کانون‌های جدید گرد و غبار در مسیر ایران: ترکمنستان، افغانسان و پاکستان
تاریخ انتشار
شنبه ۱۷ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۱۶:۴۸
صبح امروز نشست خبری «اقدامات ستاد ملی مقابله با پدیدخ گردوخاک» با حضور مسعود تجریشی معاون سازمان محیط‌زیست و علی محمد طهماسبی، رئیس ستاد مقابله با گرد و غبار در سازمان حفاظت از محیط‌زیست برگزار شد.مسعود تجریشی در ابتدا این نشست خبری گفت: ما در یک کانونی حضور داریم که گردوخاک آن حالا حالا ها با ما است، این وضعیت مثل آلودگی هوا شهر نیست که با برخی اقدامات بتوان آن را تا حدی حل کرد. در آینده هم تغییراقلیم به سمتی می رود که میزان بارش‌های ما در کانون‌های گردوخاک کاهش پیدا کند. همچنین الگوی کشاورزی ما هم زمین ها را آرام آرام به کانون گردوخاک تبدیل کرده.
بودجه حل بحران گردوخاک؛ فقط برای خوزستان
معاون محیط‌زیست انسانی، در رابطه با بودجه مشخص شده برای حل بحران گردوغبار گفت: ما دو ردیف بودجه داریم، یکی برای برنامه سالانه است. سال پیش جدای از بودجه سالانه، دولت یک منبع اضافه برای‌گردوخاک گرفت.
او با اشاره به اینکه 150 میلیون دلار بودجه برای حل بحران گردوخاک تعیین شده توضیح داد: نظر مقام معظم رهبری در این رابطه این بوده که این بودجه کاملا هزینه استان خوزستان شود.
تجریشی افزود: از 150 میلیون دلار، 50 میلیون هم هزینه نوسازی شبکه برق شده. نظر بر این بوده که با این 100 میلیون دلار‌مشکل کانون‌های اصلی حل شود.
تجریشی ادامه داد: سازمان محیط‌زیست متولی بسیاری از مسائل نیست و درباره برخی مسائل وزارت نیرو، هواشناسی و ... باید جواب پس بدهند.
معاون سازمان محیط‌زیست، با اشاره به نقش کشاورزی در ایجاد کانون‌های گردوخاک توضیح داد: نقش وزارت کشاورزی به این دلیل مهم است که آمایش سرزمینی ما وظیفه این وزارت‌خانه است. بسیاری از کانون ها جاهایی هستند که کشاورزی تغییر کرده برای مثال تالاب میان کاله گرگان در حال تبدیل به کانون گردوخاک است.
وی در ادامه با اشاره به جهانی بودن موضوع گردوغبار اظهار کرد: براساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی ۷۵ درصد سرطان‌های گوارشی مربوط به گردوغبار است. بنابراین آنچه در این موضوع اهمیت پیدا می‌کند پیشگیری و اجرای روش‌های درست برای مقابله با گردوغبار است. تجربه در حوزه آبریز دریاچه ارومیه نشان می‌دهد که روشی مثل قرق می‌تواند اثرات بهتری در مقابله با پدیده گردوغبار داشته باشد. به طوری که در حوزه دریاچه ارومیه بالغ بر یک میلیون هکتار قرق صورت گرفته و همین موضوع ۶۰ درصد از رخدادهای گردوغبار را کاهش داده است.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تفاهم‌نامه این سازمان با نهادهای علمی کشور به منظور انجام پژوهش‌های محیط زیستی گفت: اخیرا تفاهم‌نامه‌ای بین رئیس سازمان محیط زیست و وزیر علوم به منظور پیگیری علمی چالش‌های محیط زیستی کشور منعقد شده است و قرار است از ۵۰ تن از اساتید به عنوان فرصت مطالعاتی در بازه‌های ۲، ۳ و ۶ ماهه استفاده شود تا به بحث‌های محیط زیستی بپردازند. همچنین سازمان محیط زیست با بنیاد نخبگان و بنیاد علم ایران تفاهمی منعقد کرده تا در قالب هفته‌های پژوهشی به چالش‌های محیط زیستی پرداخته شود و از ظرفیت‌های بین‌المللی نیز در این زمینه استفاده شود.
ارائه تمام بودجه گردوخاک به خوزستان؛ سیستان و بلوچستان چه کار کند؟
علی محمد طهماسبی در ادامه این نشست خبری در رابطه با بودجه مشخص شده برای بحران گردوخاک توضیح داد: امسال ٣۵٠ میلیارد بودجه داریم که کاملا به استان خوزستان اختصاص شده و این یک مشکلی برای سایر استان ها ایجاد می‌کند. سیستان، کرمان و هرمزگان از این استان ها هستند.
او افزود: پیشنهاد ما برای بودجه اختصاص آن به کل کشور بوه اما وقتی سند قانون آمد دیدیم نوشته خوزستان. ما خیلی پیگیری کردیم وپاسخ دادند این به اذن رهبری بوده و برای تغییر هم باید دوباره اجازه بدهند. هرچند ما در همه مجموعه سازمان محیط‌زیست به شدت معتقد هستیم که سیستان هم باید مورد نظر قرار می گرفت
رئیس ستاد مقابله با گردوخاک عنوان کرد: اجرا برنامه ما مربوط به سیستان به بودجه مربوط است و بدون پول نمی‌توانیم ءن را اجرا کنیم. رییس مجلس هم به آقای کلانتری گفتند که در ٩٨ سیستان به شکل ویژه در نظر گرفته می شود.به هرحال تصمیم بوده که ابنجوری بوده ما شنیدیم این نظر شورای نگهبان و مقام معظم رهبری بوده.
او در مورد نحوه توزیع بودجه 100 میلیون دلاری مقابله با گردوغبار، تصریح کرد: کل سهم سازمان محیط زیست از 100 میلیون دلار یا همان 350 میلیارد تومان تنها پنج درصد است و 95 درصد مابقی آن به دستگاههای دیگر اختصاص می‌یابد. حدود 70 درصد از این بودجه به ارگان‌های اجرایی به ویژه سازمان جنگلها که کار تثبیت گردوغبار را انجام می‌دهند، داده خواهد شد.
طهماسبی عنوان کرد: سازمان محیط زیست بیشتر بحث نظارت بر اجرای برنامه‌های مربوط به گردوغبار را انجام می‌دهد
ستاد مقابله، برای مقابله با کانون‌های داخلی گردوخاک چه کرده است؟
او ادامه داد: بر اساس آیین نامه مقابله با پدیده گرد و غبار مصوب سال 95، 4 وزارت خانه در کنار سازمان حفاظت محیط زیست کار خود را شروع کردند و وظیفه هماهنگی و نظارت وپیگیری برعهده سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت.
طهماسبی گفت: ماه گذشته بر اساس این آیین نامه کارگروه‌های تخصصی را نیز راه اندازی کرده و وظایف دستگاه‌ها را بر اساس موارد مربوط به آنها تفکیک کردیم.
رئیس ستاد مقابله با گردوخاک توضیح داد: به برنامه عملی نیاز داریم و در همین راستا کارگروه تخصصی ماده 3 را با هدف شناسایی منشاهای داخلی و خارجی تولید گردو غبار و با حضور نمایندگان دستگاههای مربوطه راه اندازی کرده و منشا یابی داخلی را تا 40درصد پیش برده ایم. امیدواریم با استفاده از نظرات کارشناسی سازمان هواشناسی، سازمان جنگلها و مراتع و زمین شناسی بتوانیم طرح همه جانبه ای را داشته باشیم.
ترکمنستان، افغانسان و پاکستان هم کانون گردوخاک هستند
او سپس در رابطه با ما یادداشت تفاهم زیادی با عراق سوریه قطر و ترکیه داشتیم که ضمانت اجرایی نداشتند. به همین دلیل با سازمان بین المللی صحبت کردیم و یک برنامه عملیاتی مورد قبول چند کشور را ارائه کردیم.
طهماسبی توضیح داد: برای عراقی ها در ایران کلاس‌های آموزش‌هایی مختلفی گذاشته شد اما شرایطی که برای آنها پیش آمد گردوخاک در اولویتشان نیست و این اقدامات تاثیرگذار نبود، به همین دلیل یک برنامه ۳ جانبه بین الملل را رقم زدیم. با موسسات بین المللی صحبت کردیم تا با کمک آنها این فرایند اجرا شود.
او با اشاره به اینکه پاکستان، افغانسان و ترکمنستان هم از کانون‌های گردوخاک شرق کشور هستند، گفت: در مرحله دوم هم این موضوع را درباره پاکستان و افغانستان اجرا می‌کنیم.
طهماسبی بیرگانی در ادامه در مورد منشاءیابی کانون‌های خارجی با کمک سازمان هواشناسی، گفت: قرار شده است در کشورهای اطراف که شهرهای ما را تحت تاثیر گردوغبار قرار می‌دهند منشاء یابی گردوغبار از طریق سازمان هواشناسی صورت بگیرد. همچنین قصد داریم پهنه‌های غبارخیز را با توجه به شدت غبار با کمک سازمان هواشناسی انجام دهیم. تهیه نقشه پراکنش مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی و غبارخیز تا پایان امسال انجام می‌شود و یک میلیارد تومان برای تهیه این نقشه نیاز داریم.
بودجه حل بحران گردوخاک؛ فقط برای خوزستان
معاون محیط‌زیست انسانی، در رابطه با بودجه مشخص شده برای حل بحران گردوغبار گفت: ما دو ردیف بودجه داریم، یکی برای برنامه سالانه است. سال پیش جدای از بودجه سالانه، دولت یک منبع اضافه برای‌گردوخاک گرفت.
او با اشاره به اینکه 150 میلیون دلار بودجه برای حل بحران گردوخاک تعیین شده توضیح داد: نظر مقام معظم رهبری در این رابطه این بوده که این بودجه کاملا هزینه استان خوزستان شود.
تجریشی افزود: از 150 میلیون دلار، 50 میلیون هم هزینه نوسازی شبکه برق شده. نظر بر این بوده که با این 100 میلیون دلار‌مشکل کانون‌های اصلی حل شود.
تجریشی ادامه داد: سازمان محیط‌زیست متولی بسیاری از مسائل نیست و درباره برخی مسائل وزارت نیرو، هواشناسی و ... باید جواب پس بدهند.
معاون سازمان محیط‌زیست، با اشاره به نقش کشاورزی در ایجاد کانون‌های گردوخاک توضیح داد: نقش وزارت کشاورزی به این دلیل مهم است که آمایش سرزمینی ما وظیفه این وزارت‌خانه است. بسیاری از کانون ها جاهایی هستند که کشاورزی تغییر کرده برای مثال تالاب میان کاله گرگان در حال تبدیل به کانون گردوخاک است.
وی در ادامه با اشاره به جهانی بودن موضوع گردوغبار اظهار کرد: براساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی ۷۵ درصد سرطان‌های گوارشی مربوط به گردوغبار است. بنابراین آنچه در این موضوع اهمیت پیدا می‌کند پیشگیری و اجرای روش‌های درست برای مقابله با گردوغبار است. تجربه در حوزه آبریز دریاچه ارومیه نشان می‌دهد که روشی مثل قرق می‌تواند اثرات بهتری در مقابله با پدیده گردوغبار داشته باشد. به طوری که در حوزه دریاچه ارومیه بالغ بر یک میلیون هکتار قرق صورت گرفته و همین موضوع ۶۰ درصد از رخدادهای گردوغبار را کاهش داده است.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تفاهم‌نامه این سازمان با نهادهای علمی کشور به منظور انجام پژوهش‌های محیط زیستی گفت: اخیرا تفاهم‌نامه‌ای بین رئیس سازمان محیط زیست و وزیر علوم به منظور پیگیری علمی چالش‌های محیط زیستی کشور منعقد شده است و قرار است از ۵۰ تن از اساتید به عنوان فرصت مطالعاتی در بازه‌های ۲، ۳ و ۶ ماهه استفاده شود تا به بحث‌های محیط زیستی بپردازند. همچنین سازمان محیط زیست با بنیاد نخبگان و بنیاد علم ایران تفاهمی منعقد کرده تا در قالب هفته‌های پژوهشی به چالش‌های محیط زیستی پرداخته شود و از ظرفیت‌های بین‌المللی نیز در این زمینه استفاده شود.
ارائه تمام بودجه گردوخاک به خوزستان؛ سیستان و بلوچستان چه کار کند؟
علی محمد طهماسبی در ادامه این نشست خبری در رابطه با بودجه مشخص شده برای بحران گردوخاک توضیح داد: امسال ٣۵٠ میلیارد بودجه داریم که کاملا به استان خوزستان اختصاص شده و این یک مشکلی برای سایر استان ها ایجاد می‌کند. سیستان، کرمان و هرمزگان از این استان ها هستند.
او افزود: پیشنهاد ما برای بودجه اختصاص آن به کل کشور بوه اما وقتی سند قانون آمد دیدیم نوشته خوزستان. ما خیلی پیگیری کردیم وپاسخ دادند این به اذن رهبری بوده و برای تغییر هم باید دوباره اجازه بدهند. هرچند ما در همه مجموعه سازمان محیط‌زیست به شدت معتقد هستیم که سیستان هم باید مورد نظر قرار می گرفت
رئیس ستاد مقابله با گردوخاک عنوان کرد: اجرا برنامه ما مربوط به سیستان به بودجه مربوط است و بدون پول نمی‌توانیم ءن را اجرا کنیم. رییس مجلس هم به آقای کلانتری گفتند که در ٩٨ سیستان به شکل ویژه در نظر گرفته می شود.به هرحال تصمیم بوده که ابنجوری بوده ما شنیدیم این نظر شورای نگهبان و مقام معظم رهبری بوده.
او در مورد نحوه توزیع بودجه 100 میلیون دلاری مقابله با گردوغبار، تصریح کرد: کل سهم سازمان محیط زیست از 100 میلیون دلار یا همان 350 میلیارد تومان تنها پنج درصد است و 95 درصد مابقی آن به دستگاههای دیگر اختصاص می‌یابد. حدود 70 درصد از این بودجه به ارگان‌های اجرایی به ویژه سازمان جنگلها که کار تثبیت گردوغبار را انجام می‌دهند، داده خواهد شد.
طهماسبی عنوان کرد: سازمان محیط زیست بیشتر بحث نظارت بر اجرای برنامه‌های مربوط به گردوغبار را انجام می‌دهد
ستاد مقابله، برای مقابله با کانون‌های داخلی گردوخاک چه کرده است؟
او ادامه داد: بر اساس آیین نامه مقابله با پدیده گرد و غبار مصوب سال 95، 4 وزارت خانه در کنار سازمان حفاظت محیط زیست کار خود را شروع کردند و وظیفه هماهنگی و نظارت وپیگیری برعهده سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت.
طهماسبی گفت: ماه گذشته بر اساس این آیین نامه کارگروه‌های تخصصی را نیز راه اندازی کرده و وظایف دستگاه‌ها را بر اساس موارد مربوط به آنها تفکیک کردیم.
رئیس ستاد مقابله با گردوخاک توضیح داد: به برنامه عملی نیاز داریم و در همین راستا کارگروه تخصصی ماده 3 را با هدف شناسایی منشاهای داخلی و خارجی تولید گردو غبار و با حضور نمایندگان دستگاههای مربوطه راه اندازی کرده و منشا یابی داخلی را تا 40درصد پیش برده ایم. امیدواریم با استفاده از نظرات کارشناسی سازمان هواشناسی، سازمان جنگلها و مراتع و زمین شناسی بتوانیم طرح همه جانبه ای را داشته باشیم.
ترکمنستان، افغانسان و پاکستان هم کانون گردوخاک هستند
او سپس در رابطه با ما یادداشت تفاهم زیادی با عراق سوریه قطر و ترکیه داشتیم که ضمانت اجرایی نداشتند. به همین دلیل با سازمان بین المللی صحبت کردیم و یک برنامه عملیاتی مورد قبول چند کشور را ارائه کردیم.
طهماسبی توضیح داد: برای عراقی ها در ایران کلاس‌های آموزش‌هایی مختلفی گذاشته شد اما شرایطی که برای آنها پیش آمد گردوخاک در اولویتشان نیست و این اقدامات تاثیرگذار نبود، به همین دلیل یک برنامه ۳ جانبه بین الملل را رقم زدیم. با موسسات بین المللی صحبت کردیم تا با کمک آنها این فرایند اجرا شود.
او با اشاره به اینکه پاکستان، افغانسان و ترکمنستان هم از کانون‌های گردوخاک شرق کشور هستند، گفت: در مرحله دوم هم این موضوع را درباره پاکستان و افغانستان اجرا می‌کنیم.
طهماسبی بیرگانی در ادامه در مورد منشاءیابی کانون‌های خارجی با کمک سازمان هواشناسی، گفت: قرار شده است در کشورهای اطراف که شهرهای ما را تحت تاثیر گردوغبار قرار می‌دهند منشاء یابی گردوغبار از طریق سازمان هواشناسی صورت بگیرد. همچنین قصد داریم پهنه‌های غبارخیز را با توجه به شدت غبار با کمک سازمان هواشناسی انجام دهیم. تهیه نقشه پراکنش مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی و غبارخیز تا پایان امسال انجام می‌شود و یک میلیارد تومان برای تهیه این نقشه نیاز داریم.
