتاب بسیاری از کتابخوانه‌های مدارس افتتاح و تکمیل می‌شود.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اجرای کنسرت‌های موسیقی که به صورت کنسرت های موسیقی که زنان در آن نوازندگی می‌کنند گفت: برگزاری کنسرت موسیقی به صورت جمعی اشکالی ندارد و مجوز اجرای جمعی کنسرت‌های موسیقی و حضور خانم‌ها در گروه‌های موسیقی به صورت تلفیقی و ترکیبی بلامانع است وی آنچه مهم است مجوز اجرای نوازندگی فردی یا تک‌خوانی خانم‌ها صادر نشده است مگر اینکه این تک خوانی در بین خانم‌ها باشد که قبلا هم مجوز آن صادر شده بود.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: اگر وزارت ارشاد مجوزی را برای حضور بانوان در برنامه‌های موسیقی صادر کند حتما از آنها حمایت می‌کند و طبیعی است که افرادی که در این کنسرت‌ها حضور دارند باید عفاف و حجاب را رعایت کنند تا بهانه‌ای نشود برای کسانی که برنامه‌ها و مجوزهای قانونی ارشاد را لغو کنند.
نوش آبادی در خصوص شایعه صدور مجوز برای دو خواننده زیرزمینی گفت: مجوزی که وزارت فرهنگ و ارشاد به محصولات فرهنگی می‌دهد فارغ از شخص و شخصیت آدم‌هاست و ما به اثر و محتوای آن مجوز می‌دهیم اگر محتوای آثار فرهنگی و هنری بر اساس ضوابط و سیاست‌های فرهنگی نظام باشد قطعا مجوز می‌گیرد.. ممکن است فردی سابقه خوبی در جامعه نداشته باشد ولی اگر اثرش ارزنده و با محتوا باشد از آن حمایت می‌کنیم.
وی در خصوص اجرای موسیقی توسط یانی موسیقیدان خارجی گفت: در بخش‌های غیردولتی و خصوصی اگر از عوامل فرهنگی خارج از کشور دعوت شود ما طبق ضوابط از آنها حمایت می‌کنیم ولی اجازه ورود و خروج این افراد خارج از محدوده وزارت فرهنگ و ارشاد است.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص ارکستر ملی ایران گفت: به شدت دنبال انجام این کار هستیم و برای اجرای موفق این ارکستر سمفونیک از هنرمندان دعوت می‌کنیم تا هر چه سریعتر ارکستری ملی در شان ملت ایران را آماده کنند.
حاشیه‌های دیروز اعطای شوالیه فرهنگی به محمود دولت‌آبادی و سخنرانی او در روز گذشته یکی از مهمترین محورهای این نشست بود. نوش‌آبادی درباره اوج گرفتن جایزه‌ها و عنوان‌های سفارت‌های خارجی به هنرمندان ایرانی گفت:سیاست های فرهنگ ما از خیلی از سیاست های بین المللی و روابط‌مان با دولت ها پیروی نمی‌کند. اما هنرمندان ما می‌توانند با کشورهایی که با آنها روابط دیپلماتیک داریم، روابط فرهنگی داشته باشند. اما بعضی سیاست‌های فرهنگی کشورهای اروپایی با هداف سیاسی صورت می‌گیرد و خیلی مورد تایید ما نیست. مثلا فردی به خاطر نوشتن کتابی در کشوری جایزه ای می‌گیرد ولی این الزامی برای حمایت و تایید ما نیست. البته افراد آزاد هستند که آثار خود را به کشورها و نهادهای فرهنگی مختلف بدهند؛ اما اگر کسی در کشوری با اهداف خاصی جایزه ای را کسب کرد به معنای این نیست که مورد حمایت ما قرار گرفته است و ما بر اساس سیاست های جاری خودمان برنامه ریزی می‌کنیم.
دولت‌آبادی دیروز در یک سخنرانی اعتراضی و عجیب به انتشار غیرقانونی کتابش در برخی از شهرها اعتراض کرده بود. خبرنگاری درمورد این ادعا و ماجرای کتاب «زوال کلنل» از نوش‌ابادی پرسید و او پاسخ داد: شخص آقای دولت آبادی از نویسندگان بنام و بزرگ کشور ما هستند. اما در مورد این کتاب ما ملاحظاتی داریم. این کتاب نواقص و مشکلات محتوایی دارد و مجوز آن باید براساس ضوابط فرهنگی نظام صادر شود. البته این به معنای ضبط شدن کتاب نیست. اگر اصلاحات لازم با نظر نویسنده انجام شود، مجوز انتشار آن صادر می‌شود.اما چاپ و توزیع کتاب «کلنل» غیرقابل قبول است و ارشاد با این کار مذموم و غیرقانونی برخورد خواهد کرد.
نوش آبادی در خصوص حمایت ارشاد از تولید کاغذ در کشور گفت: یکی از دغدغه‌های وزارت ارشاد تولید کاغذ برای ناشران است. برای تامین کاغذ هم از منابع داخلی و همچنین منابع خارجی استفاده می‌کنیم و به موازات آن از تامین کاغذ در داخل کشور حمایت‌های لازم را خواهیم داشت. امیدواریم که این حمایت‌ها باعث شود هزینه تولید کاغذ کاهش یافته و قیمت کتاب نیز کمتر شود.
وی در خصوص همکاری بازگشت برخی از مدیران صداوسیما به وزارت فرهنگ و ارشاد گفت: همکاری ما با صداوسیما نسبت به گذشته بهتر شده و رابطه سردی که البته ما باعث آن نبودیم رو به گرمی و افزایش تعامل می‌رود. حضور جناب سرافراز در نمایشگاه مطبوعات گویای همین است که تعامل صدا و سیما و وزارت ارشاد رو به تقویت است.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه یکسانی در ارتقاء فرهنگ عمومی کشور دارند و تلاش داریم اولین نشست مشترک بین مدیران صدا و سیما با حضور دکتر سرافراز و وزارت ارشاد را برگزار کنیم.
نوش‌آبادی در پاسخ به این سوال گفت: اگر بین نیروهایی که قبلا در صدا و سیما بودند و هم اکنون در وزارت ارشاد فعالیت می‌کنند نیاز به فراخوانی باشد این بازگرداندن کارمندان با شیب ملایم صورت می‌گیرد تا بتوانیم جایگزینی‌های لازم را انجام دهیم.
وی ابراز امیدواری کرد که سرافراز با ظرافت بیشتری بازگرداندن کارمندان صدا و سیما را انجام دهد و گفت: رئیس سازمان اختیار دارد که فراخوان لازم را به هر طریق انجام دهد و نیروها را با چالشی کمتر فراخواند.
آخرین سوال از سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد وام مسکن و بیمه خبرنگاران بود.
نوش‌آبادی گفت: در راستای حمایت و پشتیبانی از خبرنگاران صندوق اعتباری حمایت از خبرنگاران و نویسندگان را تاسیس کردیم البته در این صندوق رویکرد ما بر اساس خودکفایی این صندوق است و لازم است که علیرغم حمایت از خبرنگاران پالایش لازم را انجام دهیم. ما بر اساس برنامه‌های خود برای وام، تسهیلات مناسب و بیمه خبرنگاران اقدام می‌کنیم.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه ما سیاست‌های بیمه‌ای را به روزنامه‌ها اعلام کردیم، گفت: خبرگزاری‌ها بر اساس قانون مجاز هستند حق بیمه را تا سقفی که گفته‌ایم پرداخت کنند همچنین اعلام کردیم هفته‌نامه‌ها برای حداقل ۱۲ نفر و روزنامه‌ها برای حداقل ۳۵ نفر حق بیمه‌شان قابل پرداخت است.
وی درباره سیاست‌های وزارت ارشاد درباره فرهنگ و هنر و سینما گفت: وزارت فرهنگ در چارچوب سیاست‌های کلان راهبردی کشور به وظیفه خطیر خود در حوزه فرهنگی می‌پردازد و بر اساس مهندسی فرهنگی کشور مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی موظف است سیاست‌هایی اتخاذ کند که بر اسناد بالادستی فرهنگی منتهی هستند.
وی افزود: حوزه فرهنگ نیازمند برنامه‌ریزی است و تلاش داریم از رویکردهای سطحی و کلیشه‌ای پرهیز کنیم. ما پیش از آنکه به محدودیت‌ها فکر کنیم به مصونیت‌ها فکر می‌کنیم و برای سلامت فکری و روحی جامعه برنامه داریم. سرمایه‌های فکری و معنوی کشور باید به سمت شکل‌گیری تمدن اسلامی و ایرانی تعمیق پیدا کند و تحقق این هدف نیازمند بازتعریف عناصر سبک زندگی اسلامی ایرانی است.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: دولت تدبیر و امید به همه سلایق احترام می‌گذارد اما برنامه‌های خود را در چارچوب سیاست‌های کلی خود اجرا می‌کند. هنر و فرهنگ متعلق به نهاد جامعه است و به هیچ جریان و حزب سیاسی خاصی تعلق ندارد.
نوش آبادی در بخش دیگری از سخنانش گفت: فرهنگ و هنر کشور را نباید مومیایی کرد و در تولید محتوا نیازمند بازآفرینی است. در حوزه سینما اعتقاد داریم براساس سیاست‌های راهبردی از تولید فیلم‌هایی که بتواند فرهنگ ملی و بومی ما را ارتقاء دهد و امید و اعتماد را به سطح جامعه بازگرداند حمایت می‌کنیم و با توجه به تکثر فرهنگی در کشور به سمت عدالت حرکت می‌کنیم.
وی تاکید کرد: برای تولید فیلم‌ها علاوه بر دقت نظر بر محتوا و مضمون آثاری که باعث افزایش مخاطب سینما می‌شود را حمایت می‌کنیم و اولویت ما در تولید آثار سینمایی مضامینی بر مبنای سند چشم انداز، نقشه فرهنگی کشور، برنامه پنجم توسعه و سیاست‌های ابلاغی است.
نوش‌آبادی در ادامه به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی در خصوص برنامه‌های وزارت ارشاد برای خرید کتاب ازناشران خصوصی و مستقل گفت: سیاست خرید کتاب از ناشران همچنان در وزارت ارشاد ادامه دارد و برای توسعه فرهنگ کتابخوانی باید کتاب های مفید در چارچوب ضوابط تولید شود. وزارت ارشاد تصمیم دارد این کتاب ها را خریداری کند و در اماکن فرهنگی در اختیار مردم قرار دهد. سیاست خرید کتاب از ناشران درست و قابل دفاع است اگر چه در برخی از دولت‌ها وجود نداشته اما ما به آن ادامه خواهیم داد.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطر نشان کرد: کتاب ارزان و مناسب باید در اختیار مردم قرار گیرد و برگزاری نمایشگاه کتاب در راستای همین سیاست است تا مردم با ناشران و نویسندگان آشنا شوند. یکی از برنامه‌هایی که مورد توجه ماست تاسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای کتاب در استان‌هاست تا مردم برای خرید ترغیب شوند. از امروز هفته کتاب آغاز می‌شود و در هفته جاری برنامه‌ها در شهرستان‌ها و استان‌ها ادامه خواهد داشت.
نوش آبادی در خصوص تقویت کتابخانه‌های مدارس گفت: یکی از کارهایی که باعث توسعه فرهنگ کتابخوانی در کشور می‌شود تقویت کتابخانه‌های مدارس است و بر اساس برنامه‌ریزی‌های آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و ارشاد در راستای تقویت فرهنگ کتابخوانی کتابخانه‌های مدارس را تقویت و فعال می‌کنیم و در هفته کتاب بسیاری از کتابخوانه‌های مدارس افتتاح و تکمیل می‌شود.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اجرای کنسرت‌های موسیقی که به صورت کنسرت های موسیقی که زنان در آن نوازندگی می‌کنند گفت: برگزاری کنسرت موسیقی به صورت جمعی اشکالی ندارد و مجوز اجرای جمعی کنسرت‌های موسیقی و حضور خانم‌ها در گروه‌های موسیقی به صورت تلفیقی و ترکیبی بلامانع است وی آنچه مهم است مجوز اجرای نوازندگی فردی یا تک‌خوانی خانم‌ها صادر نشده است مگر اینکه این تک خوانی در بین خانم‌ها باشد که قبلا هم مجوز آن صادر شده بود.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: اگر وزارت ارشاد مجوزی را برای حضور بانوان در برنامه‌های موسیقی صادر کند حتما از آنها حمایت می‌کند و طبیعی است که افرادی که در این کنسرت‌ها حضور دارند باید عفاف و حجاب را رعایت کنند تا بهانه‌ای نشود برای کسانی که برنامه‌ها و مجوزهای قانونی ارشاد را لغو کنند.
نوش آبادی در خصوص شایعه صدور مجوز برای دو خواننده زیرزمینی گفت: مجوزی که وزارت فرهنگ و ارشاد به محصولات فرهنگی می‌دهد فارغ از شخص و شخصیت آدم‌هاست و ما به اثر و محتوای آن مجوز می‌دهیم اگر محتوای آثار فرهنگی و هنری بر اساس ضوابط و سیاست‌های فرهنگی نظام باشد قطعا مجوز می‌گیرد.. ممکن است فردی سابقه خوبی در جامعه نداشته باشد ولی اگر اثرش ارزنده و با محتوا باشد از آن حمایت می‌کنیم.
وی در خصوص اجرای موسیقی توسط یانی موسیقیدان خارجی گفت: در بخش‌های غیردولتی و خصوصی اگر از عوامل فرهنگی خارج از کشور دعوت شود ما طبق ضوابط از آنها حمایت می‌کنیم ولی اجازه ورود و خروج این افراد خارج از محدوده وزارت فرهنگ و ارشاد است.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص ارکستر ملی ایران گفت: به شدت دنبال انجام این کار هستیم و برای اجرای موفق این ارکستر سمفونیک از هنرمندان دعوت می‌کنیم تا هر چه سریعتر ارکستری ملی در شان ملت ایران را آماده کنند.
حاشیه‌های دیروز اعطای شوالیه فرهنگی به محمود دولت‌آبادی و سخنرانی او در روز گذشته یکی از مهمترین محورهای این نشست بود. نوش‌آبادی درباره اوج گرفتن جایزه‌ها و عنوان‌های سفارت‌های خارجی به هنرمندان ایرانی گفت:سیاست های فرهنگ ما از خیلی از سیاست های بین المللی و روابط‌مان با دولت ها پیروی نمی‌کند. اما هنرمندان ما می‌توانند با کشورهایی که با آنها روابط دیپلماتیک داریم، روابط فرهنگی داشته باشند. اما بعضی سیاست‌های فرهنگی کشورهای اروپایی با هداف سیاسی صورت می‌گیرد و خیلی مورد تایید ما نیست. مثلا فردی به خاطر نوشتن کتابی در کشوری جایزه ای می‌گیرد ولی این الزامی برای حمایت و تایید ما نیست. البته افراد آزاد هستند که آثار خود را به کشورها و نهادهای فرهنگی مختلف بدهند؛ اما اگر کسی در کشوری با اهداف خاصی جایزه ای را کسب کرد به معنای این نیست که مورد حمایت ما قرار گرفته است و ما بر اساس سیاست های جاری خودمان برنامه ریزی می‌کنیم.
دولت‌آبادی دیروز در یک سخنرانی اعتراضی و عجیب به انتشار غیرقانونی کتابش در برخی از شهرها اعتراض کرده بود. خبرنگاری درمورد این ادعا و ماجرای کتاب «زوال کلنل» از نوش‌ابادی پرسید و او پاسخ داد: شخص آقای دولت آبادی از نویسندگان بنام و بزرگ کشور ما هستند. اما در مورد این کتاب ما ملاحظاتی داریم. این کتاب نواقص و مشکلات محتوایی دارد و مجوز آن باید براساس ضوابط فرهنگی نظام صادر شود. البته این به معنای ضبط شدن کتاب نیست. اگر اصلاحات لازم با نظر نویسنده انجام شود، مجوز انتشار آن صادر می‌شود.اما چاپ و توزیع کتاب «کلنل» غیرقابل قبول است و ارشاد با این کار مذموم و غیرقانونی برخورد خواهد کرد.
نوش آبادی در خصوص حمایت ارشاد از تولید کاغذ در کشور گفت: یکی از دغدغه‌های وزارت ارشاد تولید کاغذ برای ناشران است. برای تامین کاغذ هم از منابع داخلی و همچنین منابع خارجی استفاده می‌کنیم و به موازات آن از تامین کاغذ در داخل کشور حمایت‌های لازم را خواهیم داشت. امیدواریم که این حمایت‌ها باعث شود هزینه تولید کاغذ کاهش یافته و قیمت کتاب نیز کمتر شود.
وی در خصوص همکاری بازگشت برخی از مدیران صداوسیما به وزارت فرهنگ و ارشاد گفت: همکاری ما با صداوسیما نسبت به گذشته بهتر شده و رابطه سردی که البته ما باعث آن نبودیم رو به گرمی و افزایش تعامل می‌رود. حضور جناب سرافراز در نمایشگاه مطبوعات گویای همین است که تعامل صدا و سیما و وزارت ارشاد رو به تقویت است.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه یکسانی در ارتقاء فرهنگ عمومی کشور دارند و تلاش داریم اولین نشست مشترک بین مدیران صدا و سیما با حضور دکتر سرافراز و وزارت ارشاد را برگزار کنیم.
نوش‌آبادی در پاسخ به این سوال گفت: اگر بین نیروهایی که قبلا در صدا و سیما بودند و هم اکنون در وزارت ارشاد فعالیت می‌کنند نیاز به فراخوانی باشد این بازگرداندن کارمندان با شیب ملایم صورت می‌گیرد تا بتوانیم جایگزینی‌های لازم را انجام دهیم.
وی ابراز امیدواری کرد که سرافراز با ظرافت بیشتری بازگرداندن کارمندان صدا و سیما را انجام دهد و گفت: رئیس سازمان اختیار دارد که فراخوان لازم را به هر طریق انجام دهد و نیروها را با چالشی کمتر فراخواند.
آخرین سوال از سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد وام مسکن و بیمه خبرنگاران بود.
نوش‌آبادی گفت: در راستای حمایت و پشتیبانی از خبرنگاران صندوق اعتباری حمایت از خبرنگاران و نویسندگان را تاسیس کردیم البته در این صندوق رویکرد ما بر اساس خودکفایی این صندوق است و لازم است که علیرغم حمایت از خبرنگاران پالایش لازم را انجام دهیم. ما بر اساس برنامه‌های خود برای وام، تسهیلات مناسب و بیمه خبرنگاران اقدام می‌کنیم.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه ما سیاست‌های بیمه‌ای را به روزنامه‌ها اعلام کردیم، گفت: خبرگزاری‌ها بر اساس قانون مجاز هستند حق بیمه را تا سقفی که گفته‌ایم پرداخت کنند همچنین اعلام کردیم هفته‌نامه‌ها برای حداقل ۱۲ نفر و روزنامه‌ها برای حداقل ۳۵ نفر حق بیمه‌شان قابل پرداخت است.
مرجع : تسنیم
