وام ازدواج «قوز بالا قوز» شد!

این روزها ازدواج جوانان و سروسامان گرفتن آنها به یکی از دغدغه‌های اصلی خانواده‌ها تبدیل شده و در این میان مباحث اقتصادی مانند تورم و کاهش قدرت خرید نیز به نوعی قوز بالای قوز در مسیر راهی شدن زوجین به خانه بخت تبدیل شده است. این در حالی است که شرایط اقتصادی موجود توجه بسیاری از جوانان را به تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج معطوف کرده و باعث شده جوانان دم بخت روی قول و وعده‌های دولت مبنی بر پرداخت وام ازدواج ۵ میلیونی حساب بازکنند اما در چنین شرایطی شنیده‌ها حاکی از آن است که مبلغ وام ازدواج به مبلغ ۳ میلیون تومان رسیده و دریافت سقف تسهیلات یعنی مبلغ ۵ میلیونی آن فقط در شرایطی خاص و با سختگیری‌های فراوان قابل وصول است. هرچند در نگاه اول مبلغ این وام کم به نظر می‌آید اما وقتی پای خرج و مخارج ازدواج می‌رسد این مبلغ برای جوانانی که در حال و هوای این روزهای جامعه با درآمدهای حداقلی روز را به شب می‌رسانند تعیین‌کننده می‌شود. مرکز پژوهش‌های مجلس هم بتازگی اعلام کرده است که این وام برای تشکیل زندگی کافی نیست یا بیژن نوباوه، نماینده مجلس شورای اسلامی نیز نسبت به کاهش شدید وام ازدواج واکنش نشان داد و از این گفته است که متقبل شدن وام ازدواج در مقابل هزینه‌های گسترش فساد هیچ نیست.

کارت قرمز دولت به زندگی مشترک!

این روزها جوانان با آمدن فکر ازدواج در سرشان باید خود را آماده هزینه‌های کمرشکن کنند و از این پس باید به فکر حمایت‌های دولت هم نباشند. حمایتی که می‌توانست به جوانان این پیام را بدهد که اگر گامی برای شروع و تشکیل زندگی بردارید دولت هم از شما حمایت خواهد کرد. این در حالی است که صف طویلی از جوانان به میان گود ازدواج رفته هم پشت چراغ قرمز بانک‌ها هستند. چراغ قرمزی که در صورت طولانی شدن، این جوانان مجبور می‌شوند عطای زندگی دونفره را به لقای آن ببخشند و قید تشکیل بنیان خانواده را بزنند. این قبیل بی‌برنامگی‌های دولت در پرداخت وام ازدواج خیلی سریع در میان جوانان واکنش داشته است. آنچنان که برخی از آنها از این می‌گویند که وقتی دولت هم ۵ میلیون تومان وام قرض‌الحسنه ازدواج را قابل پرداخت نمی‌داند پس باید بی‌خیال تشکیل زندگی شد. با توجه به این رفتار متناقض دولت یازدهم در پرداخت تسهیلات ازدواج، خیل قابل توجهی از جوانانی که در دوران نامزدی به سر می‌برند دیگران را به مجرد ماندن سفارش می‌کنند.

شرط و شروط دست و پاگیر بانک‌ها

از دیگر نکاتی که در جریان دریافت وام قرض‌الحسنه ازدواج باعث سردرگمی بیشتر جوانان شده است ابلاغ برخی شروط دست‌وپاگیر برای دریافت وام ازدواج ۵ میلیونی است. در حال حاضر براساس سامانه وام ازدواج، بانک مرکزی تسهیلات قرض‌الحسنه برای هر یک از زوجین را ۳ میلیون تومان اعلام کرده اما میرمحمد صادقی، مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی اذعان کرده است که اگر بانک‌ها مازاد منابع قرض‌الحسنه دارند می‌توانند تسهیلات ۵ میلیون تومانی پرداخت کنند اما در این میان بانک‌ها شروطی را برای دریافت این مبلغ جلوی پای جوانان می‌گذارند که در عمل سقف وام ازدواج همان مبلغ ۳ میلیون تومان در نظر گرفته شود. شرایطی مانند ازدواج در سن کمتر از ۲۵سال، یتیم بودن و انجام عقد با مهریه‌های پایین از جمله شروطی هستند که سد راه جوانان برای دستیابی به وام ازدواج ۵ میلیونی می‌شوند. بر این اساس تلقی بیشتر جوانان از فهرست شدن این شرایط برای دریافت سقف وام ازدواج این است که بانک‌ها قصد طفره رفتن از ارائه این تسهیلات را دارند و به دنبال بهانه‌ای برای نپرداختن هستند!

جوانان، قربانی سیاست شدید انقباضی

این درحالی است که مهدی امیری‌مقدم، استاد دانشگاه و اقتصاددان در این باره می‌گوید: دولت تصمیم گرفته تا در راستای سیاست مالی انقباضی خود و کنترل نقدینگی در جامعه به طور تقریبی وام دادن را تعطیل کند. آنچنان که به تعبیر خود دولتی‌ها وام فقط برای شرایط خاص داده می‌شود. دراین بین به نظر می‌رسد کاهش شدید وام ازدواج در راستای همین سیاست است. هر چند خود دولتی‌ها نبود بودجه را دلیل این امر می‌دانند اما بانک‌ها هم بیشتر به سود خود توجه دارند و علاقه چندانی به انجام فعالیت مفید اجتماعی ندارند. این استاد دانشگاه می‌افزاید: شاید در نگاه اول ۵ میلیون تومان مبلغ ناچیزی باشد اما با نگاهی به واقعیت‌های زندگی پسران طبقه پایین و متوسط جامعه متوجه می‌شویم که آنها حتی به یک میلیون تومان هم نیازمند هستند؛ موضوعی که به تعبیری از چشم دولت یازدهم مغفول مانده است. به نظر می‌رسد یکی از دلایل دیگری که دولت تدبیر و امید به دادن این وام توجهی ندارد، این است که این وام را مبلغ ناچیزی برای آغاز زندگی می‌داند که البته هم همین‌طور است اما این موضوع دلیلی برای کاهش آن نیست، بلکه دولت به جای این کار باید گام به گام به سوی افزایش این وام قدم بردارد.

وام پردردسر‍!

از سوی دیگر به نظر می‌رسد که داستان وام ازدواج دیگر به مانند دولت دهم نیست، بلکه هنگامی که وزارت ورزش و جوانان مشغول کار دیگری است و به تعبیری امور جوانان یتیم مانده، بانک‌ها هم به دشواری به جوانان وام ازدواج می‌دهند و از آنها چندین و چند ضامن و وثیقه می‌خواهند. همه این ماجراها درباره دادن وام نوعی بی‌ثباتی در تصمیم پسران را هم به بار آورده است، آنچنان که پسران در آستانه ازدواج از این می‌گویند که وقتی دولت از دادن چنین وام اندکی در هراس است پس آنها با چه جرأتی پای به زندگی مشترک بگذارند؟