جنگ 22 روزه غزه، از دلایل شکل‌گیری تا پیامدها
تاریخ انتشار
يکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۳ ساعت ۲۰:۴۹
جنگ ۲۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه غزه نقطه عطفی در تاریخ فلسطین و منطقه بود که باعث شد تا رؤیای شکست‌ناپذیری اسرائیل در‌هم شکسته شود.
جنگ ۲۲ روزه غزه نبردی نابرابری است که در بیست و هفتم دسامبر ۲۰۰۸ آغاز و در ۱۷ ژانویه ۲۰۰۹ با مقاومت ستودنی نیروهای فلسطینی به پایان رسید.
در ادامه به بررسی این جنگ می‌پردازیم:
سرآغاز نبرد ۲۲ روزه غزه
رژیم صهیونیستی بعد از کنترل نوار غزه به دست حماس، تمام تلاش خود برای تضعیف و حذف گروههای مقاومت فلسطین در غزه بکار گرفت.
رژیم صهیونیستی در این مدت سه جنگ تمام عیار برای نابودی جنبش حماس آغاز کرد که در هیچ‌یک از آنان نتوانست به اهداف نظامی و سیاسی خود دست یابد.
نبرد ۲۲ روزه اسرائیل و حماس در غزه بخشی از جنگ عرب‌ها و رژیم صهیونیستی بود که از ۲۷ دسامبر سال ۲۰۰۸ آغاز شد و در اسرائیل به نام عملیات سرب گداخته (به عبری: מבצע עופרת יצוקה)، و در میان اعراب با نام کشتار غزه (مجزرة غزة) یاد می‌شود.
از آن‌جا که اولین روز نبرد با بیشترین شمار کشته و زخمی فلسطینی در یک روز پایان یافت در میان بخشی از عرب‌ها به روز کشتار شنبه سیاه نیز معروف شد.
در جنگ ۲۲ روزه غزه برای اولین بار رژیم صهیونیستی با تمام توان و نیروهای خود و با حمایت قدرت‌های بیرونی مثل آمریکا در صدد حذف کامل حماس بود و برای اولین بار حماس نشان داد که توان ایستادن و مقاومت را در مقابل رژیم تا دندان مسلح صهیونیستی دارد.
کمتر کسى تصور مى‌کرد که جنگ غزه چنین نتیجه‌اى در برداشته باشد و نیروهای مقاومت جنبش کوچک حماس بتوانند با ۲۲ روز مقاومت مقابل نیروها و ارتش مجهز و مسلح رژیم‌صهیونیستی ایستادگی کنند.
در این جنگ نابرابر، بیش از ۱۴۵۰ فلسطینی به شهادت رسیدند و بیش از ۵ هزار نفر نیز زخمی شدند.
اگرچه جنگ غزه از حیث انسانى تلفات زیادی داشت ولی درحالی به پایان رسید که رژیم صهیونیستی در دستیابی به اهداف خود کاملا ناکام بود و بدون هیچ‌گونه دستاورد و نتیجه مثبتی به شکل یک جانبه و ناگهانی تن به آتش بس داد.
زمینه‌های شکل‌گیری جنگ غزه
سیاست راهبردی رژیم صهیونیستی در قبال فلسطینیان از همان ابتدا به ویژه پس از امضای توافقنامه «اسلو» در سال ۱۹۹۳ در راستای تخریب وحدت ملی فلسطینیان و ایجاد تفرقه میان گروههای فلسطینی بود، تا اینکه گروههای فلسطینی موفق به اجرای پروژه «وحدت ملی» جهت کسب آزادی و تشکیل دولت فلسطینی نشوند.
در همین راستا سران صهیونیستی در جهت تضعیف و حذف مقاومت و حفظ جناح سازش کار حکومت ابومازن را که پس از مرگ عرفات در انتخابات ۹ ژانویه ۲۰۰۵ به قدرت رسید را مورد حمایت خود قرار داده و در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی سعی کردند تا دولت «ابومازن» را به عنوان نماینده قانونی ملت فلسطین مشروعیت بخشند.
«ابومازن» هم با حمایت آمریکا و سران صهیونیستی سیاست سازش‌کارانه‌ای را در پیش گرفت بطوری که به جای حمایت از آرمان‌های ملت فلسطین و تلاش برای رهایی از اشغال‌گری مقابله با گروههای مقاومت فلسطینی را محور فعالیت‌های تشکیلات خودگردان قرار داد تا جایی که نهادهای امنیتی حکومت خودگردان با همکاری سرویس‌های امنیت داخلی رژیم صهیونیستی نقش تعیین‌کننده‌ای را در بازداشت، دستگیری و به شهادت رساندن رهبران و اعضای گروههای مقاومت و همچنین تخریب و نابودی نهادهای مقاومت (حماس و جنبش جهاد اسلامی) در کرانه باختری ایفا نمودند.
طی این دوران «ابومازن» تلاش کرد تا دولت منتخب حماس را با حمایت دول عربی و آمریکا در صحنه سیاسی فلسطین تضعیف نماید بطوری‌که با تزویر و توطئه سران صهیونیستی و دولت خود فروخته ابومازن، قدرت سیاسی دولت قانونی حماس از عرصه حکومت بر تمام مناطق فلسطینی، در نوار غزه تمرکز یابد.
از آنجایی که دوره ریاست ۴ ساله «ابومازن» بر تشکیلات خودگردان تا ژانویه ۲۰۰۹ به اتمام می‌رسید، مقامات تل‌آویو سعی کردند تا شرایطی فراهم نمایند که ریاست «ابومازن» بر تشکیلات خودگردان تمدید گردد و دولت «هنیه» و مقاومت فلسطین هرچه بیشتر تضعیف گردد.
بر این اساس مقامات تل‌آویو با یک برنامه‌ریزی مشخص تلاش کردند تا با ترتیب دادن جنگی علیه دولت قانونی حماس در جنوب شرقی اراضی اشغالی (نوارغزه) شرایط و فضای سیاسی و امنیتی را بگونه‌ای تغییر دهند که دولت منتخب حماس( مقاومت اسلامی فلسطین) هر چه بیشتر تضعیف و زیرساخت‌های مقاومت تخریب گردد.(+)
سرآغاز نبرد ۲۲ روزه غزه
در تاریخ ۱۹ دسامبر ۲۰۰۸ میلادی در آخرین روز از آتش‌بس شش‌ماهه حماس با رژیم صهیونیستی بود که اعلام شد که آتش‌بس با اسرائیل خاتمه یافته است و موافقت‌نامه آتش‌بس تمدید نخواهد شد.
حماس محاصره اقتصادی غزه را دلیلی برای خودداری از تمدید آتش‌بس ذکر کرد. در جواب، رژیم صهیونیستی هم عنوان کرد محاصره کامل تنها زمانی لغو می‌شود که هیچ موشکی به سوی اسرائیل پرتاب نشود.
اسرائیل چند روز پس از پایان آتش‌بس در ساعت ۱۱:۳۰ صبح به وقت محلی، حملات هوایی گسترده‌ای را به وسیلهٔ ۶۴ هواپیمای جنگنده و هلیکوپتر آغاز کرد.
در ساعات نخست حمله حدود ۱۰۰ تُن موشک و بمب به سوی اهداف متعلق به سازمان حماس در نوار غزه شلیک شد.
نیروی دریایی اسرائیل در ۲۹ دسامبر ۲۰۰۹ جنگ دریایی خود را آغاز کرد.
نیروی زمینی ارتش اسرائیل نیز در ۳ ژانویه ۲۰۱۰ از گذرگاه کارنی اقدام به پیشروی به داخل نوار غزه کرد و به این ترتیب جنگ زمینی آغاز شد.
در این جنگ نابرابر، بیش از ۱۴۵۰ فلسطینی به شهادت رسیدند و بیش از ۵ هزار نفر نیز زخمی شدند.
اهداف اسرائیل از راه‌اندازی جنگ ۲۲ روزه
اسرائیل قصد داشت در این جنگ به اهدافی از جمله؛ آزادی گلعاد شالیط نظامی اسیر صهیونیستی، جلوگیری از شلیک موشکهای مقاومت، تغییر در معادله غزه و نابودی گروههای مقاومت فلسطینی دست یابد ولی به هیچ یک از این اهداف خود نرسید.
دستاوردهای جنگ غزه برای اسرائیل
با نگاهی به تاریخ می‌توان پی‌برد که جنگ‌های غزه اشتباه‌های فاحشی بود که رژیم صهیونیستی پس از حمله به لبنان در سال ۲۰۰۶ مرتکب شد چراکه تمامی این جنگ‌ها شکست مفتضحانه‌ای برای ارتش رژیم صهیونیستی برجا و ضعف‌های نظامى این رژیم را به نمایش گذاشتند.
نفرت جهانی از اسرائیل
رژیم صهیونیستی بیش از پیش در نزد جهانیان منفور شود و حس تنفر از این رژیم در جهان افزایش یافت.
افشای هویت برخی رسانه‌های خبری
از دیگر دستاوردهای جنگ غزه می‌توان به افشای هویت وابسته برخی از رسانه های خبری عرب اشاره کرد.
برخی از این رسانه ها از جمله شبکه تلویزیونی العربیه که از سوی سعودی ها اداره می‌شود تلاش می‌کردند تا مسئولیت این کشتار را متوجه حماس کنند ولی با کشتار غیرنظامیان در این جنگ توسط صهیونیستها مردم جهان پی به ماهیت جنایتکار بودن رژیم صهیونیستی بردند.
جنایت غزه در حقیقت سنگ محکی بود تا افکار عمومی جهان اسلا‌م و جامعه جهانی اعتماد خود را نسبت به برخی رسانه ها آزمایش کند.
پیدایش اختلاف در کابینه رژیم صهیونیستی
یکی دیگر از دستاوردهای مقاومت در جنگ ۲۲ روزه می توان به بروز اختلاف در کابینه رژیم صهیونیستی اشاره کرد.
بحران‌هایی که پس از جنگ ۲۲ روزه در غزه گریبانگیر رژیم صهیونیستی شد. موج استعفاها در جامعه صهیونیستی پس از جنگ افزایش یافت.
استعفای چهار وزیر از حزب کار از جمله ایهود باراک رئیس این حزب و خارج شدن آنها از ائتلاف با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی از دستاوردهای این جنگ است.
آثار جنگ ۲۲ روزه غزه
کمیته مستندسازی جنایات رژیم اشغالگر قدس در چارچوب جنایاتی که "اسراییل" علیه ساکنان نوار غزه مرتکب شد با استناد به گزارش‌های دولتی یک گزارش جامع و اساسی در مورد آثار جنگ ۲۲ روزه تهیه و تنظیم کرد:
شهدای فلسطینی جنگ ۲۲ روزه
۱۴۵۵ شهید از جمله ۴۰۴ کودک دختر و پسر که مجموعا ۲۸ درصد شهدای این جنگ را تشکیل می‌دهند و ۱۱۵ نفر زن (شهید) که ۸ درصد مجموع شهدا را تشکیل می‌دهند که از این تعداد ۴۵۷ شهید زن و مرد در استان شمالی نوار غزه، ۶۸۶ شهید در استان غزه، ۱۷۸ شهید زن و مرد در استان مرکزی، ۸۲ شهید در استان خان یونس و ۵۲ شهید زن و مرد در استان رفح صورت گرفت.
آمار مجروحان فلسطینی
تعداد مجروحان جنگ ۲۲ روزه رژیم صهیونیستی نیز ۵۳۰۳ نفر برآورد شد که از این تعداد ۱۸۱۵ نفر کودک (دختر و پسر) بودند و این تعداد ۳۵ درصد کل مجروحان را تشکیل می‌دهند و تعداد زنان مجروح نیز به ۷۸۵ تن می رسد که این تعداد ۱۵ درصد مجموع مجروحان را تشکیل می‌دهد.
خسارات به مراکز درمانی در جنگ ۲۲ روزه
درخصوص میزان تلفات جانی تیم‌های پزشکی نیز در این جنگ ۱۶ نفر از اعضای تیم‌های پزشکی به شهادت رسیده و ۲۵ تن دیگر نیز زخمی شدند.
براساس گزارش سازمان‌های فلسطینی، ۴۰ بیمارستان و مرکز درمانی مستقیما هدف حملات و بمباران قرار گرفتند که در نتیجه آن ۱۰ میلیون دلار خسارت به بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های وزارت بهداشت خسارت وارد شد.
در نتیجه این جنگ ۱۵ دستگاه آمبولانس مستقیما هدف حملات وحشیانه قرار گرفت که میزان خسارت های وارده به آنها به ۷۵۰ هزار دلار رسید.
حجم خسارت های مستقیم وارده به نهادهای مردمی ۵۰۰ هزار دلار برآورد شد. مجموع حجم خسارت های وارده به بخش های درمانی نوار غزه، موسسات بهداشتی غیر دولتی و موسسات بهداشتی بخش خصوصی ۱۴۸۵۰۰۰۰ دلار برآورد شد.
خسارات به سرویس‌های امنیتی فلسطین
در این جنگ نابرابر رژیم صهیونیستی نیز به سرویس‌های امنیتی وزارت کشور دولت منتخب فلسطین به نخست‌وزیری "اسماعیل هنیه" خسارت های جانی و مالی وارد آمد که طی آن ۳۵۰ نفر شهید و ۴۰۲ نفر مجروح شدند.
حجم خسارت های وارده به پارلمان فلسطین نیز ۱۵۰۰۰۰۰ دلار برآورد شد.
تخریب منازل فلسطینیان
در این جنگ ۸۲ باب منزل مسکونی فلسطینی‌ها تخریب کامل و ۲۷ باب منزل بطور جزئی تخریب شدند. ۲۰۲ دستگاه خودرو نیز دراین جنگ تخریب شد.
خسارات به بخش آموزش فلسطین
در بخش آموزش و پرورش نیز ۳۵ باب مدارس خسارت دیدند که مجموع کل خسارت‌های وارده ۴۶۴۶۷۱۰ دلار برآورد شد.
از بین دانشگاه‌های خسارت دیده، دانشگاه اسلامی، دانشگاه الازهر و دانشگاه الأمة بودند که مجموع کل خسارت‌های وارده ۲۵ میلیون دلار برآورد شد.
تخریب مساجد
در خصوص خسارت‌های وارده به وزارت اوقاف فلسطین، نیز ۴۵ باب مسجد به صورت کامل تخریب شد و ۵۵ باب نیز به صورت جزئی آسیب دیده اند که مجموع کل خسارت های وارده به مساجد ۱۹ میلیون دلار برآورد شد.
خسارات به بخش گردشگری
در بخش خسارت های وارده به بخش گردشگری و میراث فرهنگی نیز ۵ موسسه به صورت کامل تخریب و۴۰ موسسه به صورت جزئی تخریب شدند، که مجموع کل خسارت‌های وارده ۹۲۰۰۰۰۰ دلار است.
واحدهای مسکونی
تعداد واحدهای مسکونی خسارت دیده نیز ۵۵۰۰۰ واحد اعلام شد که ۵۰۰۰ واحد مسکونی بطور کلی تخریب شدند و مجموع کل خسارت های وارده ۶۸۰ میلیون دلار برآورد شد.
خسارات وارده بر محیط زیست و راه‌ها
حجم خسارت‌های وارده به راه‌های درون شهری نیز ۱۷۷۵۳۶۰۰ دلار و حجم خسارت‌های وارده به جاده‌های بین شهری و منطقه‌ای نیز ۳۰ میلیون دلار برآورد شد که مجموع کل خسارت های وارده ۳۷۷۵۳۶۰۰ دلار می باشد. مجموع کل خسارت های وارده به محیط زیست نیز ۷۳۴۵۰۰۰۰ دلار بود.
تخریب تأسیسات ورزشی
در جنگ ۲۲ روزه ۲۵ واحد تأسیسات ورزشی تخریب شد که حجم خسارت های وارده به ۲۵۴۴۶۰۰ دلار رسید.
خسارت بر بخش کشاورزی
در بخش کشاورزی مجموع کل خسارت‌های مستقیم ۲۱۸ میلیون و ۲۳ هزار دلار و مجموع کل خسارت‌های تقریبی غیر مستقیم۲۱۸ میلیون و ۲ هزار دلار و در بخش صنعت مجموع کل خسارت‌های مستقیم ۲۴۰ میلیون دلار و مجموع کل خسارت‌های تقریبی غیر مستقیم ۲۱۸۲۰۰۰۰۰ دلار برآورد شد.
محکومیت بین المللی اقدامات اسرائیل در جنگ غزه
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ۱۲ ژانویه قطعنامه‌ای در محکومیت اقدامات اسرائیل در نوار غزه صادر کرده و این کشور را متهم به «نقض فاحش حقوق بشر» کرد در مقابل این شورا خواستار پایان یافتن حملات موشکی علیه شهروندان اسرائیل شد.
کانادا به این قطعنامه رأی مخالف و اعضای اتحادیه اروپا، ژاپن و کره جنوبی رأی ممتنع دادند. چین، روسیه، کشورهای آمریکای لاتین و کشورهای مسلمان‌نشین از این قطعنامه حمایت کردند.
اسرائیل قطعنامه را غیرمنصفانه دانست و اظهار داشت که این قطعنامه کمکی به صلح و فلسطینیانی که در نوار غزه در حال رنج بردن هستند نمی‌کند.
نقض قوانین بین‌المللی توسط رژیم صهیونیستی
روزنامه ایندیپندنت طبق گزارشی با عنوان «یک جنگ ننگ آور؛ اسراییل به دلیل حمله به غزه متهم شده است» و براساس نظر حقوقدانان بین المللی اعلام کرد که اسراییل در ۶ مورد اقدام به نقض قوانین بین المللی کرده است:
۱. استفاده مفرط از نیروهای نظامی
۲. حمله به مناطق غیرنظامی
۳. استفاده از فسفر سفید
۴. استفاده از دیگر تسلیحات غیرمتعارف
۵. هدف قرار دادن شهروندان غیرنظامی
۶.هدف قرار دادن کاروان‌های کمک‌های اهدائی
آمار تلفات اسراييل در جنگ ۲۲ روزه غزه
گرچه رژيم صهيونيستي با برقراري سانسور نظامي مانع از انتشار تلفات نظاميان و شهرک‌نشينان صهيونيست و خسارت‌هاي وارده به ماشين جنگي اين رژيم شد اما گروههای مقاومت فلسطينی با انتشار بيانيه نظامي جداگانه اعلام کرده‌اند که در جريان ۲۲روز حمله وحشيانه ارتش صهيونيستي به نوار غزه، رزمندگان مقاومت موفق شده‌اند حداقل ۲۵۶ صهيونيست را به هلاکت رسانده و بيش از ۱۳۰۰صهيونيست ديگر را زخمي کنند.
سازمان اطلاعات و امنيت داخلي اسرائيل (شاباک) نیز اذعان کرد که در ۲۲ روز حمله به نوار غزه حدود ۵۶۵ موشک و ۲۰۰ گلوله خمپاره به شهرک هاي اسرائيلي در جنوب فلسطين اشغالي شليک شد که در چند روز قبل از اعلام آتش‌بس، تعداد زيادي موشک به شهرک‌ها اصابت کرده است.
آمار اين سازمان نشان مي‌دهد که ۱۰ درصد موشک‌ها دوربرد و از موشک هاي گراد بوده و از آغاز جنگ براثر اصابت موشک‌ها ۱۲۷۲ اسرائيلي زخمي شدند.
گروههای فلسطینی شرکت‌کننده در جنگ ۲۲ روزه غزه
در جريان جنگ غزه، نیروهای مقاومت حداقل ۱۹۱ عمليات عليه نيروهاي اشغالگر رژيم صهيونيستي انجام دادند، گروه‌هاي مقاومت فلسطيني شرکت‌کننده در این نبرد به شرح زیر بودند:
- گردانهاي شهيد عزالدين قسام شاخه نظامي جنبش حماس در بيانيه‌هاي مختلف نظامي اعلام کرد که در ۲۲ روز جنگ و مقاومت ۱۹۴ موشک گراد ، ۳۱۲ موشک قسام ، ۳۷۳ گلوله خمپاره، ۵۵ گلوله آر پي جي به سوي شهرک‌هاي صهيونيست‌نشين در جنوب فلسطين اشغالي و يا مواضع نظاميان صهيونيست شليک کردند که در نتيجه حداقل ۴۹ شهرک نشين و ۱۲۵نظامي صهيونيست به هلاکت رسيده و ۲۴۷شهرک نشين و ۱۱۰نظامي صهيونيست زخمي شدند.
تک‌تيراندازن جمعي اين گردان‌ها موفق شدند حداقل ۵۲ نظامي صهيونيست متجاوز به خاک غزه را هدف قرار داده و به هلاکت رساند.
- گردانهاي شهداي الاقصي شاخه نظامي جنبش فتح
- گروهان‌هاي قدس شاخه نظامي جنبش جهاد اسلامي
گروهان‌هاي قدس نيز اعلام کردند که در۲۰ عمليات جداگانه در غزه حداقل ۱۸ نظامي صهيونيست به هلاکت رسيده و ۱۵ نظامي ديگر زخمي شدند.
- گردان " شهيد احمد ابوالريش" از شاخه‌هاي نظامي جبهه خلق
گردانهاي شهيد احمد ابوالريش هم تاکيد کردند که با اجراي چند عمليات ، ۷ نظامي صهيونيست را به هلاکت رسانده و بيش از ۱۷ نظامي ديگر را زخمي کردند.
- گردان " شهيد ابوعلي مصطفي" از شاخه‌هاي نظامي جبهه خلق
گردانهاي شهيد ابوعلي مصطفي نيز اعلام کره اند که با اجراي چند عمليات در غزه و سرزمينهاي اشغالي فلسطين توانسته اند شمار زيادي از نظاميان اشغالگر را به هلاکت رسانده و يا زخمي کنند.
- گردان " شهيد جهاد جبريل" شاخه هاي نظامي جبهه خلق
گردانهاي شهيد جهاد جبريل شاخه نظامي جبهه خلق براي آزادي فلسطين - فرماندهي کل نيز در بيانيه هاي نظامي خود اعلام کرده که در ۱۹ عمليات جداگانه در نوار غزه و سرزمينهاي اشغالي فلسطين ۳۹ نظامي صهيونيست را به هلاکت رسانده و ۵ نظامي ديگر را زخمي کرده اند.
- تيپ‌های ناصر صلاح الدين( کميته هاي مقاومت مردمي) نيز در بيانيه هاي خود از ۵۱ عمليات عليه اشغالگران صهيونيست خبر داده و خاطرنشان کردند که در برخي از اين عمليات حداقل ۴ نظامي صهيونيست به هلاکت رسيده و ۱۳ نظامي ديگر زخمي شدند و خسارت‌هاي زيادي به ماشين جنگي ارتش صهيونيستي وارد شد.
پیامدهای نبرد ۲۲ روزه غزه
۱- پیامدهای امنیتی ـ نظامی
- چالش مجدد بازدارندگی نظامی
نتیجه جنگ ۳۳ روزه یک بار دیگر در جنگ ۲۲ روزه تکرار شد و ناکارآمدی توان ارتش کلاسیک رژیم صهیونیستی در برابر گروههای مبارز به اثبات رسید.
- ناکامی در اهداف اعلامی نظامی
سران رژیم صهیونیستی در ابتدای حمله به نوارغزه، اهدافی محدود را اعلام کردند. آنان قطع حملات موشکی از نوارغزه و تخریب زیرساخت‌های حماس را مطرح کردند. با این وجود، تا روزهای پایانی جنگ، رزمندگان مقاومت فلسطین در پاسخ به حملات اشغالگران، موشکهای خود را روانه مناطق صهیونیست نشین کرده و رژیم صهیونیستی با وجود محدود نمودن دایره اهداف نظامی خود، نتوانست در این حوزه، دستاورد چندانی کسب کند.
- تداوم بحران امنیتی در اطراف نوارغزه
تشدید نبردها میان دو طرف طی جنگ ۲۲ روزه موجب شد تا حماس و دیگر گروههای مبارز، برد موشکهای خود را از ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر به حدود ۵۰ کیلومتر رسانده و بدین ترتیب شعاع وسیع تری را مورد تهدید خود قرار دهند.
- تشدید پدیده فرار از خدمت
در جنگ غزه، تعدادی از سربازان اسراییلی با مشاهده کشته شدن غیرنظامیان بی گناه در این منطقه، با وجود تهدید سران نظامی، از نبرد دست کشیده و تعدادی از آنان با تشبیه غزه به گورستان ارتش اسراییل اعلام کردند که ادامه جنگ، سرنوشتی جز مرگ برای آنها به همراه ندارد.
- لزوم تجدید نظر در استراتژی‌های نظامی
رژیم صهیونیستی با بهره‌گیری از استراتژی جنگ برق‌آسا و بکارگیری توان گسترده هوایی، دریایی و زمینی معمولاً طی چند روز، پیروز عرصه هر نبردی بود.
اما استراتژی و تاکتیکهای پیشین در جنگ ۲۲روزه، دارای کارایی لازم نبوده و این امر موجب می شود تا تئوریسین های نظامی اسراییلی را در دستیابی به استراتژی و تاکتیکهای متناسب با نبرد در برابر گروههای مبارز فلسطینی و لبنانی جدی تر کند.
طرح ساخت گنبد آهنین با هدف مقابله با موشکهای کوتاه برد حماس یکی از طرح های قابل ذکر برای نبردهای جدید رژیم صهیونیستی می‌باشد.
- طرح استفاده از سلاح اتمی
جنگ غزه و ناکامی اسراییل موجب شد تا لیبرمن تهدیدات استراتژیک رژیم صهیونیستی بر لزوم بهره‌گیری از سلاح اتمی در غزه با هدف تسلیم نمودن حماس، تأکید کند.
- لزوم آمادگی برای جنگ در چند جبهه
طی جنگ ۲۲ روزه غزه، حزب الله لبنان و سید حسن نصرالله با تمام توان معنوی و سیاسی خود به یاری حماس آمد. همچنین تیراندازی‌های پراکنده و جزئی از سمت سوریه و اردن به سوی نیروهای اسراییلی سبب شد تا این رژیم خود را در محاصره احساس کند.
- بکارگیری سلاحهای ممنوعه
مقاومت گروههای مبارز فلسطینی، موجب شد تا اسراییلی ها، وادار به بکارگیری سلاحهای ممنوعه فسفری و اورانیوم تضعیف شده، شدند.
- انتقاد از سازمان های اطلاعاتی ـ امنیتی
با وجود نفوذ اطلاعاتی گسترده اسراییلی در غزه، آنان طی ۲۲ روز نبرد، نه تنها نتوانستند هیچ اطلاعاتی جدیدی از محل نگهداری شالیت بدست آورند بلکه در ترور سران حماس نیز جز در ۲ مورد (ترور نزار ریان و سعید صیام) ناکام بودند.
- شکست در بازسازی روحیه ارتش شکست خورده
شکست ارتش اسراییل در جنگ ۳۳ روزه موجب شد تا یکی از اهداف حمله به غزه در جنگ ۲۲ روزه، تجدید روحیه از دست رفته سربازان باشد. اما این هدف در این نبرد محقق نشد.
۲ ـ پیامدهای سیاسی
در سطور زیر پیامدهای سیاسی جنگ ۲۲ روزه در عرصه داخلی این رژیم مورد بررسی قرار می گیرد:
- تقلیل منافع ملی به سطح منافع حزبی
آنچه غیرقابل انکار است اینکه، مثلث جنگ در رژیم صهیونیستی (اولمرت، باراک و لیونی) هر کدام براساس منافع حزبی و شخصی خود این جنگ را هدایت و مدیریت کردند.
اولمرت، نخست وزیر مستعفی و متهم به فساد، در این جنگ درصدد بازیابی حیثیت از دست رفته سیاسی خود بود و لیونی وزیر خارجه و رئیس حزب حاکم (کادیما) در پی اثبات مدیریت قوی خود و ابطال فرضیه های مطروحه دال بر ناتوانی برای اداره کشور در شرایطی جنگی، بود.
- افزایش اختلافات میان سران یهودی و عربی
یکی از مهمترین پیامدهای سیاسی جنگ غزه، افزایش تنش‌ها میان نمایندگان عرب کنست و نمایندگان یهودی بود.
- تحت الشعاع قرار گرفتن انتخابات سراسری
سران رژیم صهیونیستی در حالی حمله به نوارغزه را در ۲۷ دسامبر ۲۰۰۸ آغاز کردند که وقایع مرتبط و مؤری را در روزهای بعدی پیش رو داشتند. ۹ ژانویه ۲۰۰۹ موعد پایان ریاست محمود عباس (ابومازن) بر ریاست تشکیلات خودگردان بود.
۱۱ روز بعد (۲۰ ژانویه ۲۰۰۹) موعد خداحافظی بوش و ورود اوباما به کاخ سفید و سپس ۱۰ فوریه ۲۰۰۹ (۴۵ روز بعد از شروع جنگ در غزه) انتخابات زودهنگام سراسری اسراییلی‌ها برگزار می شد.
براساس برآوردهای اولیه، اسراییلی ها می پنداشتند جنگ طی چند روز به اتمام رسیده و نوارغزه را به ابومازن می سپارند که این چنین نشد. آنان تلاش کردند تا قبل از ورود اوباما به کاخ سفید (۲۰ ژانویه) هدف مذکور را عملی کنند که بالاجبار آتش بس را، فقط ۳ روز قبل از این تاریخ یعنی در ۱۷ ژانویه پذیرفتند.
طولانی شدن جنگ به ۲۲ روز موجب شد تا این موضوع در اسراییل رایج شود که انتخابات سراسری پارلمانی بدلیل شرایط جاری، باید به تعویق افتد. هر چند که این نظر در کنست به صورت مصوبه در نیامد اما به یکی از موضوعات داغ رسانه‌ای در این رژیم تبدیل شد.
- تردید در جایگاه و توانایی ابومازن
رژیم صهیونیستی همواره با خطاب قرار دادن ابومازن به عنوان شخصیت اصلی و قانونی فلسطینی ها، درصدد انزوای سیاسی حماس بوده است. این امر که طی ۲ تا ۳ سال اخیر شاکله این سیاست را تشکیل می داد با وقوع جنگ غزه و عدم تأثیرگذاری ابومازن بر هیچ کدام از دو طرف نبرد (اسراییلی ـ حماسی) و سپس اتمام دوره قانونی ۴ ساله ریاست وی بر تشکیلات خودگردان (در ۹ ژانویه ۲۰۰۹) بصورت جدی مورد تردید و تشکیک قرار گرفت. غیرقانونی دانستن تداوم دوره ریاست عباس از سوی بسیاری از گروههای فلسطینی، این امر را تشدید کرد. همچنین این نظر در جامعه صهیونیستی مطرح شد که حماس نماینده واقعی فلسطینی هاست پس باید برای حل مشکلات خود با نمایندگان واقعی این ملت بر سر میز مذاکره بنشینند.
- پذیرش شکست
سران رژیم صهیونیستی در آغاز حمله به غزه، به منظور کاهش هزینه های انتخاباتی، معیارهای غیرقابل دسترسی را برای سنجش شکست یا کامیابی خود در اختیار افکار عمومی خویش قرار ندادند. از این رو برخلاف جنگ ۳۳ روزه که اهدافی مشخص در ابتدای جنگ (قطع حملات موشکی، آزادی اسرا بدون مذاکره و عقب راندن حزب الله به پشت رود لیطانی) اعلام شده بود در این جنگ بهبود اوضاع امنیتی در جنوب هدف اصلی عنوان شد.
- ترس از تعقیب قضایی
بدنبال کشتار حدود ۱۳۳۰ فلسطینی در نوارغزه طی ۲۲ روز جنگ، که بخش اعظم آن را کودکان، زنان و غیرنظامیان تشکیل می دهند درخواست‌ها برای تعقیب قضایی سران این رژیم به عنوان جنایتکار جنگی افزایش یافت.
پذیرش اقامه دعوی از سوی ۳۵۰ سازمان و کانون وکلا علیه سران رژیم صهیونیستی در دادگاه لاهه، زنگ خطر را در این رابطه به صدا در آورد.
همچنین یک دادگاه در اسپانیا، اعلام کرد تحقیقی را در قبال ۷ نظامی اسراییلی از جمله بنیامین بن الیعزر وزیر دفاع اسراییل در سال ۲۰۰۲ به اتهام کشتن ۱۴ غیرنظامی و صلاح شحاده یکی از رهبران حماس آغاز می کند این امر با واکنش منفی سران رژیم صهیونیستی مواجه شد.
همچنین تعدادی از سازمان‌های صلح‌طلب و حقوق‌بشری در اسراییل نیز به دادگاه عالی این رژیم، شکایاتی مشابه را تنظیم کردند. در پی این تحولات، کابینه اولمرت قانون حمایت معنوی و حقوقی از افسران ارتش این رژیم را در برابر شکایت قضایی از آنان به عنوان جنایتکار جنگی در غزه، تصویب کرد. ایهود باراک وزیر دفاع، پیش‌نویس این قانون را به کابینه ارائه کرد و در آن بر لزوم حمایت از افسران تأکید نمود.
۳ ـ پیامدهای اقتصادی ـ اجتماعی
حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی یکی دیگر از حوزه‌های تأثیرپذیر از جنگ ۲۲ روزه غزه بوده است.
- خسارت اقتصادی
کابینه اولمرت برای جنگ در غزه، ۸۰۰ میلیون شیکل (بیش از ۲۰۰ میلیون دلار) بودجه در نظر گرفته بود.
طولانی شدن جنگ و افزایش هزینه ها (روزانه ۵۰ میلیون شیکل) موجب شد تا وزارت دفاع درخواست بودجه اضافی کند که از سوی وزارت اقتصاد رد شد و اعلام کرد: وزارت دفاع باید از بودجه وزارتی اش، کمبود را جبران کند.
علاوه بر هزینه‌های نظامی تأمین نیروهای انسانی (سربازان و ذخیره ها)، خسارات اقتصادی مستقیم ناشی از پرتاب موشکهای مبارزین از نوارغزه و تعطیل شدن فعالیت‌های اقتصادی طی ایام جنگ بویژه در شهرهای بئرسبع، اسدود، اشکلون و سدورت قابل ملاحظه است.
براساس اظهارات «اسراییل بن کنعان» یکی از رؤسای ادارات اقتصادی در بئرسبع، طی ایام جنگ، مناطق جنوبی با ۲۵ تا ۳۰ درصد افت فروش و کاهش تقاضا از سوی خریداران مواجه بود. همچنین براساس اظهارات وی، فروش تلفنی اجناس در این مناطق افزایش یافته بود.
رکود صنعت توریسم در مناطق جنوبی فلسطین اشغالی و افزایش ریسک سرمایه‌گذاری از دیگر پیامدهای اقتصادی به شمار می‌رود.
جنگ ۲۲ روزه در حالی صورت گرفت که بازارهای این رژیم تحت تأثیر سقوط بازار جهانی با افت شاخص و رشد منفی مواجه بوده و لذا، همزمانی این ۲ رویداد (جنگ و بحران مالی) هزینه اقتصادی سنگین تری به همراه داشته است.
- خسارات اجتماعی
از بعد اجتماعی اسراییلی‌ها دارای مشکلات متعددی هستند. برخلاف روال معمول در میان کشورهای دنیا که «جنگ با دشمن خارجی موجب اتحاد و انسجام در داخل می‌شود»، در رژیم صهیونیستی این قاعده، بی جواب است. چرا که وجود جمعیتی قابل ملاحظه از فلسطینی‌ها در اراضی اشغالی ۱۹۴۸ و احساس تعلق و روابط عاطفی آنان با دیگر فلسطینی‌ها (در اراضی ۱۹۶۷ یا دیگر کشورها) موجب می‌شود تا در هر گونه نزاع و درگیری میان رژیم صهیونیستی با فلسطینی ها و یا هر کشور عربی، این شکاف (عربی ـ یهودی) فعال و تعمیق شود.
علاوه بر پیامد فوق، مهاجر بودن اکثریت یهودیان سرزمین‌های اشغالی و عدم وجود رابطه‌ای منطقی و عاطفی میان آنان و سرزمین‌های محل سکونت‌شان، موجب می‌شود تا در هر بحران و منازعه ای، مهاجرت معکوس روندی تصاعدی به خود گرفته و در نتیجه یکی از پایه های امنیت این رژیم (جمعیت) تحت تأثیر قرار گیرد.
همچنین وجود احساس نبرد دائمی با مخالفین خود از سوی اسراییلی‌ها، موجب شد تا وعده «مهاجرت به سرزمین امن» مورد خدشه جدی قرار گیرد.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، سیاست‌مداران و به‌خصوص مسئولان رژیم صهیونیستی، جنگ ۲۲ روزه غزه از جمله اشتباهات بزرگی بود که این رژیم در طول این چندین دهه اشغال‌گری انجام داده است و نتیجه‌ای جز شکست و سر‌خوردگی برای نیروهای نظامی اسرائیل و امید و انگیزه و وحدت برای نیروهای مقاومت فلسطینی در بر‌نداشت.
جنگ ۲۲ روزه غزه نبردی نابرابری است که در بیست و هفتم دسامبر ۲۰۰۸ آغاز و در ۱۷ ژانویه ۲۰۰۹ با مقاومت ستودنی نیروهای فلسطینی به پایان رسید.
در ادامه به بررسی این جنگ می‌پردازیم:
سرآغاز نبرد ۲۲ روزه غزه
رژیم صهیونیستی بعد از کنترل نوار غزه به دست حماس، تمام تلاش خود برای تضعیف و حذف گروههای مقاومت فلسطین در غزه بکار گرفت.
رژیم صهیونیستی در این مدت سه جنگ تمام عیار برای نابودی جنبش حماس آغاز کرد که در هیچ‌یک از آنان نتوانست به اهداف نظامی و سیاسی خود دست یابد.
از آن‌جا که اولین روز نبرد با بیشترین شمار کشته و زخمی فلسطینی در یک روز پایان یافت در میان بخشی از عرب‌ها به روز کشتار شنبه سیاه نیز معروف شد.
در جنگ ۲۲ روزه غزه برای اولین بار رژیم صهیونیستی با تمام توان و نیروهای خود و با حمایت قدرت‌های بیرونی مثل آمریکا در صدد حذف کامل حماس بود و برای اولین بار حماس نشان داد که توان ایستادن و مقاومت را در مقابل رژیم تا دندان مسلح صهیونیستی دارد.
کمتر کسى تصور مى‌کرد که جنگ غزه چنین نتیجه‌اى در برداشته باشد و نیروهای مقاومت جنبش کوچک حماس بتوانند با ۲۲ روز مقاومت مقابل نیروها و ارتش مجهز و مسلح رژیم‌صهیونیستی ایستادگی کنند.
در این جنگ نابرابر، بیش از ۱۴۵۰ فلسطینی به شهادت رسیدند و بیش از ۵ هزار نفر نیز زخمی شدند.
اگرچه جنگ غزه از حیث انسانى تلفات زیادی داشت ولی درحالی به پایان رسید که رژیم صهیونیستی در دستیابی به اهداف خود کاملا ناکام بود و بدون هیچ‌گونه دستاورد و نتیجه مثبتی به شکل یک جانبه و ناگهانی تن به آتش بس داد.
زمینه‌های شکل‌گیری جنگ غزه
سیاست راهبردی رژیم صهیونیستی در قبال فلسطینیان از همان ابتدا به ویژه پس از امضای توافقنامه «اسلو» در سال ۱۹۹۳ در راستای تخریب وحدت ملی فلسطینیان و ایجاد تفرقه میان گروههای فلسطینی بود، تا اینکه گروههای فلسطینی موفق به اجرای پروژه «وحدت ملی» جهت کسب آزادی و تشکیل دولت فلسطینی نشوند.
در همین راستا سران صهیونیستی در جهت تضعیف و حذف مقاومت و حفظ جناح سازش کار حکومت ابومازن را که پس از مرگ عرفات در انتخابات ۹ ژانویه ۲۰۰۵ به قدرت رسید را مورد حمایت خود قرار داده و در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی سعی کردند تا دولت «ابومازن» را به عنوان نماینده قانونی ملت فلسطین مشروعیت بخشند.
«ابومازن» هم با حمایت آمریکا و سران صهیونیستی سیاست سازش‌کارانه‌ای را در پیش گرفت بطوری که به جای حمایت از آرمان‌های ملت فلسطین و تلاش برای رهایی از اشغال‌گری مقابله با گروههای مقاومت فلسطینی را محور فعالیت‌های تشکیلات خودگردان قرار داد تا جایی که نهادهای امنیتی حکومت خودگردان با همکاری سرویس‌های امنیت داخلی رژیم صهیونیستی نقش تعیین‌کننده‌ای را در بازداشت، دستگیری و به شهادت رساندن رهبران و اعضای گروههای مقاومت و همچنین تخریب و نابودی نهادهای مقاومت (حماس و جنبش جهاد اسلامی) در کرانه باختری ایفا نمودند.
طی این دوران «ابومازن» تلاش کرد تا دولت منتخب حماس را با حمایت دول عربی و آمریکا در صحنه سیاسی فلسطین تضعیف نماید بطوری‌که با تزویر و توطئه سران صهیونیستی و دولت خود فروخته ابومازن، قدرت سیاسی دولت قانونی حماس از عرصه حکومت بر تمام مناطق فلسطینی، در نوار غزه تمرکز یابد.
از آنجایی که دوره ریاست ۴ ساله «ابومازن» بر تشکیلات خودگردان تا ژانویه ۲۰۰۹ به اتمام می‌رسید، مقامات تل‌آویو سعی کردند تا شرایطی فراهم نمایند که ریاست «ابومازن» بر تشکیلات خودگردان تمدید گردد و دولت «هنیه» و مقاومت فلسطین هرچه بیشتر تضعیف گردد.
بر این اساس مقامات تل‌آویو با یک برنامه‌ریزی مشخص تلاش کردند تا با ترتیب دادن جنگی علیه دولت قانونی حماس در جنوب شرقی اراضی اشغالی (نوارغزه) شرایط و فضای سیاسی و امنیتی را بگونه‌ای تغییر دهند که دولت منتخب حماس( مقاومت اسلامی فلسطین) هر چه بیشتر تضعیف و زیرساخت‌های مقاومت تخریب گردد.(+)
سرآغاز نبرد ۲۲ روزه غزه
در تاریخ ۱۹ دسامبر ۲۰۰۸ میلادی در آخرین روز از آتش‌بس شش‌ماهه حماس با رژیم صهیونیستی بود که اعلام شد که آتش‌بس با اسرائیل خاتمه یافته است و موافقت‌نامه آتش‌بس تمدید نخواهد شد.
حماس محاصره اقتصادی غزه را دلیلی برای خودداری از تمدید آتش‌بس ذکر کرد. در جواب، رژیم صهیونیستی هم عنوان کرد محاصره کامل تنها زمانی لغو می‌شود که هیچ موشکی به سوی اسرائیل پرتاب نشود.
اسرائیل چند روز پس از پایان آتش‌بس در ساعت ۱۱:۳۰ صبح به وقت محلی، حملات هوایی گسترده‌ای را به وسیلهٔ ۶۴ هواپیمای جنگنده و هلیکوپتر آغاز کرد.
در ساعات نخست حمله حدود ۱۰۰ تُن موشک و بمب به سوی اهداف متعلق به سازمان حماس در نوار غزه شلیک شد.
نیروی دریایی اسرائیل در ۲۹ دسامبر ۲۰۰۹ جنگ دریایی خود را آغاز کرد.
نیروی زمینی ارتش اسرائیل نیز در ۳ ژانویه ۲۰۱۰ از گذرگاه کارنی اقدام به پیشروی به داخل نوار غزه کرد و به این ترتیب جنگ زمینی آغاز شد.
در این جنگ نابرابر، بیش از ۱۴۵۰ فلسطینی به شهادت رسیدند و بیش از ۵ هزار نفر نیز زخمی شدند.
اهداف اسرائیل از راه‌اندازی جنگ ۲۲ روزه
اسرائیل قصد داشت در این جنگ به اهدافی از جمله؛ آزادی گلعاد شالیط نظامی اسیر صهیونیستی، جلوگیری از شلیک موشکهای مقاومت، تغییر در معادله غزه و نابودی گروههای مقاومت فلسطینی دست یابد ولی به هیچ یک از این اهداف خود نرسید.
دستاوردهای جنگ غزه برای اسرائیل
با نگاهی به تاریخ می‌توان پی‌برد که جنگ‌های غزه اشتباه‌های فاحشی بود که رژیم صهیونیستی پس از حمله به لبنان در سال ۲۰۰۶ مرتکب شد چراکه تمامی این جنگ‌ها شکست مفتضحانه‌ای برای ارتش رژیم صهیونیستی برجا و ضعف‌های نظامى این رژیم را به نمایش گذاشتند.
نفرت جهانی از اسرائیل
رژیم صهیونیستی بیش از پیش در نزد جهانیان منفور شود و حس تنفر از این رژیم در جهان افزایش یافت.
افشای هویت برخی رسانه‌های خبری
از دیگر دستاوردهای جنگ غزه می‌توان به افشای هویت وابسته برخی از رسانه های خبری عرب اشاره کرد.
برخی از این رسانه ها از جمله شبکه تلویزیونی العربیه که از سوی سعودی ها اداره می‌شود تلاش می‌کردند تا مسئولیت این کشتار را متوجه حماس کنند ولی با کشتار غیرنظامیان در این جنگ توسط صهیونیستها مردم جهان پی به ماهیت جنایتکار بودن رژیم صهیونیستی بردند.
جنایت غزه در حقیقت سنگ محکی بود تا افکار عمومی جهان اسلا‌م و جامعه جهانی اعتماد خود را نسبت به برخی رسانه ها آزمایش کند.
پیدایش اختلاف در کابینه رژیم صهیونیستی
یکی دیگر از دستاوردهای مقاومت در جنگ ۲۲ روزه می توان به بروز اختلاف در کابینه رژیم صهیونیستی اشاره کرد.
بحران‌هایی که پس از جنگ ۲۲ روزه در غزه گریبانگیر رژیم صهیونیستی شد. موج استعفاها در جامعه صهیونیستی پس از جنگ افزایش یافت.
استعفای چهار وزیر از حزب کار از جمله ایهود باراک رئیس این حزب و خارج شدن آنها از ائتلاف با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی از دستاوردهای این جنگ است.
آثار جنگ ۲۲ روزه غزه
کمیته مستندسازی جنایات رژیم اشغالگر قدس در چارچوب جنایاتی که "اسراییل" علیه ساکنان نوار غزه مرتکب شد با استناد به گزارش‌های دولتی یک گزارش جامع و اساسی در مورد آثار جنگ ۲۲ روزه تهیه و تنظیم کرد:
شهدای فلسطینی جنگ ۲۲ روزه
۱۴۵۵ شهید از جمله ۴۰۴ کودک دختر و پسر که مجموعا ۲۸ درصد شهدای این جنگ را تشکیل می‌دهند و ۱۱۵ نفر زن (شهید) که ۸ درصد مجموع شهدا را تشکیل می‌دهند که از این تعداد ۴۵۷ شهید زن و مرد در استان شمالی نوار غزه، ۶۸۶ شهید در استان غزه، ۱۷۸ شهید زن و مرد در استان مرکزی، ۸۲ شهید در استان خان یونس و ۵۲ شهید زن و مرد در استان رفح صورت گرفت.
تعداد مجروحان جنگ ۲۲ روزه رژیم صهیونیستی نیز ۵۳۰۳ نفر برآورد شد که از این تعداد ۱۸۱۵ نفر کودک (دختر و پسر) بودند و این تعداد ۳۵ درصد کل مجروحان را تشکیل می‌دهند و تعداد زنان مجروح نیز به ۷۸۵ تن می رسد که این تعداد ۱۵ درصد مجموع مجروحان را تشکیل می‌دهد.
خسارات به مراکز درمانی در جنگ ۲۲ روزه
درخصوص میزان تلفات جانی تیم‌های پزشکی نیز در این جنگ ۱۶ نفر از اعضای تیم‌های پزشکی به شهادت رسیده و ۲۵ تن دیگر نیز زخمی شدند.
براساس گزارش سازمان‌های فلسطینی، ۴۰ بیمارستان و مرکز درمانی مستقیما هدف حملات و بمباران قرار گرفتند که در نتیجه آن ۱۰ میلیون دلار خسارت به بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های وزارت بهداشت خسارت وارد شد.
در نتیجه این جنگ ۱۵ دستگاه آمبولانس مستقیما هدف حملات وحشیانه قرار گرفت که میزان خسارت های وارده به آنها به ۷۵۰ هزار دلار رسید.
حجم خسارت های مستقیم وارده به نهادهای مردمی ۵۰۰ هزار دلار برآورد شد. مجموع حجم خسارت های وارده به بخش های درمانی نوار غزه، موسسات بهداشتی غیر دولتی و موسسات بهداشتی بخش خصوصی ۱۴۸۵۰۰۰۰ دلار برآورد شد.
خسارات به سرویس‌های امنیتی فلسطین
در این جنگ نابرابر رژیم صهیونیستی نیز به سرویس‌های امنیتی وزارت کشور دولت منتخب فلسطین به نخست‌وزیری "اسماعیل هنیه" خسارت های جانی و مالی وارد آمد که طی آن ۳۵۰ نفر شهید و ۴۰۲ نفر مجروح شدند.
حجم خسارت های وارده به پارلمان فلسطین نیز ۱۵۰۰۰۰۰ دلار برآورد شد.
تخریب منازل فلسطینیان
در این جنگ ۸۲ باب منزل مسکونی فلسطینی‌ها تخریب کامل و ۲۷ باب منزل بطور جزئی تخریب شدند. ۲۰۲ دستگاه خودرو نیز دراین جنگ تخریب شد.
در بخش آموزش و پرورش نیز ۳۵ باب مدارس خسارت دیدند که مجموع کل خسارت‌های وارده ۴۶۴۶۷۱۰ دلار برآورد شد.
از بین دانشگاه‌های خسارت دیده، دانشگاه اسلامی، دانشگاه الازهر و دانشگاه الأمة بودند که مجموع کل خسارت‌های وارده ۲۵ میلیون دلار برآورد شد.
تخریب مساجد
در خصوص خسارت‌های وارده به وزارت اوقاف فلسطین، نیز ۴۵ باب مسجد به صورت کامل تخریب شد و ۵۵ باب نیز به صورت جزئی آسیب دیده اند که مجموع کل خسارت های وارده به مساجد ۱۹ میلیون دلار برآورد شد.
خسارات به بخش گردشگری
در بخش خسارت های وارده به بخش گردشگری و میراث فرهنگی نیز ۵ موسسه به صورت کامل تخریب و۴۰ موسسه به صورت جزئی تخریب شدند، که مجموع کل خسارت‌های وارده ۹۲۰۰۰۰۰ دلار است.
واحدهای مسکونی
تعداد واحدهای مسکونی خسارت دیده نیز ۵۵۰۰۰ واحد اعلام شد که ۵۰۰۰ واحد مسکونی بطور کلی تخریب شدند و مجموع کل خسارت های وارده ۶۸۰ میلیون دلار برآورد شد.
خسارات وارده بر محیط زیست و راه‌ها
حجم خسارت‌های وارده به راه‌های درون شهری نیز ۱۷۷۵۳۶۰۰ دلار و حجم خسارت‌های وارده به جاده‌های بین شهری و منطقه‌ای نیز ۳۰ میلیون دلار برآورد شد که مجموع کل خسارت های وارده ۳۷۷۵۳۶۰۰ دلار می باشد. مجموع کل خسارت های وارده به محیط زیست نیز ۷۳۴۵۰۰۰۰ دلار بود.
تخریب تأسیسات ورزشی
در جنگ ۲۲ روزه ۲۵ واحد تأسیسات ورزشی تخریب شد که حجم خسارت های وارده به ۲۵۴۴۶۰۰ دلار رسید.
خسارت بر بخش کشاورزی
در بخش کشاورزی مجموع کل خسارت‌های مستقیم ۲۱۸ میلیون و ۲۳ هزار دلار و مجموع کل خسارت‌های تقریبی غیر مستقیم۲۱۸ میلیون و ۲ هزار دلار و در بخش صنعت مجموع کل خسارت‌های مستقیم ۲۴۰ میلیون دلار و مجموع کل خسارت‌های تقریبی غیر مستقیم ۲۱۸۲۰۰۰۰۰ دلار برآورد شد.
محکومیت بین المللی اقدامات اسرائیل در جنگ غزه
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ۱۲ ژانویه قطعنامه‌ای در محکومیت اقدامات اسرائیل در نوار غزه صادر کرده و این کشور را متهم به «نقض فاحش حقوق بشر» کرد در مقابل این شورا خواستار پایان یافتن حملات موشکی علیه شهروندان اسرائیل شد.
کانادا به این قطعنامه رأی مخالف و اعضای اتحادیه اروپا، ژاپن و کره جنوبی رأی ممتنع دادند. چین، روسیه، کشورهای آمریکای لاتین و کشورهای مسلمان‌نشین از این قطعنامه حمایت کردند.
اسرائیل قطعنامه را غیرمنصفانه دانست و اظهار داشت که این قطعنامه کمکی به صلح و فلسطینیانی که در نوار غزه در حال رنج بردن هستند نمی‌کند.
نقض قوانین بین‌المللی توسط رژیم صهیونیستی
روزنامه ایندیپندنت طبق گزارشی با عنوان «یک جنگ ننگ آور؛ اسراییل به دلیل حمله به غزه متهم شده است» و براساس نظر حقوقدانان بین المللی اعلام کرد که اسراییل در ۶ مورد اقدام به نقض قوانین بین المللی کرده است:
۱. استفاده مفرط از نیروهای نظامی
۲. حمله به مناطق غیرنظامی
۳. استفاده از فسفر سفید
۴. استفاده از دیگر تسلیحات غیرمتعارف
۵. هدف قرار دادن شهروندان غیرنظامی
۶.هدف قرار دادن کاروان‌های کمک‌های اهدائی
آمار تلفات اسراييل در جنگ ۲۲ روزه غزه
گرچه رژيم صهيونيستي با برقراري سانسور نظامي مانع از انتشار تلفات نظاميان و شهرک‌نشينان صهيونيست و خسارت‌هاي وارده به ماشين جنگي اين رژيم شد اما گروههای مقاومت فلسطينی با انتشار بيانيه نظامي جداگانه اعلام کرده‌اند که در جريان ۲۲روز حمله وحشيانه ارتش صهيونيستي به نوار غزه، رزمندگان مقاومت موفق شده‌اند حداقل ۲۵۶ صهيونيست را به هلاکت رسانده و بيش از ۱۳۰۰صهيونيست ديگر را زخمي کنند.
آمار اين سازمان نشان مي‌دهد که ۱۰ درصد موشک‌ها دوربرد و از موشک هاي گراد بوده و از آغاز جنگ براثر اصابت موشک‌ها ۱۲۷۲ اسرائيلي زخمي شدند.
گروههای فلسطینی شرکت‌کننده در جنگ ۲۲ روزه غزه
در جريان جنگ غزه، نیروهای مقاومت حداقل ۱۹۱ عمليات عليه نيروهاي اشغالگر رژيم صهيونيستي انجام دادند، گروه‌هاي مقاومت فلسطيني شرکت‌کننده در این نبرد به شرح زیر بودند:
- گردانهاي شهيد عزالدين قسام شاخه نظامي جنبش حماس در بيانيه‌هاي مختلف نظامي اعلام کرد که در ۲۲ روز جنگ و مقاومت ۱۹۴ موشک گراد ، ۳۱۲ موشک قسام ، ۳۷۳ گلوله خمپاره، ۵۵ گلوله آر پي جي به سوي شهرک‌هاي صهيونيست‌نشين در جنوب فلسطين اشغالي و يا مواضع نظاميان صهيونيست شليک کردند که در نتيجه حداقل ۴۹ شهرک نشين و ۱۲۵نظامي صهيونيست به هلاکت رسيده و ۲۴۷شهرک نشين و ۱۱۰نظامي صهيونيست زخمي شدند.
- گردانهاي شهداي الاقصي شاخه نظامي جنبش فتح
- گروهان‌هاي قدس شاخه نظامي جنبش جهاد اسلامي
گروهان‌هاي قدس نيز اعلام کردند که در۲۰ عمليات جداگانه در غزه حداقل ۱۸ نظامي صهيونيست به هلاکت رسيده و ۱۵ نظامي ديگر زخمي شدند.
- گردان " شهيد احمد ابوالريش" از شاخه‌هاي نظامي جبهه خلق
گردانهاي شهيد احمد ابوالريش هم تاکيد کردند که با اجراي چند عمليات ، ۷ نظامي صهيونيست را به هلاکت رسانده و بيش از ۱۷ نظامي ديگر را زخمي کردند.
- گردان " شهيد ابوعلي مصطفي" از شاخه‌هاي نظامي جبهه خلق
گردانهاي شهيد ابوعلي مصطفي نيز اعلام کره اند که با اجراي چند عمليات در غزه و سرزمينهاي اشغالي فلسطين توانسته اند شمار زيادي از نظاميان اشغالگر را به هلاکت رسانده و يا زخمي کنند.
- گردان " شهيد جهاد جبريل" شاخه هاي نظامي جبهه خلق
گردانهاي شهيد جهاد جبريل شاخه نظامي جبهه خلق براي آزادي فلسطين - فرماندهي کل نيز در بيانيه هاي نظامي خود اعلام کرده که در ۱۹ عمليات جداگانه در نوار غزه و سرزمينهاي اشغالي فلسطين ۳۹ نظامي صهيونيست را به هلاکت رسانده و ۵ نظامي ديگر را زخمي کرده اند.
- تيپ‌های ناصر صلاح الدين( کميته هاي مقاومت مردمي) نيز در بيانيه هاي خود از ۵۱ عمليات عليه اشغالگران صهيونيست خبر داده و خاطرنشان کردند که در برخي از اين عمليات حداقل ۴ نظامي صهيونيست به هلاکت رسيده و ۱۳ نظامي ديگر زخمي شدند و خسارت‌هاي زيادي به ماشين جنگي ارتش صهيونيستي وارد شد.
پیامدهای نبرد ۲۲ روزه غزه
۱- پیامدهای امنیتی ـ نظامی
- چالش مجدد بازدارندگی نظامی
نتیجه جنگ ۳۳ روزه یک بار دیگر در جنگ ۲۲ روزه تکرار شد و ناکارآمدی توان ارتش کلاسیک رژیم صهیونیستی در برابر گروههای مبارز به اثبات رسید.
- ناکامی در اهداف اعلامی نظامی
سران رژیم صهیونیستی در ابتدای حمله به نوارغزه، اهدافی محدود را اعلام کردند. آنان قطع حملات موشکی از نوارغزه و تخریب زیرساخت‌های حماس را مطرح کردند. با این وجود، تا روزهای پایانی جنگ، رزمندگان مقاومت فلسطین در پاسخ به حملات اشغالگران، موشکهای خود را روانه مناطق صهیونیست نشین کرده و رژیم صهیونیستی با وجود محدود نمودن دایره اهداف نظامی خود، نتوانست در این حوزه، دستاورد چندانی کسب کند.
- تداوم بحران امنیتی در اطراف نوارغزه
تشدید نبردها میان دو طرف طی جنگ ۲۲ روزه موجب شد تا حماس و دیگر گروههای مبارز، برد موشکهای خود را از ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر به حدود ۵۰ کیلومتر رسانده و بدین ترتیب شعاع وسیع تری را مورد تهدید خود قرار دهند.
- تشدید پدیده فرار از خدمت
در جنگ غزه، تعدادی از سربازان اسراییلی با مشاهده کشته شدن غیرنظامیان بی گناه در این منطقه، با وجود تهدید سران نظامی، از نبرد دست کشیده و تعدادی از آنان با تشبیه غزه به گورستان ارتش اسراییل اعلام کردند که ادامه جنگ، سرنوشتی جز مرگ برای آنها به همراه ندارد.
- لزوم تجدید نظر در استراتژی‌های نظامی
رژیم صهیونیستی با بهره‌گیری از استراتژی جنگ برق‌آسا و بکارگیری توان گسترده هوایی، دریایی و زمینی معمولاً طی چند روز، پیروز عرصه هر نبردی بود.
اما استراتژی و تاکتیکهای پیشین در جنگ ۲۲روزه، دارای کارایی لازم نبوده و این امر موجب می شود تا تئوریسین های نظامی اسراییلی را در دستیابی به استراتژی و تاکتیکهای متناسب با نبرد در برابر گروههای مبارز فلسطینی و لبنانی جدی تر کند.
طرح ساخت گنبد آهنین با هدف مقابله با موشکهای کوتاه برد حماس یکی از طرح های قابل ذکر برای نبردهای جدید رژیم صهیونیستی می‌باشد.
- طرح استفاده از سلاح اتمی
جنگ غزه و ناکامی اسراییل موجب شد تا لیبرمن تهدیدات استراتژیک رژیم صهیونیستی بر لزوم بهره‌گیری از سلاح اتمی در غزه با هدف تسلیم نمودن حماس، تأکید کند.
- لزوم آمادگی برای جنگ در چند جبهه
طی جنگ ۲۲ روزه غزه، حزب الله لبنان و سید حسن نصرالله با تمام توان معنوی و سیاسی خود به یاری حماس آمد. همچنین تیراندازی‌های پراکنده و جزئی از سمت سوریه و اردن به سوی نیروهای اسراییلی سبب شد تا این رژیم خود را در محاصره احساس کند.
- بکارگیری سلاحهای ممنوعه
مقاومت گروههای مبارز فلسطینی، موجب شد تا اسراییلی ها، وادار به بکارگیری سلاحهای ممنوعه فسفری و اورانیوم تضعیف شده، شدند.
- انتقاد از سازمان های اطلاعاتی ـ امنیتی
با وجود نفوذ اطلاعاتی گسترده اسراییلی در غزه، آنان طی ۲۲ روز نبرد، نه تنها نتوانستند هیچ اطلاعاتی جدیدی از محل نگهداری شالیت بدست آورند بلکه در ترور سران حماس نیز جز در ۲ مورد (ترور نزار ریان و سعید صیام) ناکام بودند.
- شکست در بازسازی روحیه ارتش شکست خورده
شکست ارتش اسراییل در جنگ ۳۳ روزه موجب شد تا یکی از اهداف حمله به غزه در جنگ ۲۲ روزه، تجدید روحیه از دست رفته سربازان باشد. اما این هدف در این نبرد محقق نشد.
۲ ـ پیامدهای سیاسی
در سطور زیر پیامدهای سیاسی جنگ ۲۲ روزه در عرصه داخلی این رژیم مورد بررسی قرار می گیرد:
- تقلیل منافع ملی به سطح منافع حزبی
آنچه غیرقابل انکار است اینکه، مثلث جنگ در رژیم صهیونیستی (اولمرت، باراک و لیونی) هر کدام براساس منافع حزبی و شخصی خود این جنگ را هدایت و مدیریت کردند.
اولمرت، نخست وزیر مستعفی و متهم به فساد، در این جنگ درصدد بازیابی حیثیت از دست رفته سیاسی خود بود و لیونی وزیر خارجه و رئیس حزب حاکم (کادیما) در پی اثبات مدیریت قوی خود و ابطال فرضیه های مطروحه دال بر ناتوانی برای اداره کشور در شرایطی جنگی، بود.
- افزایش اختلافات میان سران یهودی و عربی
یکی از مهمترین پیامدهای سیاسی جنگ غزه، افزایش تنش‌ها میان نمایندگان عرب کنست و نمایندگان یهودی بود.
این امر موجب شد تا در یکی از نادرترین اتفاقات، احزاب راستگرای کنست با حمایت احزابی چون کارگر و کادیما، از ۲ حزب عربی تعال و بالاد در کنست سلب صلاحیت نمایند.
- تحت الشعاع قرار گرفتن انتخابات سراسری
سران رژیم صهیونیستی در حالی حمله به نوارغزه را در ۲۷ دسامبر ۲۰۰۸ آغاز کردند که وقایع مرتبط و مؤری را در روزهای بعدی پیش رو داشتند. ۹ ژانویه ۲۰۰۹ موعد پایان ریاست محمود عباس (ابومازن) بر ریاست تشکیلات خودگردان بود.
۱۱ روز بعد (۲۰ ژانویه ۲۰۰۹) موعد خداحافظی بوش و ورود اوباما به کاخ سفید و سپس ۱۰ فوریه ۲۰۰۹ (۴۵ روز بعد از شروع جنگ در غزه) انتخابات زودهنگام سراسری اسراییلی‌ها برگزار می شد.
براساس برآوردهای اولیه، اسراییلی ها می پنداشتند جنگ طی چند روز به اتمام رسیده و نوارغزه را به ابومازن می سپارند که این چنین نشد. آنان تلاش کردند تا قبل از ورود اوباما به کاخ سفید (۲۰ ژانویه) هدف مذکور را عملی کنند که بالاجبار آتش بس را، فقط ۳ روز قبل از این تاریخ یعنی در ۱۷ ژانویه پذیرفتند.
طولانی شدن جنگ به ۲۲ روز موجب شد تا این موضوع در اسراییل رایج شود که انتخابات سراسری پارلمانی بدلیل شرایط جاری، باید به تعویق افتد. هر چند که این نظر در کنست به صورت مصوبه در نیامد اما به یکی از موضوعات داغ رسانه‌ای در این رژیم تبدیل شد.
- تردید در جایگاه و توانایی ابومازن
رژیم صهیونیستی همواره با خطاب قرار دادن ابومازن به عنوان شخصیت اصلی و قانونی فلسطینی ها، درصدد انزوای سیاسی حماس بوده است. این امر که طی ۲ تا ۳ سال اخیر شاکله این سیاست را تشکیل می داد با وقوع جنگ غزه و عدم تأثیرگذاری ابومازن بر هیچ کدام از دو طرف نبرد (اسراییلی ـ حماسی) و سپس اتمام دوره قانونی ۴ ساله ریاست وی بر تشکیلات خودگردان (در ۹ ژانویه ۲۰۰۹) بصورت جدی مورد تردید و تشکیک قرار گرفت. غیرقانونی دانستن تداوم دوره ریاست عباس از سوی بسیاری از گروههای فلسطینی، این امر را تشدید کرد. همچنین این نظر در جامعه صهیونیستی مطرح شد که حماس نماینده واقعی فلسطینی هاست پس باید برای حل مشکلات خود با نمایندگان واقعی این ملت بر سر میز مذاکره بنشینند.
- پذیرش شکست
سران رژیم صهیونیستی در آغاز حمله به غزه، به منظور کاهش هزینه های انتخاباتی، معیارهای غیرقابل دسترسی را برای سنجش شکست یا کامیابی خود در اختیار افکار عمومی خویش قرار ندادند. از این رو برخلاف جنگ ۳۳ روزه که اهدافی مشخص در ابتدای جنگ (قطع حملات موشکی، آزادی اسرا بدون مذاکره و عقب راندن حزب الله به پشت رود لیطانی) اعلام شده بود در این جنگ بهبود اوضاع امنیتی در جنوب هدف اصلی عنوان شد.
- ترس از تعقیب قضایی
بدنبال کشتار حدود ۱۳۳۰ فلسطینی در نوارغزه طی ۲۲ روز جنگ، که بخش اعظم آن را کودکان، زنان و غیرنظامیان تشکیل می دهند درخواست‌ها برای تعقیب قضایی سران این رژیم به عنوان جنایتکار جنگی افزایش یافت.
پذیرش اقامه دعوی از سوی ۳۵۰ سازمان و کانون وکلا علیه سران رژیم صهیونیستی در دادگاه لاهه، زنگ خطر را در این رابطه به صدا در آورد.
همچنین یک دادگاه در اسپانیا، اعلام کرد تحقیقی را در قبال ۷ نظامی اسراییلی از جمله بنیامین بن الیعزر وزیر دفاع اسراییل در سال ۲۰۰۲ به اتهام کشتن ۱۴ غیرنظامی و صلاح شحاده یکی از رهبران حماس آغاز می کند این امر با واکنش منفی سران رژیم صهیونیستی مواجه شد.
همچنین تعدادی از سازمان‌های صلح‌طلب و حقوق‌بشری در اسراییل نیز به دادگاه عالی این رژیم، شکایاتی مشابه را تنظیم کردند. در پی این تحولات، کابینه اولمرت قانون حمایت معنوی و حقوقی از افسران ارتش این رژیم را در برابر شکایت قضایی از آنان به عنوان جنایتکار جنگی در غزه، تصویب کرد. ایهود باراک وزیر دفاع، پیش‌نویس این قانون را به کابینه ارائه کرد و در آن بر لزوم حمایت از افسران تأکید نمود.
۳ ـ پیامدهای اقتصادی ـ اجتماعی
حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی یکی دیگر از حوزه‌های تأثیرپذیر از جنگ ۲۲ روزه غزه بوده است.
- خسارت اقتصادی
کابینه اولمرت برای جنگ در غزه، ۸۰۰ میلیون شیکل (بیش از ۲۰۰ میلیون دلار) بودجه در نظر گرفته بود.
طولانی شدن جنگ و افزایش هزینه ها (روزانه ۵۰ میلیون شیکل) موجب شد تا وزارت دفاع درخواست بودجه اضافی کند که از سوی وزارت اقتصاد رد شد و اعلام کرد: وزارت دفاع باید از بودجه وزارتی اش، کمبود را جبران کند.
علاوه بر هزینه‌های نظامی تأمین نیروهای انسانی (سربازان و ذخیره ها)، خسارات اقتصادی مستقیم ناشی از پرتاب موشکهای مبارزین از نوارغزه و تعطیل شدن فعالیت‌های اقتصادی طی ایام جنگ بویژه در شهرهای بئرسبع، اسدود، اشکلون و سدورت قابل ملاحظه است.
براساس اظهارات «اسراییل بن کنعان» یکی از رؤسای ادارات اقتصادی در بئرسبع، طی ایام جنگ، مناطق جنوبی با ۲۵ تا ۳۰ درصد افت فروش و کاهش تقاضا از سوی خریداران مواجه بود. همچنین براساس اظهارات وی، فروش تلفنی اجناس در این مناطق افزایش یافته بود.
رکود صنعت توریسم در مناطق جنوبی فلسطین اشغالی و افزایش ریسک سرمایه‌گذاری از دیگر پیامدهای اقتصادی به شمار می‌رود.
جنگ ۲۲ روزه در حالی صورت گرفت که بازارهای این رژیم تحت تأثیر سقوط بازار جهانی با افت شاخص و رشد منفی مواجه بوده و لذا، همزمانی این ۲ رویداد (جنگ و بحران مالی) هزینه اقتصادی سنگین تری به همراه داشته است.
- خسارات اجتماعی
از بعد اجتماعی اسراییلی‌ها دارای مشکلات متعددی هستند. برخلاف روال معمول در میان کشورهای دنیا که «جنگ با دشمن خارجی موجب اتحاد و انسجام در داخل می‌شود»، در رژیم صهیونیستی این قاعده، بی جواب است. چرا که وجود جمعیتی قابل ملاحظه از فلسطینی‌ها در اراضی اشغالی ۱۹۴۸ و احساس تعلق و روابط عاطفی آنان با دیگر فلسطینی‌ها (در اراضی ۱۹۶۷ یا دیگر کشورها) موجب می‌شود تا در هر گونه نزاع و درگیری میان رژیم صهیونیستی با فلسطینی ها و یا هر کشور عربی، این شکاف (عربی ـ یهودی) فعال و تعمیق شود.
علاوه بر پیامد فوق، مهاجر بودن اکثریت یهودیان سرزمین‌های اشغالی و عدم وجود رابطه‌ای منطقی و عاطفی میان آنان و سرزمین‌های محل سکونت‌شان، موجب می‌شود تا در هر بحران و منازعه ای، مهاجرت معکوس روندی تصاعدی به خود گرفته و در نتیجه یکی از پایه های امنیت این رژیم (جمعیت) تحت تأثیر قرار گیرد.
همچنین وجود احساس نبرد دائمی با مخالفین خود از سوی اسراییلی‌ها، موجب شد تا وعده «مهاجرت به سرزمین امن» مورد خدشه جدی قرار گیرد.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، سیاست‌مداران و به‌خصوص مسئولان رژیم صهیونیستی، جنگ ۲۲ روزه غزه از جمله اشتباهات بزرگی بود که این رژیم در طول این چندین دهه اشغال‌گری انجام داده است و نتیجه‌ای جز شکست و سر‌خوردگی برای نیروهای نظامی اسرائیل و امید و انگیزه و وحدت برای نیروهای مقاومت فلسطینی در بر‌نداشت.
مرجع : پایگاه اطلاع‌رسانی جبهه جهانی مستضعفین
