یک بی‌مکان در انتظار نقل مکان
تاریخ انتشار
دوشنبه ۲ دی ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۲۷
به گزارش «عصر تعادل»، اقبال روزافزون کارگردانان نمایش در ایران به متون غربی و کارگاهی، باعث پیمودن مسیری شده که حالا کمتر اثر نمایشی روی صحنه، ایرانی است؛ ایرانی به معنای ارجاع به تاریخ، زبان و فرهنگ ایرانی که روزبه‌روز استفاده از این فاکتورها در نمایش‌های روی صحنه کمتر و کمتر می‌شود. نمایش «نقل‌مکان»، به نویسندگی و کارگردانی فاطمه محمودی که این روزها در سالن کوچک تالار مولوی اجرا می‌شود، فرصت آشتی دوباره مخاطب با نمایش‌هایی از این دست است.
نقل‌مکان روایتگر جامعه و عقبه ایران است. جالب است که متن نقل‌مکان اقتباسی از داستان «دارالمجانین» محمدعلی جمالزاده است؛ جمالزاده‌ای که خیل متونش کمتر مورد توجه فضای ادبیات نمایشی ایران قرار گرفته. در روزهایی که فضای کنونی تئاتر ایران، هم از جنبه دانشگاهی و هم از جنبه حرفه‌ای آن کمتر به سمت متون اقتباسی می‌رود، نقل‌مکان با نگاهی جدید به اثر جمالزاده، آن را به صورت مونولوگ روی صحنه آورده است. نقل‌مکان روایتگر انسانی است که جایی برای زندگی در دنیا ندارد و دارالمجانین را انتخاب می‌کند، غافل از اینکه با انتخاب دارالمجانین پل‌های پشت‌سر خود را خراب می‌کند.
درست است که نقل‌مکان در جامعه تقریبا 70 سال گذشته طهران قدیم زیست می‌کند، بااین‌حال تجربه‌ای مشترک، تماشاگر و بازیگر نمایش را در طول نمایش به هم نزدیک می‌کند. این تجربه برآمده از فرهنگ ایرانی است. ویژگی این تجربه باعث می‌شود مکان و زمان نمایش «نقل‌مکان» هر مکانی و هر زمانی معرفی شوند؛ یعنی دیروز، امروز و فردای ما ایرانی‌ها را نیز شامل می‌شود. زبان و روایت دو عنصر مهمی هستند که باعث پیشرفت داستانی نمایش شده‌اند.
همچنین بازی امیر شمس در این مونولوگ، دیدنی است. بازیگر نقل‌مکان، هر لحظه در نمایش، در جلد شخصیت جدیدی درمی‌آید و بار سنگینی را بر دوش می‌کشد.
بازی متفاوت امیر شمس در نقش شخصیت‌های مختلف داستانی، تماشاگر را تا انتها همراه خود می‌کشاند. هرچند بازی قابل ستایش امیر شمس در نمایش نقل‌مکان دیدنی است، اما به‌شخصه فکر می‌کنم مونولوگ، ظرف کوچکی برای اثر اقتباسی از دارالمجانین است. شاید به همین دلیل است که در لحظه‌لحظه نمایش نیز گمان می‌برم بازیگر به سختی می‌تواند علاوه‌بر شخصیت محمود، همه شخصیت‌ها را رشد دهد. بااین‌حال، در روزگاری که هنرمندان جوان تئاتری بیشتر دغدغه کارهای کارگاهی، پرفورمنس، متون غربی و ... را دارند، دیدن «نقل‌مکانِ» فاطمه محمودی با نگاهی به داستان دارالمجانینِ جمالزاده، فرصتی مغتنم برای دیدار دوباره با فرهنگ، تاریخ و زبان ایرانی در قالب نمایش است.
نقل‌مکان روایتگر جامعه و عقبه ایران است. جالب است که متن نقل‌مکان اقتباسی از داستان «دارالمجانین» محمدعلی جمالزاده است؛ جمالزاده‌ای که خیل متونش کمتر مورد توجه فضای ادبیات نمایشی ایران قرار گرفته. در روزهایی که فضای کنونی تئاتر ایران، هم از جنبه دانشگاهی و هم از جنبه حرفه‌ای آن کمتر به سمت متون اقتباسی می‌رود، نقل‌مکان با نگاهی جدید به اثر جمالزاده، آن را به صورت مونولوگ روی صحنه آورده است. نقل‌مکان روایتگر انسانی است که جایی برای زندگی در دنیا ندارد و دارالمجانین را انتخاب می‌کند، غافل از اینکه با انتخاب دارالمجانین پل‌های پشت‌سر خود را خراب می‌کند.
درست است که نقل‌مکان در جامعه تقریبا 70 سال گذشته طهران قدیم زیست می‌کند، بااین‌حال تجربه‌ای مشترک، تماشاگر و بازیگر نمایش را در طول نمایش به هم نزدیک می‌کند. این تجربه برآمده از فرهنگ ایرانی است. ویژگی این تجربه باعث می‌شود مکان و زمان نمایش «نقل‌مکان» هر مکانی و هر زمانی معرفی شوند؛ یعنی دیروز، امروز و فردای ما ایرانی‌ها را نیز شامل می‌شود. زبان و روایت دو عنصر مهمی هستند که باعث پیشرفت داستانی نمایش شده‌اند.
همچنین بازی امیر شمس در این مونولوگ، دیدنی است. بازیگر نقل‌مکان، هر لحظه در نمایش، در جلد شخصیت جدیدی درمی‌آید و بار سنگینی را بر دوش می‌کشد.
بازی متفاوت امیر شمس در نقش شخصیت‌های مختلف داستانی، تماشاگر را تا انتها همراه خود می‌کشاند. هرچند بازی قابل ستایش امیر شمس در نمایش نقل‌مکان دیدنی است، اما به‌شخصه فکر می‌کنم مونولوگ، ظرف کوچکی برای اثر اقتباسی از دارالمجانین است. شاید به همین دلیل است که در لحظه‌لحظه نمایش نیز گمان می‌برم بازیگر به سختی می‌تواند علاوه‌بر شخصیت محمود، همه شخصیت‌ها را رشد دهد. بااین‌حال، در روزگاری که هنرمندان جوان تئاتری بیشتر دغدغه کارهای کارگاهی، پرفورمنس، متون غربی و ... را دارند، دیدن «نقل‌مکانِ» فاطمه محمودی با نگاهی به داستان دارالمجانینِ جمالزاده، فرصتی مغتنم برای دیدار دوباره با فرهنگ، تاریخ و زبان ایرانی در قالب نمایش است.
مرجع : روزنامه شرق
