عصر تعادل - چه کسی رئیس پارلمان عراق می‌شود؟

براساس بیانیه رسمی پارلمان جدید عراق، تاکنون هشت نماینده عرب سنی از گروه های مختلف سیاسی بطور رسمی برای تصدی پست ریاست پارلمان در این کشور نامزد شده اند.

بر اساس این نامه، دو نماینده از فراکسیون ائتلاف 'القرار' به ریاست اسامه النجیفی و بقیه نماینده ها از دیگر گروه های پیروز انتخابات پارلمانی اخیر (22 اردیبهشت ماه گذشته)، نامزد این پست مهم شده اند.
اسامه النجیفی و طلال الزوبعی دو عضو فراکسیون ائتلاف القرار هستند که برای این پست خود را نامزد کرده که طلال الزوبعی از حوزه انتخابیه بغداد و النجیفی از حوزه انتخابیه استان نینوا به پارلمان راه یافته اند.

'احمد الجبوری' دیگر نماینده عرب سنی که جزو نمایندگان منتقد پارلمان عراق به شمار می رود به عنوان کاندیدای ائتلاف 'تمدن' که یک گروه لیبرال است، به عنوان رقیب النجیفی از استان نینوا، برای تصدی پست ریاست پارلمان نامزد شده است.
'محمد تمیم' وزیر سابق آموزش و پرورش و عضو فراکسیون 'ائتلاف عربی برای کرکوک' و 'محمد الحلبوسی' استاندار الانبار و عضو فراکسیون 'الانبار هویتنا' نیز نامزدهای مطرح این پست به شمار می روند.
'احمد عبدالله الجبوری' استاندار صلاح الدین از فراکسیون 'قلعه جماهیر الوطنیه' که جزو متحدان فراکسیون بزرگ الفتح (نزدیک به الحشد الشعبی) است، نیز از دیگر نامزدهای مطرح عرب سنی برای ریاست پارلمان است.
دو نماینده عرب سنی نیز که جزو متحدان فراکسیون ائتلاف النصر به رهبری حیدر العبادی نخست وزیر عراق هستند، خود را نامزد پست ریاست پارلمان کرده اند.
'رشید عدای العزاوی' از حزب اسلامی و 'محمد عثمان خالدی' از فراکسیون 'بیارق الخیر' (به رهبری 'خالد العبیدی' وزیر سابق دفاع عراق) دو نماینده متحد ائتلاف النصر هستند که نامزد این پست شده اند.
برخلاف سنوات گذشته که معمولا فراکسیون های بزرگ پارلمان برمبنای گرایش های قومی و مذهبی عمدتا در سه دسته شیعه، کرد و سنی تقسیم بندی می شدند، امسال به دلیل شکسته شدن این قالب سیاسی در عراق، فراکسیون ها دارای گرایش های متکثر و متنوع سیاسی هستند.
برهمین اساس امسال بیش از یک نماینده برای تصدی پست ریاست پارلمان کاندیدا شده و انتظار می رود که براساس رای گیری علنی در داخل پارلمان، رییس جدید پارلمان عراق برگزیده شود، هر چند بدلیل تداوم کشمکش های سیاسی میان لیست های اصلی پیروز در انتخابات، زمان تشکیل چنین جلسه ای هنوز مشخص نیست.
این درحالیست که درسنوات گذشته سه فراکسیون بزرگ شیعی، کرد و عرب سنی، در خارج از پارلمان بر سر رییس جدید پارلمان به توافق می رسیدند و نامزد مورد نظر به صورت تشریفاتی برای اخذ رای موافق نمایندگان، به پارلمان معرفی می شد.
براساس یک توافق نانوشته بین سه بافت جمعیتی عراق (شیعه، کرد و عرب های سنی) پست ریاست پارلمان سهم عرب های سنی، ریاست جمهوری سهم کردها و نخست وزیری سهم شیعیان شده است.
با توجه به اینکه ریاست پارلمان عراق در طول 15 سال گذشته به صورت دوره ای بین سه استان سنی نشین دیاله، صلاح الدین و نینوا جابجا شده است، امسال نمایندگان الانبار (چهارمین استان سنی نشین عراق)، ریاست پارلمان را سهم خود می دانند.
در همین راستا محمد الحلبوسی استاندار الانبار و عضو فراکسیون الانبار هویتنا ( از حزب الحل به رهبری جمال الکربولی) خود را به عنوان نامزد این پست معرفی کرده است و بسیاری او را یکی از نامزدهای مطرح این پست می دانند.
با وجود این، احمد عبدالله الجبوری استاندار صلاح الدین - که متحد فراکسیون بزرگ الفتح است - و اسامه النجیفی از استان نینوا، همچنان جزو رقبای اصلی الحلبوسی شناخته می شوند.
هرسه این نامزدها در عین حال در ائتلاف سیاسی واحدی که رهبران عرب سنی در 23 مردادماه گذشته آن را برای رایزنی با دیگر فراکسیون ها به منظور تشکیل دولت جدید، ایجاد کرده اند و به عنوان ائتلاف 'محور الوطنی' شناخته می شوند، عضو هستند.
اعضای اصلی محور الوطنی اسامه النجیفی، 'خمیس الخنجر' (رییس جریان پروژه عربی عراق)، سلیم الجبوری (رییس پارلمان سابق)، احمد عبدالله الجبوری، جمال الکربولی و فلاح الزیدان وزیر سابق کشاورزی عراق هستند.
گفته می شود هر فراکسیونی که بتواند در جلسه شنبه آینده نامزد مورد نظر خود را به کرسی ریاست پارلمان بنشاند، این فراکسیون شانس بیشتری برای تشکیل (ائتلاف) فراکسیون بزرگ پارلمانی و به تبع آن تشکیل دولت آینده خواهد داشت.
ائتلاف النصر به رهبری حیدرالعبادی به دلیل انشقاق هایی که در طول هفته های اخیر شاهد آن بوده، گفته می شود که قدرت خود را در پارلمان برای حمایت از دو نامزد مورد نظر خود برای رسیدن به پست ریاست پارلمان تا حدود زیادی از دست داده است.
در حال حاضر احمد عبدالله الجبوری نامزد متحد فراکسیون الفتح، باتوجه به اینکه الفتح به عنوان دومین فراکسیون بزرگ پارلمان دارای 48 کرسی در پارلمان است، امید زیادی به تصدی این پست دارد.
ائتلاف سائرون (مورد حمایت مقتدا صدر) با وجود داشتن 54 کرسی به عنوان بزرگترین فراکسیون پارلمان اما نتوانسته است بر روی حمایت از یک نامزد مشخص به جمع بندی برسد.
با وجود این، احمد الجبوری (نماینده نینوا) با توجه به اینکه در دوره قبل جزو طیف نمایندگان تحول خواه همسو با صدری ها در پارلمان بود و در این دوره با یک جریان لیبرال به پارلمان جدید راه یافته، امیدوار است که حمایت مشترک نمایندگان صدر و حزب کمونیست در ائتلاف سائرون را به دست بیاورد.
کارشناسان از جلسه شنبه آینده که به انتخاب هیات رییسه پارلمان (رییس و دو نائب اش) اختصاص دارد به عنوان جلسه وزن کشی سیاسی فراکسیون در پارلمان نام نهاده اند هر چند هنوز تحقق این امر با توجه به ادامه کشمکش های سیاسی قطعی به نظر نمی رسد.