سه روز بي‌رمق جشنواره تئاتر فجر
تاریخ انتشار
سه شنبه ۵ بهمن ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۰۶
به گزارش عصرتعادل به نقل از روزنامه اعتماد، سي‌وپنجمين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر در حالي وارد چهارمين روز برگزاري شد كه اجراهاي سه روز گذشته واكنش‌هاي چندان متفاوتي را در ميان افكار عمومي و اهالي رسانه به وجود نياورده است. مشاهده‌هاي عيني خبرنگار «اعتماد» نشان مي‌دهد خروجي خبرگزاري‌ها در اين مدت تشابه زيادي به يكديگر دارد و تقريبا مي‌توان چنين عنوان كرد كه همه در يك موضع مشترك متفق هستند. «جشنواره تئاتر فجر در سه روز ابتدايي توان ايجاد نشاط مورد انتظار را نداشته است.» گرچه بليت بعضي نمايش‌ها به سرعت فروخته شد و تعدادي از سالن‌ها تقريبا پرتماشاگر بودند ولي اين ماجرا نيز با آنچه از واژه «نشاط» انتظار مي‌رود فاصله دارد. در اين مدت فقط يكي از نمايش‌هاي بخش بين‌الملل – من، سيزيف- نوشته و كارگرداني وسلكا كونچوآ از كشور بلغارستان موفق شد تا حدي شور و اشتياق مورد نظر را ايجاد كند.
روزهاي ابتدايي بود كه روابط عمومي جشنواره از پايان يافتن تمامي بليت‌هاي ١٠ نمايش بلافاصله بعد از آغاز فروش اينترنتي خبر داد. استقبالي كه چندان جاي تعجب نداشت. استقبال از نمايش‌هاي خارجي رويه‌اي آشنا در تمامي ادوار جشنواره تئاتر فجر محسوب مي‌شود و عطش مخاطب و هنرمند ايراني براي آشنايي با دستاوردهاي فعالان اين عرصه در ديگر كشورها را به نمايش مي‌گذارد. جشنواره تئاتر فجر در روزهاي ابتدايي از اين نظر چندان موفق عمل نكرد؛ به عنوان نمونه نمايش «سفيد» محصول كشور ژاپن نه تنها در جذب مخاطب موفق نبود – تنها نيمي از ظرفيت سالن اصلي مجموعه تئاتر شهر شاهد حضور تماشاگر بود- بلكه در بعد فني نيز با وجود بهره‌گيري از امكانات تكنولوژيك به وضوح از ضعف دراماتيك رنج مي‌برد و نكته تازه‌اي براي هنرمندان تئاتر ايران به همراه نداشت. گرچه تماشاگران در مقاطعي به تشويق گروه پرداختند.
در ميان ١٠ نمايش مورد اشاره برخي آثار نيز هنگام اجراي عموم و خارج از روزهاي برگزاري جشنواره هم با استقبال تماشاگران مواجه شده بودند. «ديابوليك: رومئو ژوليت» به كارگرداني آتيلا پسياني، «ماتريوشكا» به كارگرداني پارسا پيروزفر يا «نامه‌هاي عاشقانه از خاورميانه» به كارگرداني كيومرث مرادي يا «از زيرزمين تا پشت بام» كار افسانه ماهيان از اين جمله هستند.
در مقابل، گشت و‌گذاري كوتاه در سالن‌هاي ميزبان جشنواره كافي بود تا ببينيم نمايش‌هايي مانند «خواب زمستاني»، «پنجگانه خون، خور، ملمداس»، «قاقمان»، «جي»، «همه دختران من»، «جزيره» از جمله حاضران در جدول اجراها بودند كه در سه روز ابتدايي به صحنه رفتند اما واكنش مثبتي از تماشاگران دريافت نكردند. به اين فهرست مي‌توان بعضي نمايش‌هاي به صحنه رفته در تالار هنر، تماشاخانه سنگلج و ديگر سالن‌هاي ميزبان را نيز افزود. به عنوان نمونه نمايش «خواب زمستاني» در سه پرده داستان سه خواهر را روايت مي‌كرد كه در تقابل با فقر انتخابي دارد اما نمايش نه تنها در پيشبرد داستان موفق نبود بلكه تمهيد‌هاي مورد نظر كارگردان در زمينه طراحي صحنه، ميزانسن و بازي‌ها از كاستي‌هايي در رنج بود و ضمن نياز به بازنويسي بايد زمان بيشتري را به تمرين اختصاص مي‌داد.
گرچه همه سالن‌هاي درگير جشنواره، شاهد شور و نشاط و حضور تماشاگران انبوه نبود اما محوطه بيروني مجموعه‌هايي مانند تئاترشهر تا اين لحظه هيجان بيشتري را بازتاب داده است. نمايش محيطي «جهش» به كارگرداني بريس باتان محصول كشور فرانسه روز شنبه در فضاي بيروني تئاترشهر اجرا شد كه تماشاگران زيادي داشت. اين نمايش ٢٥ دقيقه‌اي متكي بر زبان بدن و بدون ديالوگ اجرا شد اما به واسطه تكنيك و ابزاري كه از آن بهره مي‌برد موفق شد مخاطب را با خود همراه كند.
علاوه بر اين در همين روزها بود كه جمعي از هنرمندان تئاتر براي اداي احترام به آتش نشاناني كه جان خود را در حادثه آتش‌سوزي و فروريختن ساختمان پلاسكو از دست دادند گرد يكديگر جمع شدند. اين جمعيت با در دست داشتن شمع‌هايي به محوطه تئاترشهر آمدند و در سكوت ياد شهداي اين حادثه را گرامي داشتند.
ولي به طور حتم غيبت علي مرادخاني، معاون امور هنري وزير ارشاد گل سرسبد سه روز ابتدايي برپايي سي‌وپنجمين جشنواره تئاتر فجر است. معاوني كه در همين روزها و البته طبق انتظار فعالانه در جشنواره‌هاي موسيقي و تجسمي حاضر شد اما در روزهاي نخست جشنواره تئاتر فجر هيچ خبري از او نبود. مرادخاني در اين مدت تنها با انتشار دو پيام يكي به مناسب برپايي جشنواره تئاتر فجر و ديگري براي عرض تسليت به آنچه «همكاران و عزيزان فعال در عرصه توليد و توزيع پوشاك ايراني» دانست در روزهاي نخست با جشنواره همراه شده است.
خبرگزاري ايسنا در واكنش به اين غيبت مي‌نويسد: «سوم بهمن‌ماه و در واقع سومين روز جشنواره هم در شرايطي به پايان رسيد كه اين انتظار وجود داشت كه علي مرادخاني (معاون هنري وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي) همانطور كه در جشنواره موسيقي و همچنين افتتاحيه جشنواره تجسمي حضور پررنگي داشته در جشنواره تئاتر هم حضور پيدا مي‌كرد، اما نه تنها چنين اتفاقي نيفتاده بلكه كانال معاون هنري ارشاد هم در چند روز گذشته بيشترين حجم اخبار و عكس‌هاي ارسالي خود را به دو جشنواره موسيقي و تجسمي و حضور علي مرادخاني در آنها اختصاص داده است.»
گرچه فعالان تئاتري از ابتدا انتظار توجه بيشتر معاون امور هنري به عرصه موسيقي و تجسمي را داشتند ولي بايد ديد در روزهاي باقيمانده تا پايان اين رويداد چه اتفاقي رخ مي‌دهد. گذشته از اينكه حضور معاون هنري در جشنواره مشكلي از انبوه مشكلات اهالي اين عرصه را برطرف مي‌كند يا نه، بايد ديد كيفيت آثار حاضر در جدول اجراها در روزهاي پيش رو امكان ايجاد نشاط در جامعه غم‌زده هنرمندان و مخاطبان داغدار از اخبار ناگوار روزهاي گذشته را خواهد داشت يا خير.
