گزارش/
ضربه ای که رژیم صهیونیستی از اس 300 خورد
تاریخ انتشار
دوشنبه ۷ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۱۷:۲۶
به گزارش خبرنگار تعادل اینکه چرا روسیه به یکباره تصمیم گرفت تا ماجرای سامانه اس-۳۰۰ را در مقطع حساس حاضر(سه ماهه نهایی مذاکرات)مطرح نماید و اینکه چرا اسرائیل اینگونه در بین چرخ دنده های مذاکرات هسته ای روز به روز در حال خرد شدن است و اینکه آیا در پسِ مذاکرات ۱+۵ مذاکرات دیگری در حال توافق و انجام است همگی سوالاتی است که می توان از زوایای مختلف به آن توجه نمود.اما آنچه که مسلم است اینکه اتفاقات و اخبار اخیر در این زمینه کفه ی ترازو را به نفع ایران در مقابل رژیم صهیونیستی سنگین نموده و ضربات مذاکرات هسته ای در ابعاد مختلف ،این رژیم را سردرگم کرده است.
فارغ از جنبه نظامی سامانه اس-۳۰۰ به نظر می رسد که جنبه سیاسی این سامانه در این مقطع بیشتر کارایی داشته و رژیم صهیونیستی را در وحشتی بیش از گذشته فرو برده است.
دفتر نخست وزیری رژیم صهیونیستی با انتشار بیانیه ای اعلام کرد بنیامین نتانیاهو در تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین انتقاد و ابراز نگرانی خود را در مورد مسئله اس-۳۰۰ اعلام نموده و اظهار داشته که این اقدام تنها باعث متهاجم شدن ایران در منطقه خواهد شد و بی ثباتی امنیتی را در منطقه در پی خواهد داشت. پوتین نیز در پاسخ به نتانیاهو اظهار داشته که سامانه مذکور بدلیل ویژگیهای تاکتیکی و تکنیکی صرفا جنبه دفاعی داشته و تهدیدی علیه اسرائیل محسوب نمیشود.
همچنین یوؤال اشتاینیتز وزیر امور راهبردی رژیم صهیونیستی از حزب لیکود در این خصوص اظهار داشت:«این اتفاق به خاطر مشروعیتی است که ایران در نتیجه مذاکرات هسته ای بدست آورده و اثبات می کند که رشد اقتصادی بدست آمده برای ایران پس ازبرداشته شدن کامل تحریمها ،این کشور را بیشتر به سمت تجهیزنظامی خود و نه در راستای ایجاد رفاه برای ملت ایران خواهد کشاند.
دو سرمقاله متناقض در روزنامه یدیعوت آحرونوت نیز در این زمینه قابل ذکر است.رون بن ییشای یکی از سرمقاله نویسان این روزنامه نوشت ارائه اس-۳۰۰ به ایران بدون شک در احتمال حمله اسرائیل به ایران تاثیر میگذارد اما نیروی هوایی اسرائیل به زیروبم این سامانه آشنا بوده و آموزشهای لازم را در قبال آن دیده است.
الکس فیشمن دیگر سرمقاله نویس نظامی امنیتی یدیعوت نیزنوشت آزاد شدن فروش اس-۳۰۰ سیلیِ محکم روسیه به امریکا و متحدانش بود. این مسئله نشان میدهد که امریکا و اسرائیل در یک قایق قرار دارند و باید برای حفظ آن تلاش کنند.
علاوه بر سخنان پوتین مبنی بر کاربرد دفاعی و نه تهاجمی اس-۳۰۰ ،سرگی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز در این زمینه اظهار داشت که سامانه مذکور امنیت هیچ کشوری را در منطقه به مخاطره نمی اندازد.
نکته جالب در این خصوص به واکنشهای مقامات امریکایی باز می گردد که نوعی چراغ سبز در مقابل خبر فوق در مقطع حاضر می باشد.
جالبترین بخش این واکنش ها به صحبت های باراک اوباما در این رابطه باز می گردد.
وی در نشست مشترک خبری با ماتیو رنتسی نخست وزیر ایتالیا در کاخ سفید در این خصوص اظهار داشت:« من سال ۲۰۰۹ از ولادیمیر پوتین که آن زمان نخست وزیر روسیه بود خواستم تا تحویل این موشک ها به ایران را ۵ سال به تعویق بیندازد و الان از اینکه آنها این کار را واقعا این همه به تعویق انداخته اند شوکه شده ام.»اوباما دلیل تعجب خود را مرتبط نبودن تحریم ها به فروش این تسلیحات به ایران دانسته است و گفته است واقعا تعجب می کنم که با وجود اینکه تحریم ها از فروش این تسلیحات تدافعی ممانعت نمی کرد، آنها این کار را این همه به تاخیر انداختند خصوصا اینکه اقتصاد روسیه تحت فشار است و این موضوع می توانست یک معامله قابل توجه برای روس ها باشد.
همچنین جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید در واکنش به این تصمیم روسیه اظهار داشت: انتقال سامانه دفاعی موشکی اس۳۰۰ به ایران قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه این کشور را نقض نمی‌کند.
همچنین ماری هارف، سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز با تکرار جمله مذکور مبنی بر عدم منافات قرارداد اس-۳۰۰ با قطعنامه شورای امنیت اظهار داشت که مقامات امریکایی معتقدند مسئله اس- ۳۰۰ باعث تضعیف اتحاد کشورهای قدرتمند درگیر در مذاکرات هسته ای ایران نخواهد شد.
همچنین یک نماینده رسمی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده تصمیم روسیه مبنی بر تحویل سامانه اس-۳۰۰ به ایران بر مذاکرات هسته‌ای تهران و کشورهای ۱+۵ تاثیری ندارد.
کاترین ری، یکی از نماینده های رسمی فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته است ما به تصمیم روسیه مبنی بر ارسال یک سامانه دفاع موشکی به ایران توجه کردیم،این موضوع جدیدی نیست، ما نگرانی خود را چند هفته قبل در قبال این تصمیم ابراز کردیم.
وی افزوده است: مذاکرات هسته ای در جریان است و اعتقاد نداریم که مذاکرات پیش رو را تحت تاثیر قرار دهد؛ مدیران سیاسی(ایران و کشورهای ۱+۵) این هفته در نیویورک دیدار خواهند کرد.
از اظهار نظرهای فوق میتوان اینگونه برداشت نمود که سامانه اس-۳۰۰ نوعی دیپلماسی موشکی بین روسیه و ایران بوده که امریکا نیز تلاش کرده است از این دیپلماسی جا نمانده و به نوعی خود را کاتالیزوره این مسئله نشان دهد البته این ماجرا دارای معادلات چند وجهی است.
اما چیزی که در ظاهر مشخص است اینکه روسیه و امریکا درپی مذاکرات هسته ای با ایران به یکسری همگرایی هایی رسیده اند و اقدامات اینچنینی می تواند در راستای اعتماد سازی برای ایران باشد تا مراحل دیگر مذاکرات انجام بگیرد.البته نباید فراموش کرد که مسئله اس-۳۰۰ تنها در حد موافقت بوده و تا زمان مشاهده این سامانه در خاک جمهوری اسلامی ایران نمی توان بر صداقت عمل روس ها مهر تائید زد و لازم است تا قدم های اعتمادساز به موازات هم بلند شده و به موازات هم نیز بر زمین بنشیند.
این مذاکرات به نوعی توانسته روسیه و امریکا را در قبال ایران علیرغم کش و قوسهای منطقه ای آنان همچون اوکراین به هماهنگی بیشتری برساند که این مسئله برای رژیم صهیونیستی بسیار نگران کننده است.
گفتنی است پایگاه تحلیلی آمریکایی «گلوبال ریسرچ» در مطلبی با عنوان «ایران و خاورمیانه؛ چه کسانی از فروش سامانه دفاع هوایی «اس ۳۰۰» روسیه به ایران می هراسند؟» به قلم «اریک دریستر»، کارشناس ژئوپلتیک و بنیانگذار تارنمای «امپریالیسم را متوقف کنید» مستقر در «نیویورک» با پرداختن به این موضوع نوشت:هرچند سامانه دفاعی پیشرفته «اس ۳۰۰» سامانه کاملاً جدیدی نیست، با این حال از قابلیت دفاعی بسیار بالایی در دفاع از حریم هوایی ایران درمقابل هرگونه حمله احتمالی چه از سوی اسراییل و چه از سوی ایالات متحده برخوردار است.
از یک سو دفاع هوایی ایران با دریافت این سامانه به میزان چشمگیری تقویت خواهدشد و از سوی دیگر تحویل احتمالی اس ۳۰۰ گام نمادینی در جهت ادغام ایران در ساختار امنیتی غیر ناتویی گسترده ای خواهدبودکه تحت رهبری روسیه و چین شکل می گیرد.
درشرایطی که سازمان «بریکس» متشکل از کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی، درحال تبدیل شدن به کلمه رمزی برای جهان چند قطبی است، «سازمان همکاری های شانگهای» به عنوان یک نشست اقتصادی و سیاسی برای روابط چین- روسیه، به عنوان اتحادی اطلاعاتی- امنیتی- نظامی نیز ظهورکرده است.
احتمال پیوستن ایران به این اتحاد، از طریق شرکت در نشستهای این سازمان و در عمل از طریق قراردادهای نظامی و غیر نظامی و دیگر اشکال همکاری، نقطه عطفی هم برای ایران و هم برای جهان غیر غربی خواهد بود. درحالی که فقط چند سال پیش ایالات متحده و متحدانش می توانستند ضوابط مورد نظر خود را درمورد روابط ایران با دیگر کشورها دیکته کنند، امروز با توافق هسته ای یا بدون آن، دیگر قادر به این کار نیستند و تحویل اس۳۰۰ فقط جنبه کوچکی از این موضوع است.
این برای ایران و منطقه به چه معناست؟ نخست و مهمتر از همه اینکه، ایران درحال به دست آوردن موقعیتی پایه ای در صحنه بین المللی است. اگرچه هنوز مختصات توافق نهایی از جمله رژیم نفرت انگیز تحریمها و میزان لغو آنها مشخص نیست، آنچه قطعی است این است که ایران آزادی عمل بسیار بیشتری درزمینه تعقیب همکاری های اقتصادی با شرکای بالقوه بین المللی خواهدداشت.
به طور طبیعی تبلیغاتچی های متعددی از واشنگتن گرفته تا تل آویو از فرصت استفاده کرده اند تا حرکت روسیه در برداشتن ممنوعیت فروش سلاح به ایران را نشانه ای از سیاست «فاجعه آمیز» دولت اوباما در زمینه «دلجویی» از ایران تفسیرکنند.
«یوال اشتاینیتز»، وزیر اطلاعات و روابط بین الملل اسراییل در اظهار نظری درمورد این تصمیم روسیه، آن را «نتیجه مستقیم حقانیتی» دانست که «ایران در نتیجه توافق هسته ایِ در حال آماده شدن به دست آورده است».وی افزود: رشد اقتصادی ایران که پس از برداشته شدن تحریمها به دنبال خواهد آمد، به این کشور اجازه خواهدداد خود را با سلاحهای پیشرفته مجهز کند.
چنین اظهارنظرهایی شاید بیشتر از آنچه که اشتاینیتز بتواند درک کند، فاش کننده هستند. این عبارات، به آشکار اذعان می کنند که اسراییل، «رشد اقتصادی» ایران را تهدیدی واقعی برای خود می داند.
در تضادی مستقیم با تبلیغات یکنواخت رژیم صهیونیستی درباره خواست ایران برای «محو اسراییل از نقشه جهان»، اشتاینیتز در اینجا به درستی و شاید ناخواسته اذعان می کند که ظرفیتهای بالقوه اقتصاد ایران چیزی است که این کشور را به تهدیدی منطقه ای تبدیل می کند.اشتاینیتز درواقع اشاره ای به تفکر برنامه ریزان راهبردی اسراییل کرده است مبنی بر اینکه ایران مرکز قدرتی اقتصادی است که می تواند سرمایه گذاری غربی و غیر غربی را به یک میزان جذب کند.
چنانچه «بلومبرگ» در اواخر مارس و در آستانه دستیابی به چارچوب توافق هسته ای اشاره کرد: «ایران یک بار دیگر درحال ظهور به عنوان امتیازی بالقوه برای شرکتهای نفتی غربی است. می توان انتظار داشت که چینی ها نیز وارد رقابت شوند، این درحالی است که شرکتهای آمریکایی با بردوش داشتن بار و میراث تحریمها، بیش از پیش به انتهای گروه رانده خواهندشد».
اما موضوع صرفاً به سرمایه گذاری مربوط نمی شود، بلکه تحویل بالقوه سامانه اس ۳۰۰ روسیه به ایران محاسبات راهبردی واشنگتن و تل آویو را تغییر خواهد داد، چراکه تهدید به استفاده از نیروی نظامی که آنها آن را اهرم قدرت خود می دانند، به شکل قابل توجهی با تحویل این سامانه تضعیف می شود.
هرچند اشتاینیتز و دیگران از سلاحهای پیشرفته ای که خشونت ایران را افزایش می دهند، سخن می گویند، اما آنها به خوبی می دانند که اس ۳۰۰ یک سلاح دفاعی است که عملکرد آن دفاع از حریم هوایی یک کشور، چه در برابر موشک و چه در برابر هواپیما، است.اسراییل و آمریکا مسایل بیشتری نیز برای نگرانی دارند، به این معنا که ایران با افزایش همکاری نظامی و فناوری خود با روسیه از این موقعیت برخوردار خواهدشد که حمایت مالی و تکنیکی خود را از «سوریه» و «حزب ا...» در مبارزه مستمر علیه «داعش» و «القاعده» در سراسر منطقه افزایش دهد.
چنین چیزی البته برای دستور کار تغییر نظام در سوریه که مورد نظر ایالات متحده، ناتو، شورای همکاری خلیج فارس و اسراییل است، و البته پس از چهار سال، نشانه ای از تحقق آن دیده نمی شود، فاجعه آمیز خواهدبود. در مجموع اس ۳۰۰ ها هم به شکلی نمادین و هم به گونه ای ملموس تعادل قدرت را در منطقه تغییر خواهند داد.برای درک اهمیت این اقدام روسیه باید دقت به خرج داد. جدای از اهمیت راهبردی آشکاری که این سیستم تسلیحاتی دفاعی برای کشوری همچون ایران دارد، این اقدام روسیه از نظر بین المللی نیز از اهمیتی نمادین برخوردار است. همه چیز حاکی از آن است که تهران و مسکو به شکل قابل توجهی درحال نزدیک شدن به یکدیگر هستند.
توافق اخیر درمورد همکاری نظامی میان روسیه و ایران که توسط وزیران خارجه دو کشور به امضا رسید، نمونه ای است که از این واقعیت حکایت دارد.
روسیه و ایران در برخی مسایل از منافع مشترک برخوردارند. از موضوع تنشهای سوریه گرفته تا منابع و امنیت منطقه خزر، صادرات انرژی و بازارهای جهانی. چنین موضوعات بین المللی پیچیده ای، نه تنها همکاری نزدیکی را می طلبند بلکه نیازمند درکی متقابل در گستره ای از زمینه ها هستند و این دقیقاً همان چیزی است که ایالات متحده و اسراییل را بیش از هر چیز نگران می کند، اما با نهایت تأسف برای واشنگتن و تل آویو، باید گفت، پیوستن ایران به یک نظم جهانی غیر غربی چند قطبی، ریشه هایی بسیار عمیق دارد.
بنابراین میتوان گفت که رژیم صهیونیستی تنها بازنده این دیپلماسی موشکی در حال حاضر بوده و افسون انزوای سیاسی مدنظر آن در قبال ایران تبدیل به کابوس سیاسی شده است.
فارغ از جنبه نظامی سامانه اس-۳۰۰ به نظر می رسد که جنبه سیاسی این سامانه در این مقطع بیشتر کارایی داشته و رژیم صهیونیستی را در وحشتی بیش از گذشته فرو برده است.
دفتر نخست وزیری رژیم صهیونیستی با انتشار بیانیه ای اعلام کرد بنیامین نتانیاهو در تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین انتقاد و ابراز نگرانی خود را در مورد مسئله اس-۳۰۰ اعلام نموده و اظهار داشته که این اقدام تنها باعث متهاجم شدن ایران در منطقه خواهد شد و بی ثباتی امنیتی را در منطقه در پی خواهد داشت. پوتین نیز در پاسخ به نتانیاهو اظهار داشته که سامانه مذکور بدلیل ویژگیهای تاکتیکی و تکنیکی صرفا جنبه دفاعی داشته و تهدیدی علیه اسرائیل محسوب نمیشود.
همچنین یوؤال اشتاینیتز وزیر امور راهبردی رژیم صهیونیستی از حزب لیکود در این خصوص اظهار داشت:«این اتفاق به خاطر مشروعیتی است که ایران در نتیجه مذاکرات هسته ای بدست آورده و اثبات می کند که رشد اقتصادی بدست آمده برای ایران پس ازبرداشته شدن کامل تحریمها ،این کشور را بیشتر به سمت تجهیزنظامی خود و نه در راستای ایجاد رفاه برای ملت ایران خواهد کشاند.
دو سرمقاله متناقض در روزنامه یدیعوت آحرونوت نیز در این زمینه قابل ذکر است.رون بن ییشای یکی از سرمقاله نویسان این روزنامه نوشت ارائه اس-۳۰۰ به ایران بدون شک در احتمال حمله اسرائیل به ایران تاثیر میگذارد اما نیروی هوایی اسرائیل به زیروبم این سامانه آشنا بوده و آموزشهای لازم را در قبال آن دیده است.
الکس فیشمن دیگر سرمقاله نویس نظامی امنیتی یدیعوت نیزنوشت آزاد شدن فروش اس-۳۰۰ سیلیِ محکم روسیه به امریکا و متحدانش بود. این مسئله نشان میدهد که امریکا و اسرائیل در یک قایق قرار دارند و باید برای حفظ آن تلاش کنند.
علاوه بر سخنان پوتین مبنی بر کاربرد دفاعی و نه تهاجمی اس-۳۰۰ ،سرگی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز در این زمینه اظهار داشت که سامانه مذکور امنیت هیچ کشوری را در منطقه به مخاطره نمی اندازد.
نکته جالب در این خصوص به واکنشهای مقامات امریکایی باز می گردد که نوعی چراغ سبز در مقابل خبر فوق در مقطع حاضر می باشد.
جالبترین بخش این واکنش ها به صحبت های باراک اوباما در این رابطه باز می گردد.
وی در نشست مشترک خبری با ماتیو رنتسی نخست وزیر ایتالیا در کاخ سفید در این خصوص اظهار داشت:« من سال ۲۰۰۹ از ولادیمیر پوتین که آن زمان نخست وزیر روسیه بود خواستم تا تحویل این موشک ها به ایران را ۵ سال به تعویق بیندازد و الان از اینکه آنها این کار را واقعا این همه به تعویق انداخته اند شوکه شده ام.»اوباما دلیل تعجب خود را مرتبط نبودن تحریم ها به فروش این تسلیحات به ایران دانسته است و گفته است واقعا تعجب می کنم که با وجود اینکه تحریم ها از فروش این تسلیحات تدافعی ممانعت نمی کرد، آنها این کار را این همه به تاخیر انداختند خصوصا اینکه اقتصاد روسیه تحت فشار است و این موضوع می توانست یک معامله قابل توجه برای روس ها باشد.
همچنین جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید در واکنش به این تصمیم روسیه اظهار داشت: انتقال سامانه دفاعی موشکی اس۳۰۰ به ایران قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه این کشور را نقض نمی‌کند.
همچنین ماری هارف، سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز با تکرار جمله مذکور مبنی بر عدم منافات قرارداد اس-۳۰۰ با قطعنامه شورای امنیت اظهار داشت که مقامات امریکایی معتقدند مسئله اس- ۳۰۰ باعث تضعیف اتحاد کشورهای قدرتمند درگیر در مذاکرات هسته ای ایران نخواهد شد.
همچنین یک نماینده رسمی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده تصمیم روسیه مبنی بر تحویل سامانه اس-۳۰۰ به ایران بر مذاکرات هسته‌ای تهران و کشورهای ۱+۵ تاثیری ندارد.
کاترین ری، یکی از نماینده های رسمی فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته است ما به تصمیم روسیه مبنی بر ارسال یک سامانه دفاع موشکی به ایران توجه کردیم،این موضوع جدیدی نیست، ما نگرانی خود را چند هفته قبل در قبال این تصمیم ابراز کردیم.
وی افزوده است: مذاکرات هسته ای در جریان است و اعتقاد نداریم که مذاکرات پیش رو را تحت تاثیر قرار دهد؛ مدیران سیاسی(ایران و کشورهای ۱+۵) این هفته در نیویورک دیدار خواهند کرد.
از اظهار نظرهای فوق میتوان اینگونه برداشت نمود که سامانه اس-۳۰۰ نوعی دیپلماسی موشکی بین روسیه و ایران بوده که امریکا نیز تلاش کرده است از این دیپلماسی جا نمانده و به نوعی خود را کاتالیزوره این مسئله نشان دهد البته این ماجرا دارای معادلات چند وجهی است.
اما چیزی که در ظاهر مشخص است اینکه روسیه و امریکا درپی مذاکرات هسته ای با ایران به یکسری همگرایی هایی رسیده اند و اقدامات اینچنینی می تواند در راستای اعتماد سازی برای ایران باشد تا مراحل دیگر مذاکرات انجام بگیرد.البته نباید فراموش کرد که مسئله اس-۳۰۰ تنها در حد موافقت بوده و تا زمان مشاهده این سامانه در خاک جمهوری اسلامی ایران نمی توان بر صداقت عمل روس ها مهر تائید زد و لازم است تا قدم های اعتمادساز به موازات هم بلند شده و به موازات هم نیز بر زمین بنشیند.
این مذاکرات به نوعی توانسته روسیه و امریکا را در قبال ایران علیرغم کش و قوسهای منطقه ای آنان همچون اوکراین به هماهنگی بیشتری برساند که این مسئله برای رژیم صهیونیستی بسیار نگران کننده است.
گفتنی است پایگاه تحلیلی آمریکایی «گلوبال ریسرچ» در مطلبی با عنوان «ایران و خاورمیانه؛ چه کسانی از فروش سامانه دفاع هوایی «اس ۳۰۰» روسیه به ایران می هراسند؟» به قلم «اریک دریستر»، کارشناس ژئوپلتیک و بنیانگذار تارنمای «امپریالیسم را متوقف کنید» مستقر در «نیویورک» با پرداختن به این موضوع نوشت:هرچند سامانه دفاعی پیشرفته «اس ۳۰۰» سامانه کاملاً جدیدی نیست، با این حال از قابلیت دفاعی بسیار بالایی در دفاع از حریم هوایی ایران درمقابل هرگونه حمله احتمالی چه از سوی اسراییل و چه از سوی ایالات متحده برخوردار است.
از یک سو دفاع هوایی ایران با دریافت این سامانه به میزان چشمگیری تقویت خواهدشد و از سوی دیگر تحویل احتمالی اس ۳۰۰ گام نمادینی در جهت ادغام ایران در ساختار امنیتی غیر ناتویی گسترده ای خواهدبودکه تحت رهبری روسیه و چین شکل می گیرد.
درشرایطی که سازمان «بریکس» متشکل از کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی، درحال تبدیل شدن به کلمه رمزی برای جهان چند قطبی است، «سازمان همکاری های شانگهای» به عنوان یک نشست اقتصادی و سیاسی برای روابط چین- روسیه، به عنوان اتحادی اطلاعاتی- امنیتی- نظامی نیز ظهورکرده است.
احتمال پیوستن ایران به این اتحاد، از طریق شرکت در نشستهای این سازمان و در عمل از طریق قراردادهای نظامی و غیر نظامی و دیگر اشکال همکاری، نقطه عطفی هم برای ایران و هم برای جهان غیر غربی خواهد بود. درحالی که فقط چند سال پیش ایالات متحده و متحدانش می توانستند ضوابط مورد نظر خود را درمورد روابط ایران با دیگر کشورها دیکته کنند، امروز با توافق هسته ای یا بدون آن، دیگر قادر به این کار نیستند و تحویل اس۳۰۰ فقط جنبه کوچکی از این موضوع است.
این برای ایران و منطقه به چه معناست؟ نخست و مهمتر از همه اینکه، ایران درحال به دست آوردن موقعیتی پایه ای در صحنه بین المللی است. اگرچه هنوز مختصات توافق نهایی از جمله رژیم نفرت انگیز تحریمها و میزان لغو آنها مشخص نیست، آنچه قطعی است این است که ایران آزادی عمل بسیار بیشتری درزمینه تعقیب همکاری های اقتصادی با شرکای بالقوه بین المللی خواهدداشت.
به طور طبیعی تبلیغاتچی های متعددی از واشنگتن گرفته تا تل آویو از فرصت استفاده کرده اند تا حرکت روسیه در برداشتن ممنوعیت فروش سلاح به ایران را نشانه ای از سیاست «فاجعه آمیز» دولت اوباما در زمینه «دلجویی» از ایران تفسیرکنند.
«یوال اشتاینیتز»، وزیر اطلاعات و روابط بین الملل اسراییل در اظهار نظری درمورد این تصمیم روسیه، آن را «نتیجه مستقیم حقانیتی» دانست که «ایران در نتیجه توافق هسته ایِ در حال آماده شدن به دست آورده است».وی افزود: رشد اقتصادی ایران که پس از برداشته شدن تحریمها به دنبال خواهد آمد، به این کشور اجازه خواهدداد خود را با سلاحهای پیشرفته مجهز کند.
چنین اظهارنظرهایی شاید بیشتر از آنچه که اشتاینیتز بتواند درک کند، فاش کننده هستند. این عبارات، به آشکار اذعان می کنند که اسراییل، «رشد اقتصادی» ایران را تهدیدی واقعی برای خود می داند.
در تضادی مستقیم با تبلیغات یکنواخت رژیم صهیونیستی درباره خواست ایران برای «محو اسراییل از نقشه جهان»، اشتاینیتز در اینجا به درستی و شاید ناخواسته اذعان می کند که ظرفیتهای بالقوه اقتصاد ایران چیزی است که این کشور را به تهدیدی منطقه ای تبدیل می کند.اشتاینیتز درواقع اشاره ای به تفکر برنامه ریزان راهبردی اسراییل کرده است مبنی بر اینکه ایران مرکز قدرتی اقتصادی است که می تواند سرمایه گذاری غربی و غیر غربی را به یک میزان جذب کند.
چنانچه «بلومبرگ» در اواخر مارس و در آستانه دستیابی به چارچوب توافق هسته ای اشاره کرد: «ایران یک بار دیگر درحال ظهور به عنوان امتیازی بالقوه برای شرکتهای نفتی غربی است. می توان انتظار داشت که چینی ها نیز وارد رقابت شوند، این درحالی است که شرکتهای آمریکایی با بردوش داشتن بار و میراث تحریمها، بیش از پیش به انتهای گروه رانده خواهندشد».
اما موضوع صرفاً به سرمایه گذاری مربوط نمی شود، بلکه تحویل بالقوه سامانه اس ۳۰۰ روسیه به ایران محاسبات راهبردی واشنگتن و تل آویو را تغییر خواهد داد، چراکه تهدید به استفاده از نیروی نظامی که آنها آن را اهرم قدرت خود می دانند، به شکل قابل توجهی با تحویل این سامانه تضعیف می شود.
هرچند اشتاینیتز و دیگران از سلاحهای پیشرفته ای که خشونت ایران را افزایش می دهند، سخن می گویند، اما آنها به خوبی می دانند که اس ۳۰۰ یک سلاح دفاعی است که عملکرد آن دفاع از حریم هوایی یک کشور، چه در برابر موشک و چه در برابر هواپیما، است.اسراییل و آمریکا مسایل بیشتری نیز برای نگرانی دارند، به این معنا که ایران با افزایش همکاری نظامی و فناوری خود با روسیه از این موقعیت برخوردار خواهدشد که حمایت مالی و تکنیکی خود را از «سوریه» و «حزب ا...» در مبارزه مستمر علیه «داعش» و «القاعده» در سراسر منطقه افزایش دهد.
چنین چیزی البته برای دستور کار تغییر نظام در سوریه که مورد نظر ایالات متحده، ناتو، شورای همکاری خلیج فارس و اسراییل است، و البته پس از چهار سال، نشانه ای از تحقق آن دیده نمی شود، فاجعه آمیز خواهدبود. در مجموع اس ۳۰۰ ها هم به شکلی نمادین و هم به گونه ای ملموس تعادل قدرت را در منطقه تغییر خواهند داد.برای درک اهمیت این اقدام روسیه باید دقت به خرج داد. جدای از اهمیت راهبردی آشکاری که این سیستم تسلیحاتی دفاعی برای کشوری همچون ایران دارد، این اقدام روسیه از نظر بین المللی نیز از اهمیتی نمادین برخوردار است. همه چیز حاکی از آن است که تهران و مسکو به شکل قابل توجهی درحال نزدیک شدن به یکدیگر هستند.
توافق اخیر درمورد همکاری نظامی میان روسیه و ایران که توسط وزیران خارجه دو کشور به امضا رسید، نمونه ای است که از این واقعیت حکایت دارد.
روسیه و ایران در برخی مسایل از منافع مشترک برخوردارند. از موضوع تنشهای سوریه گرفته تا منابع و امنیت منطقه خزر، صادرات انرژی و بازارهای جهانی. چنین موضوعات بین المللی پیچیده ای، نه تنها همکاری نزدیکی را می طلبند بلکه نیازمند درکی متقابل در گستره ای از زمینه ها هستند و این دقیقاً همان چیزی است که ایالات متحده و اسراییل را بیش از هر چیز نگران می کند، اما با نهایت تأسف برای واشنگتن و تل آویو، باید گفت، پیوستن ایران به یک نظم جهانی غیر غربی چند قطبی، ریشه هایی بسیار عمیق دارد.
بنابراین میتوان گفت که رژیم صهیونیستی تنها بازنده این دیپلماسی موشکی در حال حاضر بوده و افسون انزوای سیاسی مدنظر آن در قبال ایران تبدیل به کابوس سیاسی شده است.
