وقتي کارگزارانی‌ها صورت مسئله را پاک می‌کنند؟
تاریخ انتشار
يکشنبه ۱۱ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۹:۴۶
هر چند سیاسیون کشور کارگزاران را منتهی الیه راست اصلاحات و چسبیده به اصولگرایی و اعتدال و توسعه را منتها الیه چپ اصولگرایی و چسبیده به اصلاحات می دانند و غلامعلی دهقان عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه نیز معتقد است «تفاوت کارگزاران با اعتدال و توسعه، تفاوت فائزه هاشمی با فاطمه هاشمی است و این دو تشکل بیشترین چسبندگی را به هم دارند» اما با این وجود بعد از انتشار خبرهایی درباره ترمیم کابینه، اختلاف دیدگاه هایی در حوزه اقتصادی بین دو مجموعه به وجود آمد که با شایعه استعفای جهانگیری از معاون اولی رئیس جمهور علنی شد.
نخستین نشانه اختلاف‌ها
البته جهانگیری در چند مقطع پیش از این نیز درباره ناکار‌آمدی تیم اقتصادی دولت صحبت و گلایه‌های خود را مطرح کرد. او حتی در زمانی که دولت دوم روحانی تشکیل شد، نسبت به انتخاب برخی وزرا گلایه‌مند بود و این گلایه را نیز مستقیم به رئیس‌جمهوری بیان کرد. او اعتقاد داشت ترکیب نوبخت، ولی‌الله سیف، محمد شریعتمداری و نبود مسعود نیلی، موتور اقتصادی را با چالش اساسی روبه‌رو می‌کند.
اواسط تیرماه امسال برخی از سایت‌های خبری ادعا کرده‌اند که اسحاق جهانگیری در اعتراض به احتمال جایگزینی محمد نهاوندیان به جای ولی‌الله سیف برای ریاست بانک مرکزی تهدید به استعفا کرد. این خبر بلافاصله نه تنها از سوی دفتر رئیس جمهور و سخنگوی دولت تکذیب شد بلکه نزدیکان معاون اول رئیس‌جمهوری نیز این شایعه را فرافکنی جدید علیه دولت خواندند. در مجموع جهانگیری به‌رغم انتقاداتی که به تیم اقتصادی داشت نه تنها دولت را تنها نگذاشت که در بزرگترین بحران پیش‌روی دولت، در کنار رئیس‌جمهوری دیده شد و از ارز 4200 تومانی سخن گفت که به ارز جهانگیری معروف شد.
اما این تازه شروع اصطکاک بین کارگزاران و اعتدال و توسعه بود. مدتی گذشت روزنامه سازندگی در تیتر اصلی خود نوشت «خانه تکانی در دولت: نوبخت می رود»، همان روز محمدباقر نوبخت در حاشیه جلسه هیأت دولت به جمع خبرنگاران آمد و در واکنش به خبر کنار رفتنش از ریاست سازمان برنامه و بودجه گفت: «به رییس‌جمهور اعلام کرده‌ام آمادگی دارم از همه مسئولیت‌های دولتی کنار بروم اما ایشان نپذیرفتند». البته او بعد از چند روز در توئیتی از موافقت رییس‌جمهور با کناره‌گیری خود از مسئولیت سخنگویی دولت و تمرکز بر ریاست سازمان برنامه و بودجه در شرایط ویژه کشور خبر داد.
تا آن روز هر هفته به طور منظم جلسات سخنگویی برگزار می شد و نوبخت یک تنه به سئوالات اصحاب رسانه پاسخ می گفت که این کار از نقاط مثبت حوزه اطلاع رسانی دولت محسوب می شد. اما تحلیل دوستان دبیرکل حزب اعتدال و توسعه این بود که همین مسئله عامل فشارهاست و اگر او فقط و فقط به امور مربوط به سازمان برنامه و بودجه بپردازد، از مرکز توجه منتقدان خارج می شود و بعد از آن طبعا هر مسئول اجرایی خود مجبور به پاسخگویی درباره دستگاه تحت مسئولیتش خواهد بود.
تاکتیکی که جواب نداد
اما تاکتیک خداحافظی نوبخت از سخنگویی دولت موجب نشد که انتقاد کارگزارانی ها به او فروکش کند، حسین مرعشی در جمع جوانان حزب کارگزاران گفت: «آقای نوبخت هیچ موافقی در دولت ندارد. حزب اعتدال و توسعه حزبی بی هنر است که می خواهند مسئله آقای نوبخت را سیاسی کنند. مساله آقای نوبخت، مدیریتی است و هرکس از آقای نوبخت در شرایط کنونی حمایت کند آینده‌ای در سیاست ایران نخواهد داشت. سراغ هر وزیری بروید دادش از دست آقای نوبخت بر هواست».
در واقع اگر رئیس بانک مرکزی، وزیر اقتصاد و دارایی و رئیس سازمان برنامه و بودجه را سه رکن اصلی تیم اقتصادی دولت درنظر بگیریم، با رفتن ولی الله سیف و آمدن همتی و برکناری کرباسیان بر اثر استیضاح، تنها نوبخت بر جای خود ماند. بر همین اساس کارگزاران با هدف افزایش فشار برای تغییر رئیس سازمان برنامه و بودجه، چشم بر یکسری واقعیت های غیرقابل انکار بست و در بیانیه ای نوبخت را مسئول اجرای سیاست ارز 4200 تومانی معرفی کرد و نوشت «دولت فاقد گفتمان اقتصادی است و نسبتی با اندیشه اقتصاد آزاد ندارد. سیاست سرکوب ارز از آغاز دولت اشتباه بود و در ماجرای ارز 4200 تومانی به اوج خود رسید. تغییر مدیریت سازمان برنامه و بودجه یک ضرورت است و براساس آن باید کابینه اقتصادی دولت تغییر کند.»
نخستین نشانه اختلاف‌ها
البته جهانگیری در چند مقطع پیش از این نیز درباره ناکار‌آمدی تیم اقتصادی دولت صحبت و گلایه‌های خود را مطرح کرد. او حتی در زمانی که دولت دوم روحانی تشکیل شد، نسبت به انتخاب برخی وزرا گلایه‌مند بود و این گلایه را نیز مستقیم به رئیس‌جمهوری بیان کرد. او اعتقاد داشت ترکیب نوبخت، ولی‌الله سیف، محمد شریعتمداری و نبود مسعود نیلی، موتور اقتصادی را با چالش اساسی روبه‌رو می‌کند.
اواسط تیرماه امسال برخی از سایت‌های خبری ادعا کرده‌اند که اسحاق جهانگیری در اعتراض به احتمال جایگزینی محمد نهاوندیان به جای ولی‌الله سیف برای ریاست بانک مرکزی تهدید به استعفا کرد. این خبر بلافاصله نه تنها از سوی دفتر رئیس جمهور و سخنگوی دولت تکذیب شد بلکه نزدیکان معاون اول رئیس‌جمهوری نیز این شایعه را فرافکنی جدید علیه دولت خواندند. در مجموع جهانگیری به‌رغم انتقاداتی که به تیم اقتصادی داشت نه تنها دولت را تنها نگذاشت که در بزرگترین بحران پیش‌روی دولت، در کنار رئیس‌جمهوری دیده شد و از ارز 4200 تومانی سخن گفت که به ارز جهانگیری معروف شد.
اما این تازه شروع اصطکاک بین کارگزاران و اعتدال و توسعه بود. مدتی گذشت روزنامه سازندگی در تیتر اصلی خود نوشت «خانه تکانی در دولت: نوبخت می رود»، همان روز محمدباقر نوبخت در حاشیه جلسه هیأت دولت به جمع خبرنگاران آمد و در واکنش به خبر کنار رفتنش از ریاست سازمان برنامه و بودجه گفت: «به رییس‌جمهور اعلام کرده‌ام آمادگی دارم از همه مسئولیت‌های دولتی کنار بروم اما ایشان نپذیرفتند». البته او بعد از چند روز در توئیتی از موافقت رییس‌جمهور با کناره‌گیری خود از مسئولیت سخنگویی دولت و تمرکز بر ریاست سازمان برنامه و بودجه در شرایط ویژه کشور خبر داد.
تا آن روز هر هفته به طور منظم جلسات سخنگویی برگزار می شد و نوبخت یک تنه به سئوالات اصحاب رسانه پاسخ می گفت که این کار از نقاط مثبت حوزه اطلاع رسانی دولت محسوب می شد. اما تحلیل دوستان دبیرکل حزب اعتدال و توسعه این بود که همین مسئله عامل فشارهاست و اگر او فقط و فقط به امور مربوط به سازمان برنامه و بودجه بپردازد، از مرکز توجه منتقدان خارج می شود و بعد از آن طبعا هر مسئول اجرایی خود مجبور به پاسخگویی درباره دستگاه تحت مسئولیتش خواهد بود.
تاکتیکی که جواب نداد
اما تاکتیک خداحافظی نوبخت از سخنگویی دولت موجب نشد که انتقاد کارگزارانی ها به او فروکش کند، حسین مرعشی در جمع جوانان حزب کارگزاران گفت: «آقای نوبخت هیچ موافقی در دولت ندارد. حزب اعتدال و توسعه حزبی بی هنر است که می خواهند مسئله آقای نوبخت را سیاسی کنند. مساله آقای نوبخت، مدیریتی است و هرکس از آقای نوبخت در شرایط کنونی حمایت کند آینده‌ای در سیاست ایران نخواهد داشت. سراغ هر وزیری بروید دادش از دست آقای نوبخت بر هواست».
در واقع اگر رئیس بانک مرکزی، وزیر اقتصاد و دارایی و رئیس سازمان برنامه و بودجه را سه رکن اصلی تیم اقتصادی دولت درنظر بگیریم، با رفتن ولی الله سیف و آمدن همتی و برکناری کرباسیان بر اثر استیضاح، تنها نوبخت بر جای خود ماند. بر همین اساس کارگزاران با هدف افزایش فشار برای تغییر رئیس سازمان برنامه و بودجه، چشم بر یکسری واقعیت های غیرقابل انکار بست و در بیانیه ای نوبخت را مسئول اجرای سیاست ارز 4200 تومانی معرفی کرد و نوشت «دولت فاقد گفتمان اقتصادی است و نسبتی با اندیشه اقتصاد آزاد ندارد. سیاست سرکوب ارز از آغاز دولت اشتباه بود و در ماجرای ارز 4200 تومانی به اوج خود رسید. تغییر مدیریت سازمان برنامه و بودجه یک ضرورت است و براساس آن باید کابینه اقتصادی دولت تغییر کند.»
