سن ازدواج؛ بهانه جدید برای "عبور از قوانین اسلامی" یا "کسب رضایت یونیسف"؟
تاریخ انتشار
چهارشنبه ۱ دی ۱۳۹۵ ساعت ۱۴:۵۹
به گزارش عصر تعادل، خانواده یکی از مهم ترین و اساسی ترین ارکان یک جامعه است که تنها دروازه ورود به این کانون ”ازدواج” است. ازدواج در تمامی جوامع و ادیان به خصوص در دین مبین اسلام از اهمیت بالایی برخوردار است به طوریکه طبق منابع اسلامی، نیمی از دین انسان با ازدواج کردن کامل می شود؛ نفس این عمل موجب تشکیل یک واحد جدید، موجب آرامش زن ومرد، مایه کمال و اتمام شخصیت آن ها خواهد شد. علاوه بر این، بقاى نسل، آرامش و تعادل روحى و جسمى، سلامت اخلاقى و اجتماعى جامعه، تامین نیاز طبیعی و غریزی انسان، ارضاى حس محبت از فواید مشهود ازدواج بوده و بدون آن، هم زن و هم مرد هردو ناقص و تمام مسایل دیگر، فرع بر آن محسوب می شوند.
وقتی ازدواج یک چالش معرفی می‌شود
متاسفانه یکی از چالش های اخیر جامعه ایرانی، مقابله با فرهنگ وارداتی است که میل به ازدواج در جوانان را به شدت کاهش می دهد؛ تبلیغ تجرد گرایی، ازدواج سفید و گریز از مسئولیت های خانوادگی موجب شده تا جوانان کمتر به ازدواج ترغیب شوند. اینگونه تفکرات حاصل کارهای ضد فرهنگی است که در اثر ماهواره و تبلیغات غربی در بطن جامعه ایرانی شکل گرفته و نیازمند فرهنگ سازی عمیق است. البته در کنار این موضوع مسائل مختلف همچون میل به ادامه تحصیل، بیکاری، اعتیاد، مشکلات اقتصادی و تشریفات ازدواج نیز در این رابطه مزید بر علت هستند.
مقام معظم رهبری بارها و بارها بر اهمیت ازدواج و از بین بردن تشریفات اضافه، تاکید کرده اند و نهادهای فرهنگی، از جمله سازمان صداو سیما را نیز مخاطب قرار داده اند ایشان در سال ۱۳۷۰ در دیداری با گروه اجتماعی این سازمان فرموده اند:
«یکی از موضوعات زنده ای که الان در میان مردم مطرح است، تشریفات ازدواج است. البته این موضوع، کار گروه خانواده است؛ اما شما می توانید کمک کنید. اینگونه موضوع ها، موضوع های زنده ای است که طرح آن حقیقتاً در وضع زندگی مردم تأثیر می گذارد. تشریفات ازدواج، پدر مردم را درآورده است؛ هرچه هم گفته می شود، اثر نمی کند؛ این را شما به میان مردم بیاورید و آن کسانی که دنبال مهریه‌ی زیادی و جهیزیه‌ی آن‌چنانی هستند، یک هفته خوب عرقشان را در بیاورید! یقیناً کسانی پیدا خواهند شد که برای این کارها بهانه‌های معمولی را به شما خواهند گفت - آقا اگر مهریه‌مان را بالا نبریم، دخترمان را طلاق می دهند - اما شما باید قبلاً مطلب را برای خودتان پخته کنید و جوابش را در دست داشته باشید؛ و تا کسی این‌طور گفت و گزارشگر شما منتقل کرد، شما به زبان مناسب و با شکل هنرمندانه‌ای به او پاسخ بدهید. »
نظر به چنین موضوعی، در حال حاضر باید یکی از دغدغه های جامعه شناسان و مسئولین، بهبود اوضاع ازدواج جوانان، چه به لحاظ فرهنگی و چه به لحاظ اقتصادی باشد اما متاسفانه قانون تسهیل ازدواج جوانان که سال ها پیش به تصویب رسیده است هنوز به طور دقیق اجرا نشده و عملکرد مسئولین را زیر سوال برده است.
قانون تسهیل ازدواج جوانان چه بود و چه شد؟
بر اساس این قانون که در سال ۱۳۸۴در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، دولت مکلف شد تا صندوق اندوخته ازدواج جوانان را به منظور توانمند سازی جوانان برای تشکیل خانواده ایجاد نماید تا برحسب تشخیص کمیته سامان ازدواج، به مزدوجین نیازمند به اجاره مسکن، وام ودیعه مسکن پرداخت کند. همچنین کلیه دستگاه های دولتی، نهادهای عمومی و شهرداری های دارای تسهیلات رفاهی، فرهنگسرا و تالار، باشگاه و اردوگاه موظفند با هماهنگی کمیته سامان ازدواج، فضاهای خود را برای برگزاری جشن و مراسم ازدواج در اختیار زوج های واجد شرایط قرار دهند.
اعطای وام کمک هزینه، فرهنگ سازی برای آداب ازدواج آسان، طرح جامع آموزش و مشاوره قبل و بعد از ازدواج ، اولویت دسترسی به فرصت های شغلی، وام اشتغال و وام مسکن به افراد متاهل، از موارد مهم این قانون است که هنوز به درستی اجرا و پیگیری نشده و طبق اظهارات نمایندگان مجلس شورای اسلامی دولت و معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری تاکنون گزارشی مبنی بر اجرای این قانون توسط دستگاه ها ارائه نداده اند.
بازی جدید با سرنوشت دختران کم سن در غبار اوضاع مجردهای در آرزوی ازدواج
در این شرایط که بسیاری از دختران و پسران مجرد و در آستانه ازدواج به دلایل مطرح شده، فرصتی برای تشکیل خانواده پیدا نمی کنند، چندی پیش عده ای از نمایندگان مجلس شورای اسلامی خدمت روحانی عالم آیت الله مکارم شیرازی رسیدند و درباره ازدواج دختران در سنین پایین از ایشان پرسش نمودند. آیت الله مکارم شیرازی نیز در پاسخ به سوال فاطمه ذوالقدر نماینده مجلس درباره ازدواج دختران زیر 13 سال با اذن ولی و مجوز دادگاه پاسخ داد:
«من از نظر فتوا این اجازه را نداده و نمی‌دهم. ممکن است در گذشته چنین چیزی جایز بوده؛ اما اکنون به خاطر مفاسدی که دارد تا زمانیکه دختر به بلوغ عقلی نرسد و قدرت تصمیم‌گیری نداشته باشد، اجازه ازدواج ندارد و حکم باطل بودن چنین ازدواجی را می‌دهم.»
تمام شرایط موجود کشور بر فتوای عالم گرانقدر صحه می گذارد. متاسفانه ازدواج زود هنگام دختران نابالغ عملی نکوهیده است که پیامدهایی را برای فرد و جامعه رقم می زند. اما امروز موضوع اصلی، چالشی و مهم کشور ما بر خلاف آن چیزی که نمایندگان عنوان کرده اند، ازدواج کودکان نیست؛ آنچه مهم است بالا رفتن سن ازدواج جوانان به دلیل فراهم نبودن شرایط است.
قطعا هدف این گزارش حمایت از ازدواج کودکان نیست، بلکه انتظار می رود که اگر نمایندگان تا این حد نگران اوضاع ازدواج هستند، راهنمایی درباره موضوعات مهم تر و گسترده تر در باب ازدواج را از علما بخواهند. ازدواج کودکان در کشور ما واقعا آمار قابل طرحی ندارد و به ندرت اتفاق می افتد. مگر چند درصد از دختران ایرانی در حال حاضر به اجبار درسن زیر ۱۳ سال ازدواج می کنند؟
رهبر فرزانه انقلاب در سخنانی درباره بالا رفتن سن ازدواج در کشور می فرمایند:
«چرا سن ازدواج در کشور ما بالا رفته؟ مگر جوان هفده ساله، هجده ساله، نوزده ساله، احتیاج ندارد به اطفاء نیاز جنسی و غریزه‌ی جنسی؟ ما باید به این فکر کنیم. خب، از آن‌طرف می گویند که این ها خانه ندارند، شغل ندارند، درآمد ندارند؛ ببینیم چگونه می شود کاری کرد که همه‌ی این ها با هم جمع بشود. ما نباید تصور بکنیم که حتماً بایستی یک نفری یک خانه‌ی مِلکی داشته باشد، یک شغل درآمدداری داشته باشد، بعد ازدواج بکند؛ نه، اِن یَکونوا فُقَرآءَ یُغنِهِمُ اللهُ مِن فَضلِه».
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی بسیار با درایت بود
دکتر فرشته روح افزا معاون شورای فرهنگی اجتماعی زنان در رابطه با حضور برخی نمایندگان و پرسش از آیت الله مکارم شیرازی در گفت و گو با خبرنگار طنین یاس گفت: آیت الله مکارم شیرازی بسیار با درایت و ذکاوت در این مورد پاسخ دادند؛ ایشان فرموده اند که با ازدواج دخترانی که به بلوغ عقلی نرسیده اند و قدرت تصمیم‌گیری ندارند، مخالف هستند. درحالی که این فتوا از سوی برخی مسئولان کشور به گونه ای تعبیر شده است که گویی ازدواج برای تمام دختران ۱۳ سال حرام است.
وی افزود: گاهی دختری به سن ۳۰ سالگی می رسد ولی هنوز به بلوغ عقلی نرسیده و قدرت تصمیم گیری ندارد که در چنین شرایطی ازدواج برای این شخص نیست جایز نیست؛ پس در این شرایط دختر ۱۳ ساله که جای خود دارد. این بحث بسیار روشن است و فردی که هنوز به بلوغ عقلی نرسیده نمی تواند، نقش همسر و مادری آرامش بخش را ایفا کرده و بنیان خانواده را حفظ کند.
ازدواج دختران کم سن، آمار غیر قابل دسترس و پایینی
این کارشناس امور زنان و خانواده اظهار داشت: آیا تمام مسائل و مشکلات زنان جامعه حل شده است که دوستان مجلسی به دنبال فتوا برای ممنوعیت ازدواج دختران ۱۳ ساله می روند؟ در شرایطی که بهترین دختران واجد شرایط ازدواج، هنوز همسر پیدا نکرده اند و روز به روز سن ازدواج افزایش می یابد، دختران ۱۳ ساله به راحتی شوهر پیدا کرده و ازدواج می کنند ولی بقیه نمی توانند؟
روح افزا با بیان اینکه ازدواج دختران کم سن، آمار غیر قابل دسترس و پایینی دارد، گفت: غیر از دخترانی که از سن نرمال ازدواجشان گذشته، بیش از شش میلیون دختر در کشور در سن ازدواج هستند اما نمایندگان مجلس با توقف بروی چند مورد نادر که مربوط به ازدواج های افراد نابالغ است، از موضوع اصلی عبور کرده اند.
این پژوهشگر با بیان اینکه نمایندگانی که به دنبال طرح چنین موضوعاتی هستند، اهداف سیاسی دارند، اظهار داشت: نیت حل مشکلات زنان نیستند بلکه این افراد به دنبال سیاسی کاری هستند و ترجیح می دهند کارهایی را انجام بدهند که مورد قبول سازمان های بین المللی باشد. زیرا برای حضور یافتن و مانور در نشست های بین المللی نیاز به چنین آمارهایی دارند.
اهداف سیاسی برای پاسخگویی به کنوانسیون های بین المللی
روح افزا تصریح کرد: این گروه می خواهد سن قانونی ازدواج را به ۱۸ سال برسانند تا مورد پذیرش کنوانسیون و قوانین سازمان های بین المللی واقع شوند. بر اساس کدام شاخص این سن را مجاز می دانند؟ آیا دختران زیر ۱۸ سال نیازمند پناهگاه عاطفی امن نیستند؟ چرا باید طبق احکام سکولار غرب پیش برویم؟
وی افزود: سوال من این است که اگر دختر ۱۳ ساله ای توانمندی ازدواج و تشکیل خانواده را داشته و نیاز به ازدواج و شرایط مطلوب نیز برای او به وجود آمده باشد، آیا باید تا سن ۱۸ سالگی صبر کند؟ آیا این کار خلاف قوانین اسلامی و طبیعت انسان ها نیست؟
روح افزا گفت: اگر راست می گویید و به دنبال حل مسائل ازدواج هستید. از آمار دختران فراری اطلاعی دارید؟ دخترانی که به دلیل جلوگیری از ازدواجشان از خانه فرار کرده و به اجبار به تن فروشی کشیده شده اند؟ آیا از آمار سقط های غیرقانونی که وزارت بهداشت اطلاع داده است، خبر دارند؟
چرا باید مانع دخترانی که در اوج بلوغ و توانمندی، تمایل به ازدواج پیدا کرده اند، بشویم. ازدواج هرگز اجباری نیست و اگر دختری بخواهد می تواند همیشه مجرد بماند. در این شرایط راه کار غلط این است که برای قانع کردن یونیسف و یونسکو مانع ازدواج افراد و در نتیجه گسترش روابط نامشروع و فساد در جامعه شویم.
وی با اشاره به وضعیت دختران ۱۳ تا ۱۸ ساله اروپایی اظهار داشت: در بسیاری از کشورهای اروپایی دختران زیر ۱۸ سال ارتباط جنسی برقرار می کنند و در کشور انگلستان از بچه های بچه دار حمایت می کنند تا از فرزندانشان مراقبت کنند. با این حال می خواهند کشور ما را به سمتی ببرند که دختران به جای ارضای مشروع خواسته های خود و ازدواج، به سمت روابط نامشروع و سقط جنین بروند.
روح افزا با اشاره به اظهارات یکی از نمایندگان مجلس درباره اینکه در حال جلب نظر موافق علما هستند تا ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی در خصوص سن ازدواج اصلاح شود و تنها اذن پدر و شرط سن مدنظر نباشد، خاطرنشان کرد: اگر می خواهید به مسئله ازدواج کمک کنید، بهتر است پیگیر قانون تسهیل ازدواج جوانان باشید.
به علما از وضعیت واقعی مشکلات مجردها بگویید
وی تصریح کرد: اگر به نزد علما می روید لطفاَ درباره بیکاری، نداشتن مسکن، سو استفاده هایی که از زنان در محیط های کاری صورت می گیرد، صحبت کنید آیا تمام مشکلات دختران را حل کرده اید که برای چنین موضوعاتی به نزد علما می روید؟ چرا اعتراضی به حق آرایش که در فیش حقوقی پرستاران ندارید و از اختلاط برخی محیط های کاری که موجب ازهم پاشیدن نظام خانواده شده است صحبت نمی کنید؟
روح افزا در پایان گفت: تحت عنوان آموزش ایدز، در مدارس و مهدکودک ها به کودک و نوجوان مسائل جنسی را آموزش می دهند. اینترنت بدون کنترل در اختیار افراد زیر ۱۸ سال قرار می دهند و محرک های گوناگون را در جامعه افزایش می دهند و انتظار دارند که در این سنین ازدواجی هم صورت نگیرد.
بدیهی است که اگر مفهوم خانواده در جامعه به درستی نهادینه شود و حمایت های ضروری از طرف دولت صورت بگیرد، شاهد تغییرات شگرف و رویارویی عظیمی با تهاجمات فرهنگی خواهیم بود و اگر این کانون، سالم و پایدار باشد، هم بر آینده و هم بر وضع فعلی جامعه تأثیر خواهد گذاشت. با این حال و پس از گذشت سال ها هنوز خبری از بهبود اوضاع ازدواج در کشور نیست؛ به تناسب این موضوع افزایش آمار طلاق در بعضی مناطق کشور بسیار چشمگیر شده است. با این تفاسیر برخی مسئولین به جای چاره اندیشی برای بالا رفتن سن ازدواج و کمک به جوانان مجرد، به دنبال غبارآلود کردن فضا برای عدم پیگیری موضوعات مهم تر هستند.
در پایان ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که امیدواریم مسئولان در اولویت بندی دغدغه‌ها و برنامه‌های خود بازنگری داشته باشند تا پرداختن به مسائل کم اهمیت و نادر را جایگزین مسائلی مانند ازدواج جوانان و تحکیم بنیان خانواده نکنند. با توجه به آمارهایی که از سوی مرکز آمار کشور منتشر می‌شود، زنگ خطر کاهش تمایل جوانان به ازدواج در کشور به صدا در آمده است و اگر هم اکنون چاره‌ای اندیشیده نشود و معضلات بر سر راه ازدواج جوانان حل نشود ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور این معضل به بحرانی تبدیل شود که دیگر نتوان برای آن نسخه‌ای پیچید.
متاسفانه یکی از چالش های اخیر جامعه ایرانی، مقابله با فرهنگ وارداتی است که میل به ازدواج در جوانان را به شدت کاهش می دهد؛ تبلیغ تجرد گرایی، ازدواج سفید و گریز از مسئولیت های خانوادگی موجب شده تا جوانان کمتر به ازدواج ترغیب شوند. اینگونه تفکرات حاصل کارهای ضد فرهنگی است که در اثر ماهواره و تبلیغات غربی در بطن جامعه ایرانی شکل گرفته و نیازمند فرهنگ سازی عمیق است. البته در کنار این موضوع مسائل مختلف همچون میل به ادامه تحصیل، بیکاری، اعتیاد، مشکلات اقتصادی و تشریفات ازدواج نیز در این رابطه مزید بر علت هستند.
مقام معظم رهبری بارها و بارها بر اهمیت ازدواج و از بین بردن تشریفات اضافه، تاکید کرده اند و نهادهای فرهنگی، از جمله سازمان صداو سیما را نیز مخاطب قرار داده اند ایشان در سال ۱۳۷۰ در دیداری با گروه اجتماعی این سازمان فرموده اند:
«یکی از موضوعات زنده ای که الان در میان مردم مطرح است، تشریفات ازدواج است. البته این موضوع، کار گروه خانواده است؛ اما شما می توانید کمک کنید. اینگونه موضوع ها، موضوع های زنده ای است که طرح آن حقیقتاً در وضع زندگی مردم تأثیر می گذارد. تشریفات ازدواج، پدر مردم را درآورده است؛ هرچه هم گفته می شود، اثر نمی کند؛ این را شما به میان مردم بیاورید و آن کسانی که دنبال مهریه‌ی زیادی و جهیزیه‌ی آن‌چنانی هستند، یک هفته خوب عرقشان را در بیاورید! یقیناً کسانی پیدا خواهند شد که برای این کارها بهانه‌های معمولی را به شما خواهند گفت - آقا اگر مهریه‌مان را بالا نبریم، دخترمان را طلاق می دهند - اما شما باید قبلاً مطلب را برای خودتان پخته کنید و جوابش را در دست داشته باشید؛ و تا کسی این‌طور گفت و گزارشگر شما منتقل کرد، شما به زبان مناسب و با شکل هنرمندانه‌ای به او پاسخ بدهید. »
نظر به چنین موضوعی، در حال حاضر باید یکی از دغدغه های جامعه شناسان و مسئولین، بهبود اوضاع ازدواج جوانان، چه به لحاظ فرهنگی و چه به لحاظ اقتصادی باشد اما متاسفانه قانون تسهیل ازدواج جوانان که سال ها پیش به تصویب رسیده است هنوز به طور دقیق اجرا نشده و عملکرد مسئولین را زیر سوال برده است.
قانون تسهیل ازدواج جوانان چه بود و چه شد؟
بر اساس این قانون که در سال ۱۳۸۴در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، دولت مکلف شد تا صندوق اندوخته ازدواج جوانان را به منظور توانمند سازی جوانان برای تشکیل خانواده ایجاد نماید تا برحسب تشخیص کمیته سامان ازدواج، به مزدوجین نیازمند به اجاره مسکن، وام ودیعه مسکن پرداخت کند. همچنین کلیه دستگاه های دولتی، نهادهای عمومی و شهرداری های دارای تسهیلات رفاهی، فرهنگسرا و تالار، باشگاه و اردوگاه موظفند با هماهنگی کمیته سامان ازدواج، فضاهای خود را برای برگزاری جشن و مراسم ازدواج در اختیار زوج های واجد شرایط قرار دهند.
اعطای وام کمک هزینه، فرهنگ سازی برای آداب ازدواج آسان، طرح جامع آموزش و مشاوره قبل و بعد از ازدواج ، اولویت دسترسی به فرصت های شغلی، وام اشتغال و وام مسکن به افراد متاهل، از موارد مهم این قانون است که هنوز به درستی اجرا و پیگیری نشده و طبق اظهارات نمایندگان مجلس شورای اسلامی دولت و معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری تاکنون گزارشی مبنی بر اجرای این قانون توسط دستگاه ها ارائه نداده اند.
بازی جدید با سرنوشت دختران کم سن در غبار اوضاع مجردهای در آرزوی ازدواج
در این شرایط که بسیاری از دختران و پسران مجرد و در آستانه ازدواج به دلایل مطرح شده، فرصتی برای تشکیل خانواده پیدا نمی کنند، چندی پیش عده ای از نمایندگان مجلس شورای اسلامی خدمت روحانی عالم آیت الله مکارم شیرازی رسیدند و درباره ازدواج دختران در سنین پایین از ایشان پرسش نمودند. آیت الله مکارم شیرازی نیز در پاسخ به سوال فاطمه ذوالقدر نماینده مجلس درباره ازدواج دختران زیر 13 سال با اذن ولی و مجوز دادگاه پاسخ داد:
«من از نظر فتوا این اجازه را نداده و نمی‌دهم. ممکن است در گذشته چنین چیزی جایز بوده؛ اما اکنون به خاطر مفاسدی که دارد تا زمانیکه دختر به بلوغ عقلی نرسد و قدرت تصمیم‌گیری نداشته باشد، اجازه ازدواج ندارد و حکم باطل بودن چنین ازدواجی را می‌دهم.»
تمام شرایط موجود کشور بر فتوای عالم گرانقدر صحه می گذارد. متاسفانه ازدواج زود هنگام دختران نابالغ عملی نکوهیده است که پیامدهایی را برای فرد و جامعه رقم می زند. اما امروز موضوع اصلی، چالشی و مهم کشور ما بر خلاف آن چیزی که نمایندگان عنوان کرده اند، ازدواج کودکان نیست؛ آنچه مهم است بالا رفتن سن ازدواج جوانان به دلیل فراهم نبودن شرایط است.
قطعا هدف این گزارش حمایت از ازدواج کودکان نیست، بلکه انتظار می رود که اگر نمایندگان تا این حد نگران اوضاع ازدواج هستند، راهنمایی درباره موضوعات مهم تر و گسترده تر در باب ازدواج را از علما بخواهند. ازدواج کودکان در کشور ما واقعا آمار قابل طرحی ندارد و به ندرت اتفاق می افتد. مگر چند درصد از دختران ایرانی در حال حاضر به اجبار درسن زیر ۱۳ سال ازدواج می کنند؟
رهبر فرزانه انقلاب در سخنانی درباره بالا رفتن سن ازدواج در کشور می فرمایند:
«چرا سن ازدواج در کشور ما بالا رفته؟ مگر جوان هفده ساله، هجده ساله، نوزده ساله، احتیاج ندارد به اطفاء نیاز جنسی و غریزه‌ی جنسی؟ ما باید به این فکر کنیم. خب، از آن‌طرف می گویند که این ها خانه ندارند، شغل ندارند، درآمد ندارند؛ ببینیم چگونه می شود کاری کرد که همه‌ی این ها با هم جمع بشود. ما نباید تصور بکنیم که حتماً بایستی یک نفری یک خانه‌ی مِلکی داشته باشد، یک شغل درآمدداری داشته باشد، بعد ازدواج بکند؛ نه، اِن یَکونوا فُقَرآءَ یُغنِهِمُ اللهُ مِن فَضلِه».
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی بسیار با درایت بود
دکتر فرشته روح افزا معاون شورای فرهنگی اجتماعی زنان در رابطه با حضور برخی نمایندگان و پرسش از آیت الله مکارم شیرازی در گفت و گو با خبرنگار طنین یاس گفت: آیت الله مکارم شیرازی بسیار با درایت و ذکاوت در این مورد پاسخ دادند؛ ایشان فرموده اند که با ازدواج دخترانی که به بلوغ عقلی نرسیده اند و قدرت تصمیم‌گیری ندارند، مخالف هستند. درحالی که این فتوا از سوی برخی مسئولان کشور به گونه ای تعبیر شده است که گویی ازدواج برای تمام دختران ۱۳ سال حرام است.
وی افزود: گاهی دختری به سن ۳۰ سالگی می رسد ولی هنوز به بلوغ عقلی نرسیده و قدرت تصمیم گیری ندارد که در چنین شرایطی ازدواج برای این شخص نیست جایز نیست؛ پس در این شرایط دختر ۱۳ ساله که جای خود دارد. این بحث بسیار روشن است و فردی که هنوز به بلوغ عقلی نرسیده نمی تواند، نقش همسر و مادری آرامش بخش را ایفا کرده و بنیان خانواده را حفظ کند.
ازدواج دختران کم سن، آمار غیر قابل دسترس و پایینی
این کارشناس امور زنان و خانواده اظهار داشت: آیا تمام مسائل و مشکلات زنان جامعه حل شده است که دوستان مجلسی به دنبال فتوا برای ممنوعیت ازدواج دختران ۱۳ ساله می روند؟ در شرایطی که بهترین دختران واجد شرایط ازدواج، هنوز همسر پیدا نکرده اند و روز به روز سن ازدواج افزایش می یابد، دختران ۱۳ ساله به راحتی شوهر پیدا کرده و ازدواج می کنند ولی بقیه نمی توانند؟
روح افزا با بیان اینکه ازدواج دختران کم سن، آمار غیر قابل دسترس و پایینی دارد، گفت: غیر از دخترانی که از سن نرمال ازدواجشان گذشته، بیش از شش میلیون دختر در کشور در سن ازدواج هستند اما نمایندگان مجلس با توقف بروی چند مورد نادر که مربوط به ازدواج های افراد نابالغ است، از موضوع اصلی عبور کرده اند.
این پژوهشگر با بیان اینکه نمایندگانی که به دنبال طرح چنین موضوعاتی هستند، اهداف سیاسی دارند، اظهار داشت: نیت حل مشکلات زنان نیستند بلکه این افراد به دنبال سیاسی کاری هستند و ترجیح می دهند کارهایی را انجام بدهند که مورد قبول سازمان های بین المللی باشد. زیرا برای حضور یافتن و مانور در نشست های بین المللی نیاز به چنین آمارهایی دارند.
اهداف سیاسی برای پاسخگویی به کنوانسیون های بین المللی
روح افزا تصریح کرد: این گروه می خواهد سن قانونی ازدواج را به ۱۸ سال برسانند تا مورد پذیرش کنوانسیون و قوانین سازمان های بین المللی واقع شوند. بر اساس کدام شاخص این سن را مجاز می دانند؟ آیا دختران زیر ۱۸ سال نیازمند پناهگاه عاطفی امن نیستند؟ چرا باید طبق احکام سکولار غرب پیش برویم؟
وی افزود: سوال من این است که اگر دختر ۱۳ ساله ای توانمندی ازدواج و تشکیل خانواده را داشته و نیاز به ازدواج و شرایط مطلوب نیز برای او به وجود آمده باشد، آیا باید تا سن ۱۸ سالگی صبر کند؟ آیا این کار خلاف قوانین اسلامی و طبیعت انسان ها نیست؟
روح افزا گفت: اگر راست می گویید و به دنبال حل مسائل ازدواج هستید. از آمار دختران فراری اطلاعی دارید؟ دخترانی که به دلیل جلوگیری از ازدواجشان از خانه فرار کرده و به اجبار به تن فروشی کشیده شده اند؟ آیا از آمار سقط های غیرقانونی که وزارت بهداشت اطلاع داده است، خبر دارند؟
چرا باید مانع دخترانی که در اوج بلوغ و توانمندی، تمایل به ازدواج پیدا کرده اند، بشویم. ازدواج هرگز اجباری نیست و اگر دختری بخواهد می تواند همیشه مجرد بماند. در این شرایط راه کار غلط این است که برای قانع کردن یونیسف و یونسکو مانع ازدواج افراد و در نتیجه گسترش روابط نامشروع و فساد در جامعه شویم.
وی با اشاره به وضعیت دختران ۱۳ تا ۱۸ ساله اروپایی اظهار داشت: در بسیاری از کشورهای اروپایی دختران زیر ۱۸ سال ارتباط جنسی برقرار می کنند و در کشور انگلستان از بچه های بچه دار حمایت می کنند تا از فرزندانشان مراقبت کنند. با این حال می خواهند کشور ما را به سمتی ببرند که دختران به جای ارضای مشروع خواسته های خود و ازدواج، به سمت روابط نامشروع و سقط جنین بروند.
روح افزا با اشاره به اظهارات یکی از نمایندگان مجلس درباره اینکه در حال جلب نظر موافق علما هستند تا ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی در خصوص سن ازدواج اصلاح شود و تنها اذن پدر و شرط سن مدنظر نباشد، خاطرنشان کرد: اگر می خواهید به مسئله ازدواج کمک کنید، بهتر است پیگیر قانون تسهیل ازدواج جوانان باشید.
به علما از وضعیت واقعی مشکلات مجردها بگویید
وی تصریح کرد: اگر به نزد علما می روید لطفاَ درباره بیکاری، نداشتن مسکن، سو استفاده هایی که از زنان در محیط های کاری صورت می گیرد، صحبت کنید آیا تمام مشکلات دختران را حل کرده اید که برای چنین موضوعاتی به نزد علما می روید؟ چرا اعتراضی به حق آرایش که در فیش حقوقی پرستاران ندارید و از اختلاط برخی محیط های کاری که موجب ازهم پاشیدن نظام خانواده شده است صحبت نمی کنید؟
روح افزا در پایان گفت: تحت عنوان آموزش ایدز، در مدارس و مهدکودک ها به کودک و نوجوان مسائل جنسی را آموزش می دهند. اینترنت بدون کنترل در اختیار افراد زیر ۱۸ سال قرار می دهند و محرک های گوناگون را در جامعه افزایش می دهند و انتظار دارند که در این سنین ازدواجی هم صورت نگیرد.
بدیهی است که اگر مفهوم خانواده در جامعه به درستی نهادینه شود و حمایت های ضروری از طرف دولت صورت بگیرد، شاهد تغییرات شگرف و رویارویی عظیمی با تهاجمات فرهنگی خواهیم بود و اگر این کانون، سالم و پایدار باشد، هم بر آینده و هم بر وضع فعلی جامعه تأثیر خواهد گذاشت. با این حال و پس از گذشت سال ها هنوز خبری از بهبود اوضاع ازدواج در کشور نیست؛ به تناسب این موضوع افزایش آمار طلاق در بعضی مناطق کشور بسیار چشمگیر شده است. با این تفاسیر برخی مسئولین به جای چاره اندیشی برای بالا رفتن سن ازدواج و کمک به جوانان مجرد، به دنبال غبارآلود کردن فضا برای عدم پیگیری موضوعات مهم تر هستند.
در پایان ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که امیدواریم مسئولان در اولویت بندی دغدغه‌ها و برنامه‌های خود بازنگری داشته باشند تا پرداختن به مسائل کم اهمیت و نادر را جایگزین مسائلی مانند ازدواج جوانان و تحکیم بنیان خانواده نکنند. با توجه به آمارهایی که از سوی مرکز آمار کشور منتشر می‌شود، زنگ خطر کاهش تمایل جوانان به ازدواج در کشور به صدا در آمده است و اگر هم اکنون چاره‌ای اندیشیده نشود و معضلات بر سر راه ازدواج جوانان حل نشود ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور این معضل به بحرانی تبدیل شود که دیگر نتوان برای آن نسخه‌ای پیچید.
