دولت دوازدهم در گرداب کاهش منابع مالی
تاریخ انتشار
شنبه ۲۷ خرداد ۱۳۹۶ ساعت ۲۰:۰۷
به گزارش عصر تعادل، رضا زندی در هفته نامه صدا نوشت: کاهش قیمت نفت، درآمدهای دولت دوازدهم را کاهش خواهد داد. روحانی ممکن است در سال ابتدایی دولت دومش در گرداب سقوط قیمت نفت گیر کند.
قیمت نفت طی بیست روز بیش از 7 دلار کاهش یافت. هر بشکه نفت برنت بامداد پنج‌شنبه گذشته تا 47 دلار و 2 سنت سقوط کرد در حالی که قبل از توافق اوپک و غیر اوپک، بشکه‌ای 54 دلار و 39 سنت بود. بیست روز پیش، وزرای نفت کشورهای اوپکی و غیراوپکی توافق کاهش تولید نفت خود به میزان 1 میلیون و 800 هزار بشکه در روز را برای 9 ماه دیگر تمدید کرده بودند. برخی تحلیلگران بازار نفت پیش‌بینی کرده‌اند روند کاهش قیمت نفت ادامه یابد. چرا قیمت دوباره به روندی کاهشی برگشته است؟
افزایش ذخایر نفتی آمریکا، یک دلیل کاهش قیمت
میزان ذخایر تجاری نفت در دنیا و به ویژه آمریکا از جمله مهمترین نشانگرهای وضعیت عرضه و تقاضا و از تاثیرگذارترین عوامل بر قیمت نفت است. ذخایر نفتی آمریکا چهارشنبه هر هفته اعلام می‌شود. انستیتو نفت آمریکا هفته گذشته اعلام کرد که ذخایر نفتی این کشور 2 میلیون و 750 هزار بشکه افزایش یافته است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا هم پیش‌بینی کرد تولید نفت این کشور در سال جاری میلادی بیش از 920 هزار بشکه در روز افزایش یابد. این اداره پیش‌بینی کرده است که تولید نفت آمریکا در سال 2018 میلادی افزایش یابد. اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش از این پیش‌بینی کرده بود که متوسط تولید نفت این کشور در سال آینده میلادی، از مررز 9 میلیون و 500 هزار بشکه در روز بگذرد.
افزایش تولید اوپک، دلیل دیگر کاهش قیمت
آنطور که دبیرخانه اوپک به نقل از منابع ثانویه بازار نفت گزارش کرده است، تولید سیزده کشور این سازمان در ماه گذشته میلادی نسبت به ماه آوریل 336 هزار بشکه در روز افزایش یافته و به 32 میلیون و 139 هزار بشکه در روز رسیده است. در میان اعضای اوپک، لیبی با 178 هزار بشکه در روز، بیشترین افزایش تولید نفت را داشته است. پس از آن نیجریه با 178 هزار بشکه و عراق 44 هزار بشکه در روز تولید نفتشان را افزایش داده‌اند. لیبی و نیجریه از توافق کاهش تولید نفت معاف شده بودند اما عراق بر خلاف توافق، تولید نفت خود را افزایش داده است. اوپک می‌خواهد متوسط ذخایر جهانی نفت را در سال 2018 به اندازه متوسط 5 سال اخیر برساند. تصمیمی که معلوم نیست با این روند تولید محقق شود. فریدون فشارکی، رئیس موسسه مشاوره‌ای فاکت گلوبال انرژی، هفته گذشته در حاشیه یک همایش انرژی در استرالیا به شبکه CNBC گفت: «این احتمال به صورت جدی وجود دارد که سال آینده قیمت نفت تا ۳۰ تا ۳۵ دلار به ازای هر بشکه سقوط کند و برای مدتی در همان سطوح باقی بماند.» او کاهش بیش از حد قیمت نفت را باعث سقوط بورس‌ها و نهایتا کاهش تقاضا برای نفت تحلیل کرد.
فشارکی معتقد است تولیدکنندگان نفت باید بلافاصله 700 هزار بشکه از تولیدشان را کم کنند وگرنه باز هم قیمت‌ها سقوط خواهد کرد. «حتی اگر چنین کاری انجام دهند، باز هم ناچارند سال آینده، تولید نفتشان را بیشتر کم کنند.» بنا بر اعلام منابع ثانویه بازار نفت عربستان سعودی در ماه گذشته میلادی 9 میلیون و 940 هزار بشکه در روز نفت تولید کرده است که 2 هزار بشکه بیش از ماه آوریل است. تحلیلگران معتقدند تنها بازیگران بزرگی که می‌توانند با کاهش تولید نفت خود به افزایش قیمت نفت کمک کنند عربستان و روسیه و بعد هم عراق و برخی غیراوپکی‌ها هستند. هر چند کاهش تولید این کشورها نیز در شرایط فعلی سخت به نظر می‌رسد.
روحانی در گرداب کاهش قیمت نفت
کاهش قیمت نفت، درآمدهای دولت دوازدهم را کاهش خواهد داد. روحانی ممکن است در سال ابتدایی دولت دومش در گرداب سقوط قیمت نفت گیر کند. روابط ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه عربستان هم به گونه‌ای نیست که بتواند در ترغیب عمده‌ترین تولیدکنندگان نفت دنیا برای کاهش تولید نفتشان به نفع افزایش قیمت نفت، نقشی بازی کند. حتی عراق، همسایه استراتژیک ایران نیز حاضر نیست به توافقی که زیر آن را امضاء کرده است به‌طور کامل پایبند باشد. خروج آمریکا از پیمان زیست محیطی پاریس و تکنولوژی‌های جدید هم، فعالان بازار نفت را به افزایش تولید نفت آمریکا امیدوار کرده است. نکته جالب اینکه، حتی کاهش قیمت نفت نتوانسته است جلوی افزایش حفر چاه‌های نفتی شیل آمریکا را بگیرد. تولیدکنندگان نفت شیل توانسته‌اند با کاهش هزینه‌های خود، همچنان به روند صعودی تولید خود ادامه دهند. وضعیت در سمت تقاضا نیز چندان مطمئن نیست. با این اوصاف در کوتاه‌مدت شاید نتوان محدوده 50 تا 55 دلار را برای قیمت نفت حفظ کرد. نکته اثرگذار دیگر بر قیمت نفت ایندکس دلار است. در مطلب روبه‌رو می‌توانید تاثیرات ایندکس دلار بر قیمت نفت را مطالعه کنید.
ایران چه می‌تواند بکند؟
ایران برای افزایش نفت کار زیادی نمی‌تواند انجام دهد چراکه خودش می‌خواهد تولیدش را افزایش دهد و به رقم قبل از تحریم‌ها برساند. شاید حتی اندکی بیشتر برای جبران سالهایی که نتوانسته است تولیدش را اضافه کند. بنابراین باید چشم‌انتظار اقدام دیگران باشد. اگر قراردادهای بزرگ اخیر عربستان به حکومت ریاض فشار بیاورد شاید آنها چشمی به کاهش تولید بیاندازند. اما نگرانی از کاهش سهم از بازار نفت، احتمالا باعث می‌شود تا چشمشان را ببندند. بعید به نظر می‌رسد روسیه هم آمادگی کاهش تولید نفت داشته باشد. چه، همین 300 هزار بشکه کاهش تولید فعلی را هم با اما و اگر پذیرفته و به‌طور کامل اجرا نکرده است. شاید دولت روحانی در کوتاه‌مدت ناچار باشد منابع درآمدی دیگری را مدنظر گرفته و به‌گونه‌ای دیگر سرمایه جذب کند. توسعه، پول می‌خواهد. آیا دولت روحانی می‌تواند سرمایه‌های خارجی بزرگی به ایران بیاورد؟ باید منتظر ماند.
