لیگ برتر، متأثر از اندیشه های تاکتیکی کونته

به گزارش عصر تعادل، چلسی بر خلاف آن چیزی که تصور می شد، قهرمانی آسانی را در لیگ برتر به دست نخواهد آورد و در مسیر فتح جام یک رقیب قدرتمند همچون تاتنهام دارد. آبی های لندن با اندیشه های تاکتیکی آنتونیو کونته و سیستم دفاع سه نفره، بر صدر جدول تکیه زده اند و با توجه به ۵ بازی نه چندان دشوار که پیش رو دارند، قهرمانی آنها بسیار محتمل است. چلسی احتمالاً اولین تیم در تاریخ لیگ برتر خواهد شد که با استفاده از خط دفاعی سه نفره به قهرمانی دست می یابد.

 

 تیم چلسی تحت هدایت آنتونیو کونته توانسته صدرنشینی طولانی خود در فصل جاری لیگ برتر را حفظ کند اما یک رقیب سخت کوش و با انگیزه همچون تاتنهام در تعقیب آبی های لندن است. تاکتیک های آنتونیو کونته نه تنها تأثیر شگرفی بر روی چلسی بلکه بر روی اندیشه های تاکتیکی جاری و ساری در فوتبال باشگاهی انگلستان گذاشت. به عقیده ریچارد جولی نویسنده وبسایت eurosport، شاید بتوان میدان اندیشه های تاکتیکی سرمربی ایتالیایی چلسی را نوعی انقلاب در این باشگاه و آغاز یک تحول برای فوتبال انگلستان دانست.

 

استفاده از خط دفاعی سه نفره تا چندی پیش تبدیل به یک امر منسوخ در فوتبال این کشور شده بود و اگر یک مربی نیز به این سیستم روی می آورد، احتمالاً به او انگ «دِمُده» می زدند. تأثیر اندیشه های کونته به قدری شگرف بوده که در هفته های انتهای این فصل، ۱۷ تیم از ۲۰ تیم حاضر در لیگ برتر به طور مداوم یا منقطع، از سیستم دفاعی سه نفره استفاده می کنند. حتی کار به جایی رسیده که آرسن ونگر و ژوزه مورینیو نیز به سیستم دفاعی ۳ نفره روی آورده اند. ونگر در بازی آرسنال مقابل میدلزبورو از دفاع ۳ نفره (سیستم ۱-۲-۴-۳) استفاده کرد و مورینیو نیز هر از چند گاهی به ویژه در مواقع غیبت اجباری یک یا چند مدافع تیم منچستر یونایتد، خط دفاع ۳ نفره را به بوته آزمایش می گذارد.

 

 

مائوریسیو پوچتینو سرمربی تاتنهام نیز در دیدار با چلسی که در چارچوب مرحله نیمه نهایی جام حذفی در ورزشگاه ومبلی برگزار شد، تیمش را با چیدمان ۱-۲-۴-۳ به میدان فرستاد تا از حربه آنتونیو کونته برای شکست خودش استفاده کند. برای تیم های لیگ برتر که سال ها با سیستم ۲-۴-۴ و نظایر آن خو گرفته بودند، چنین تحولی آن هم در این مدت کوتاه باور نکردنی به نظر می رسد. البته دلایل موفقیت های آنتونیو کونته در چلسی را نباید صرفاً به سیستم خط دفاعی ۳ نفره منحصر دانست اما نقش این عامل در فصل پُر غرور آبی های لندن، انکار ناپذیر و بسیار پُر رنگ است.

 

۲۰ سال در لیگ برتر از سیستم ۲-۴-۴ استفاده شد و بازیسازهای بزرگی همچون اریک کانتونا، دنیس برگکمپ و جان فرانکو زولا خودنمایی کردند. در حقیقت این سیستم اتکای زیادی داشت به این نوع بازیکنان که اصطلاحاً به «No.۱۰» شهرت دارند. با پیشرفت برق آسای فوتبال مدرن، به نظر می رسید که دوران این تاکتیک ها به سر آمده و شاید بهترین مثال برای اثبات این ادعا را بتوان راجع به آرسن ونگر و تیمش مطرح کرد.

 

برای مقابله با تیم آنتونیو کونته، حریفان به جای یک «No.۱۰» باید با دو بازیکن این چنینی رو به رو شوند. ادن هازارد به عنوان بازیکن آزاد و پدرو رودریگز به عنوان بازیکنی با وظایف دفاعی کمتر همان دو یار محوری چلسی هستند که بلای جان تیم های حریف شده اند. دله الی و کریستین اریکسن نیز کم و بیش چنین نقشی را در تاتنهام ایفاء می کنند. آرسنال نیز دو یار از نوع «No.۱۰» دارد که همانا مسوت اوزیل و الکسیس سانچز هستند.

 

 

این سیستم های مُد روز در لیگ برتر (اگر نگوییم انقلاب تاکتیکی)، صرفاً به تیم های بالای جدول مربوط نمی شود. به عنوان مثال، جو آلن و مامه بیرام دیوف در استوک سیتی به ترتیب نقش ادن هازارد و ویکتور موزس را ایفاء می کنند. لستر سیتی نیز پس از بن بست تاکتیکی با کلودیو رانیری، سیستم ۲-۴-۴ را کنار گذاشت و کریگ شکسپیر با ۱-۲-۴-۳ به نتایج ارزشمندی دست یافت.

 

آنتونیو کونته که در یوونتوس نیز موجب احیاء سیستم ۲-۵-۳ شد، اکنون در چلسی نیز به نقش خلاقانه خود ادامه می دهد. او عادت دارد که متقاعد کند و نه این که متقاعد شود. کونته به هر جایی که پا گذاشته، به جای تقلید صرف و تن دادن به چارچوب های مرسوم، سعی در ایجاد ایده های نوین و تأثیر اندیشه های خود داشته و نوآوری وی به قدری متقاعد کننده بود که حتی مربیان مدعی همچون ونگر و مورینیو نیز تا حدود زیادی آن را پذیرفته اند حتی اگر به زبان نیاورند.

 

فراموش نکنیم که کونته سیستم ۱-۲-۴-۳ را در فوتبال انگلستان ابداع ننمود بلکه به آن رونق بخشید وگر نه روبرتو مارتینز نیز در ویگان اتلتیک از همین سیستم استفاده می کرد. چلسی در ۱۲ بازی نخستی که خط دفاعی ۳ نفره را به میدان فرستاد، تنها ۲ گل خورد اما در ۱۱ بازی اخیر لیگ برتر نتوانسته دروازه اش را بسته نگه دارد. با گذشت زمان، تیم های حریف تا حدود زیادی دست کونته را خوانده و برای مقابله با تیمش، راه های چاره اندیشیدند. ژوزه مورینیو و سم الردایس مربیان منچستر یونایتد و کریستال پالاس با استفاده از دو مهاجم سرعتی، تیم چلسی را در ضد حملات از پای در آوردند.

 

 

آنتونیو کونته یک مربی انعطاف پذیر است و اگر در آینده به این نتیجه برسد که ۱-۲-۴-۳ به درد تیمش نمی خورد، قادر به ایجاد تغییرات بزرگ دیگر نیز خواهد بود. او در تیم های باری و سیه نا از سیستم ۴-۲-۴ استفاده می کرد و در اوایل حضور روی نیمکت چلسی نیز به این سیستم بازگشت ولی پس از چند نتیجه ضعیف، انتخاب این مرد ایتالیایی، سیستم ۱-۲-۴-۳ بود. حتی کونته در یوونتوس و تیم ملی ایتالیا نیز علاوه بر ۲-۵-۳، گاهی از سیستم های دیگر به ویژه ۳-۳-۴ استفاده می کرد.

 

پپ گواردیولا نیز در کنار آنتونیو کونته، نقش به سزایی را در ورود سیستم ها و تاکتیک های متفاوت به جای سیستم های سنتی ۲-۴-۴ و ۱-۳-۲-۴ به لیگ برتر ایفاء کرده است. حال پس از ۲۰ الی ۳۰ سال از حاکمیت محض این اندیشه های تاکتیکی، شاهد دگرگونی تاکتیکی در فوتبال انگلستان هستیم. البته از این بدعت ها در تاریخ فوتبال باشگاهی انگلستان کم نبوده اند. روی اِوِنز مربی لیورپول در سال ۱۹۹۴ از سیستم ۲-۵-۳ استفاده کرد و یا جُرج گراهام مربی آرسنال که پا را فرا تر نهاده و در مسابقه فینال گونه لیگ مقابل لیورپول در سال ۱۹۸۹، با خط دفاعی ۵ نفره به میدان رفت.

 

انگلیسی ها یک خاطره خیلی بد از سیستم ۲-۵-۳ دارند که به مسابقات مقدماتی یورو ۲۰۰۸ مربوط می شود. استیو مک لارن تیمش را با استفاده از خط دفاعی ۳ نفره (ریو فردیناند- جیمی کرگر- جان تری) میدان فرستاد و ۲-۰ مقابل کرواسی شکست خورد تا اولین و شاید آخرین تجربه «سه شیرها» از این سیستم با یک خاطره تلخ به پایان برسد. حتی برندن راجرز در فصل ۱۴-۲۰۱۳ که لیورپول را در کورس قهرمانی قرار داد، در اغلب بازی ها از خط دفاعی سه نفره (در قالب ۲-۵-۳ یا ۳-۴-۳) استفاده می کرد.