تاجیک: خاورمیانه شاهد تنش‌های بیشتر خواهد بود
تاریخ انتشار
چهارشنبه ۲۶ ارديبهشت ۱۳۹۷ ساعت ۰۹:۲۵
نزدیک به 60 کشته و بیش از 2700 زخمی در حمله صهیونسیت ها به فلسطینی ها. افتتاح سفارت امریکا در قدس تبعات بسیاری به دنبال داشته و خواهد داشت. در حالی که ایوانکا ترامپ دختر ترامپ و دامادش در این مراسم حضور داشتند بسیاری از کشورهای دعوت شده، به این مراسم نرفتند. آیا این روند می تواند به گفت و گوهای صلح کمک کند؟ این مسئله در راستای عادی سازی روابط اسرائیل با اعراب مخصوصا فلسطین موثر خواهد بود؟ در این باره با نصرت الله تاجیک سفیر سابق ایران در اردن و کارشناس مسائل خاورمیانه گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید.
به نظرتان ایالات متحده، انتقال سفارت خود به قدس را در چه چارچوبی پیش می برد؟ آیا ترامپ تصور می کند این مسئله می تواند به حل معضل فلسطین و رژیم صهیونیستی کمک
فایده این مسئله برای ترامپ این است که بتواند دور دوم خودش را برای ریاست جمهوری تضمین کند، یعنی رأی‌دهندگانش را راضی کند و از حمایت آن‌ها برای دور دوم برخوردار شود. ولی طبیعی است که اینگونه اقدامات لطمات فراوانی هم به سیاست خارجی آمریکا می‌زند؛ یعنی در همین موردی که شما مثال زدید، آمریکا را از نقش میانجی خارج می‌کند و به یک طرف اصلی مسائل و مشکلات خاورمیانه تبدیل می‌کند و یکی دیگر از تبعات مسئله این است که باعث به‌هم‌ریختگی چهره ژئوپولتیکی خاورمیانه شده و خود این امر باعث افزایش تنش‌های منطقه‌ای و درگیری‌ها بین طرف‌های متخاصم خواهد شد. در همین مورد فلسطینی‌ها دیگر آمریکا را به‌عنوان یک میانجی و بی‌طرف نمی‌شناسند. از این رو می‌توان گفت که این وضعیت ابزارهای آمریکا برای اعمال مدیریت یا اداره مشکلات و مسائل منطقه را سخت‌تر خواهد کرد و تا حدی غیرممکن، یعنی در منطقه، چه حکام و چه مردم منطقه، دیگر آمریکا را به‌عنوان یک طرف منصف نمی‌شناسند و به‌عنوان یک طرفی که قصد حل و فصل بحران را دارد، به حساب نمی آورند.
فضای متشنج خاورمیانه را با این اقدام چگونه پیش بینی می کنید؟
بعید می‌دانم با این روند و با در نظر گرفتن کلیت مسائل، فضای پیش رو به صلح و ثبات و آرامش پیش رود و احتمال دارد به سمت درگیری‌ها و تنش بیشتر برود . البته سیاست ترامپ در راستای همان شعار «اول آمریکا» است و احساس می کند این مسئله می تواند به افزایش قدرت ایالات متحده در منطقه بینجامد. از آن‌جا که این روش می‌تواند برخی منافعی برای آمریکا ، از جهت فروش تسلیحات و غیره، به وجود بیاورد، این را در راستای سیاست‌های خودش می‌داند، ولی روی دیگر مسئله این است که آمریکا بتواند روی مسائل منطقه تاثیرگذار باشد که این تاثیر گذاری کمتر خواهد شد.
به نظرتان برخی کشورهای عربی، مخصوصا عربستان از این روند حمایت می‌کنند و باعث خواهند شد آن حالت عادی‌سازی که اسرائیل آن را دنبال می کند، شکل بگیرد؟
متاسفانه در حال حاضر چه دنیای اسلام و چه دنیای عرب در ضعیف‌ترین موقعیت خودشان از جهت همبستگی ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی هستند و هر کدام از کشورها به دنبال منافع آنی خود است. طبیعی است که در این فضا هر کشوری سعی می‌کند آن‌چه را که فکر می‌کند به نفع سیاست‌های خودش است، دنبال کند.
به نظرتان ایالات متحده، انتقال سفارت خود به قدس را در چه چارچوبی پیش می برد؟ آیا ترامپ تصور می کند این مسئله می تواند به حل معضل فلسطین و رژیم صهیونیستی کمک
فایده این مسئله برای ترامپ این است که بتواند دور دوم خودش را برای ریاست جمهوری تضمین کند، یعنی رأی‌دهندگانش را راضی کند و از حمایت آن‌ها برای دور دوم برخوردار شود. ولی طبیعی است که اینگونه اقدامات لطمات فراوانی هم به سیاست خارجی آمریکا می‌زند؛ یعنی در همین موردی که شما مثال زدید، آمریکا را از نقش میانجی خارج می‌کند و به یک طرف اصلی مسائل و مشکلات خاورمیانه تبدیل می‌کند و یکی دیگر از تبعات مسئله این است که باعث به‌هم‌ریختگی چهره ژئوپولتیکی خاورمیانه شده و خود این امر باعث افزایش تنش‌های منطقه‌ای و درگیری‌ها بین طرف‌های متخاصم خواهد شد. در همین مورد فلسطینی‌ها دیگر آمریکا را به‌عنوان یک میانجی و بی‌طرف نمی‌شناسند. از این رو می‌توان گفت که این وضعیت ابزارهای آمریکا برای اعمال مدیریت یا اداره مشکلات و مسائل منطقه را سخت‌تر خواهد کرد و تا حدی غیرممکن، یعنی در منطقه، چه حکام و چه مردم منطقه، دیگر آمریکا را به‌عنوان یک طرف منصف نمی‌شناسند و به‌عنوان یک طرفی که قصد حل و فصل بحران را دارد، به حساب نمی آورند.
فضای متشنج خاورمیانه را با این اقدام چگونه پیش بینی می کنید؟
بعید می‌دانم با این روند و با در نظر گرفتن کلیت مسائل، فضای پیش رو به صلح و ثبات و آرامش پیش رود و احتمال دارد به سمت درگیری‌ها و تنش بیشتر برود . البته سیاست ترامپ در راستای همان شعار «اول آمریکا» است و احساس می کند این مسئله می تواند به افزایش قدرت ایالات متحده در منطقه بینجامد. از آن‌جا که این روش می‌تواند برخی منافعی برای آمریکا ، از جهت فروش تسلیحات و غیره، به وجود بیاورد، این را در راستای سیاست‌های خودش می‌داند، ولی روی دیگر مسئله این است که آمریکا بتواند روی مسائل منطقه تاثیرگذار باشد که این تاثیر گذاری کمتر خواهد شد.
به نظرتان برخی کشورهای عربی، مخصوصا عربستان از این روند حمایت می‌کنند و باعث خواهند شد آن حالت عادی‌سازی که اسرائیل آن را دنبال می کند، شکل بگیرد؟
متاسفانه در حال حاضر چه دنیای اسلام و چه دنیای عرب در ضعیف‌ترین موقعیت خودشان از جهت همبستگی ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی هستند و هر کدام از کشورها به دنبال منافع آنی خود است. طبیعی است که در این فضا هر کشوری سعی می‌کند آن‌چه را که فکر می‌کند به نفع سیاست‌های خودش است، دنبال کند.
