مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان: رشد ۱۱.۵ درصدی جمعیت گورخر آسیایی در پارک ملی توران
تاریخ انتشار
دوشنبه ۱۹ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۱۳:۵۸
عباسعلی دامنگیر با اشاره به افزایش قابل توجه جمعیت گورخر ایرانی در پارک ملی توران شاهرود، افزود: رشد بیش از ۱۱.۵ درصدی جمعیت این گونه جانوری در معرض انقراض آن هم در خشک‌سالی‌های اخیر بسیار قابل توجه است.
وی گفت: با توجه به اهمیت گونه گورخر ایرانی به عنوان تنها بازمانده علفخوران تک‌سم و از گونه‌های شاخص استان سمنان، آئین سرشماری گورخر ایرانی در ذخیره‌گاه زیست‌کره توران شاهرود همه ساله بر اساس برنامه زمان‌بندی مشخص و با مشارکت تمام واحدهای تابعه با حضور نیروهای اجرایی، با چندین اکیپ دو و سه‌نفره به‌وسیله موتورسیکلت و ماشین به انجام می‌رسد.
به گفته بهرام علی ظاهری، معاون محیط زیست استان سمنان، در حال حاضر بیشترین جمعیت گورخر ایرانی در مجموعه مورد حفاظت توران شاهرود قرار دارد.
او گفته، این حیوان در گذشته در ایران زیستگاه وسیعتری داشته و حتی در پارک ملّی کویر نیز دیده می شد، امّا اینک زیستگاه آن در ایران به منطقۀ توران شاهرود و منطقۀ بهرام گور در نیریز منحصر شده و تحت حمایت شدید است؛ سه گونه یوزپلنگ آسیایی ، گربه پالاس، گربه شنی به همراه گورخر ایرانی چهار گونه پستاندار در خطر انقراض استان سمنان هستند.
گور ایرانی شباهت زیادی به الاغ دارد؛ لیکن جثّه اش بزرگتر، گوش هایش بلند، باریک و نوک تیز، جمجمه اش کشیده، گردنش کلفت و دمش بلند است و در انتهای آن یک دسته موی سیاه رنگ به صورت منگوله روییده است. یال سیاه رنگی روی گردن و پشت و لکۀ گرد و سیاهی در قسمت دست های این جانور دیده می شود. رنگ بدن آن زرد مایل به نارنجی است.
یکی از گونه‌های حیات وحش منطقۀ خورتوران که به آفریقای ایران مشهور است و در اینجا به معرفی آن پرداخته می‌شود گورخر ایرانی است؛ گورخر ایرانی (Persian Wild Ass) نوعی گورخر آسیایی (Equus Hemionus onager) و جانوری از خانوادۀ اسب سانان (Equidae) و بومی بیابان‌های ایران، سوریه، هند و تبّت است. گورخر ایرانی در فهرست سرخ (IUCN) در وضعیت بحرانی یا شدیداً در معرض خطر انقراض (CRC1) سازمان های بین المللی قرار دارد.
در گذشته‌ای نه چندان دور گله‌های بزرگ گور در بیشتر مناطق کویری و نیمه کویری ایران مشاهده می‌شد. جمعیّت این گونه حیات وحش در اوایل انقلاب در حدود ۴۵۰ رأس ذکر شده که این تعداد روز به روز سیر نزولی داشته و امروز به کمتر از 200 رأس می‌رسد. این روند نزولی در اثر چرای بی رویه دام، شکار غیرمجاز و عوامل طبیعی مانند خشکسالی و افزایش جمعیّت انسانی در خوارتوران بوجود آمده و نسل آن را در خطر انقراض قرار داده است. دغدغه‌ای که نباید آنها به سرنوشت شیر و ببر ایرانی (مازندران) دچار شوند.
وی گفت: با توجه به اهمیت گونه گورخر ایرانی به عنوان تنها بازمانده علفخوران تک‌سم و از گونه‌های شاخص استان سمنان، آئین سرشماری گورخر ایرانی در ذخیره‌گاه زیست‌کره توران شاهرود همه ساله بر اساس برنامه زمان‌بندی مشخص و با مشارکت تمام واحدهای تابعه با حضور نیروهای اجرایی، با چندین اکیپ دو و سه‌نفره به‌وسیله موتورسیکلت و ماشین به انجام می‌رسد.
به گفته بهرام علی ظاهری، معاون محیط زیست استان سمنان، در حال حاضر بیشترین جمعیت گورخر ایرانی در مجموعه مورد حفاظت توران شاهرود قرار دارد.
او گفته، این حیوان در گذشته در ایران زیستگاه وسیعتری داشته و حتی در پارک ملّی کویر نیز دیده می شد، امّا اینک زیستگاه آن در ایران به منطقۀ توران شاهرود و منطقۀ بهرام گور در نیریز منحصر شده و تحت حمایت شدید است؛ سه گونه یوزپلنگ آسیایی ، گربه پالاس، گربه شنی به همراه گورخر ایرانی چهار گونه پستاندار در خطر انقراض استان سمنان هستند.
گور ایرانی شباهت زیادی به الاغ دارد؛ لیکن جثّه اش بزرگتر، گوش هایش بلند، باریک و نوک تیز، جمجمه اش کشیده، گردنش کلفت و دمش بلند است و در انتهای آن یک دسته موی سیاه رنگ به صورت منگوله روییده است. یال سیاه رنگی روی گردن و پشت و لکۀ گرد و سیاهی در قسمت دست های این جانور دیده می شود. رنگ بدن آن زرد مایل به نارنجی است.
یکی از گونه‌های حیات وحش منطقۀ خورتوران که به آفریقای ایران مشهور است و در اینجا به معرفی آن پرداخته می‌شود گورخر ایرانی است؛ گورخر ایرانی (Persian Wild Ass) نوعی گورخر آسیایی (Equus Hemionus onager) و جانوری از خانوادۀ اسب سانان (Equidae) و بومی بیابان‌های ایران، سوریه، هند و تبّت است. گورخر ایرانی در فهرست سرخ (IUCN) در وضعیت بحرانی یا شدیداً در معرض خطر انقراض (CRC1) سازمان های بین المللی قرار دارد.
در گذشته‌ای نه چندان دور گله‌های بزرگ گور در بیشتر مناطق کویری و نیمه کویری ایران مشاهده می‌شد. جمعیّت این گونه حیات وحش در اوایل انقلاب در حدود ۴۵۰ رأس ذکر شده که این تعداد روز به روز سیر نزولی داشته و امروز به کمتر از 200 رأس می‌رسد. این روند نزولی در اثر چرای بی رویه دام، شکار غیرمجاز و عوامل طبیعی مانند خشکسالی و افزایش جمعیّت انسانی در خوارتوران بوجود آمده و نسل آن را در خطر انقراض قرار داده است. دغدغه‌ای که نباید آنها به سرنوشت شیر و ببر ایرانی (مازندران) دچار شوند.
