اختصاصی/ «تعادل» گزارش می‌دهد؛
آمریکا چه «گزینه‌ای» برای ایران دارد؟
تاریخ انتشار
دوشنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۳ ساعت ۰۹:۳۹
به گزارش خبرنگار سیاسی «تعادل»، پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در آستانه ۱3 سالگی، روزهای حساسی را پیش رو دارد.
شاید زمانی که سازمان انرژی اتمی حریف بلامنازع پرونده هسته‌ای کشورمان بود، فکر نمی‌کرد روزی سرنوشت این پرونده با «گزینه»های مختلفی گره بخورد، گره‌هایی که آمریکا بار‌ها به آن اشاره‌کرده است و دیگر روی میز یا زیر میز بودن آن برای ملت ایران محلی از اعراب ندارد!
دقیقاً مشخص نیست چرا هر بار که ایران و گروه ۵+۱ در روند مذاکرات هسته‌ای به نقطه مشترکی به نام «توافق» نزدیک می‌شوند چهره سیاسی برخی کشور‌ها همچون آمریکا برافروخته می‌شود و درست در آستانه مذاکرات قاعده بازی را برهم می‌زند؟
البته هر بار نقش «پلیس بد» در مذاکرات هسته‌ای را افراد، کشور‌ها و جریان‌های مختلف بر عهده می‌گیرند تا مانع به سرانجام رسیدن پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران باشند، پرونده‌ای که با استناد به قوانین استعمارگرایانه کشورهای غربی و حتی سازمان ملل و یادمان‌ها و NPT حق مسلم جمهوری اسلامی ایران بوده و هرگز نیازی به این غوغا سالاری بین‌المللی ندارد ولی ایران به‌منظور گرفتن بهانه از این نا‌اهلان حاضرشده است سو تفاهم – بخوانید سو استفاده – آن‌ها را پاسخ گوید.
گویا قرار است این بار نقش «پلیس بد» در مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۵+۱ را کنگره آمریکا بازی کند، موضوعی که در ظاهر می‌گوید کاخ سفید و کنگره بر سر مسئله هسته‌ای ایران دچار اختلاف شده‌اند! اما بعید به نظر می‌رسد این دعوا ساختگی نبوده و برای امتیاز گیری بیشتر از ایران نباشد!
چند روز پیش بود که نامه‌ای سرگشاده توسط ۴۷ سناتور آمریکایی تهیه و با مخاطب قرار دادن مقامات ایران منتشر شد، نامه‌ای که بعداً «باراک اوباما» رییس‌جمهور امریکا از تهیه چنین نامه‌ای اظهار شرمساری کرد.
سناتورهای آمریکایی در بخشی از این نامه خطاب به مقامات ایرانی نوشته‌اند: با توجه به مذاکرات هسته‌ای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با دولت آمریکا به نظر می‌رسد مقامات ایرانی با سیستم قانونی آمریکا به‌درستی آشنا نیستند. هرگونه توافقی در صورت تائید نشدن کنگره عملی نخواهد شد و تنها در کاخ سفید باقی خواهد ماند.
در ادامه این نامه آمده است: رییس‌جمهور بعدی آمریکا به‌راحتی می‌تواند با حرکت خودکار این توافق را به‌طورکلی لغو کند و کنگره نیز می‌تواند مفاد این توافق را در زمان دلخواه تغییر دهد.
البته محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه بلافاصله جواب کوبنده‌ای به این نامه داد، به‌طوری‌که گفت: به اعتقاد ما این نامه هیچ ارزش حقوقی ندارد و صرفاً یک ترفند تبلیغاتی است، درحالی‌که مذاکرات هنوز به نتیجه نرسیده و توافقی حاصل نشده، گروه‌های فشار در آمریکا آن‌چنان نگران شده‌اند که با توسل به شیوه‌های غیرمتعارف بیش از هر چیز نشان می‌دهند که همانند نتانیاهو با هر نوع توافقی مخالف‌اند، نامه سناتورهای مزبور نشان می‌دهد که آن‌ها نه‌تنها با مقررات حقوق بین‌الملل بیگانه‌اند، بلکه حتی به‌طور کامل با ریزه‌کاری‌های قانون اساسی خود در مورد اختیارات رییس‌جمهور آمریکا در اجرای سیاست خارجی نیز آشنا نیستند.
ظریف در بخش دیگری از جوابیه خود تصریح کرد: تغییر دولت در هیچ کشوری به معنای منتفی شدن تعهدات بین‌المللی آن کشور نیست و لذا هر دولتی در آمریکا ملزم به اجرای تعهداتی است که دولت فعلی آن کشور در یک توافق احتمالی هسته‌ای پذیرا می‌شود و اگر رییس‌جمهور بعدی به تعبیر سناتورهای مزبور با یک گردش قلم تعهدات بین‌المللی ایالات‌متحده را منتفی کند، مرتکب نقض آشکار حقوق بین‌الملل شده است. به‌ویژه آنکه این تعهدات در قالب یک قطعنامه لازم‌الاجرای شورای امنیت و حاصل مذاکره و توافق با حضور پنج کشور دیگر ازجمله تمامی اعضای دائم شورای امنیت باشد. خوب است این سناتور‌ها بدانند که بر اساس حقوق بین‌الملل کنگره نیز در آینده نمی‌تواند مفاد توافق را تغییر دهد و بدیهی است که هر اقدام کنگره در جلوگیری از اجرای توافق احتمالی دولت آمریکا به‌مثابه نقض تعهدات بین‌المللی آن دولت خواهد بود.
این پایان اجرا نیست چراکه اعضای جمهوری‌خواه و دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در حال تنظیم نامه‌ای مشترک خطاب به «اوباما» هستند که تاکنون ۲۵۰ نماینده این نامه را امضا کرده‌اند و قرار است قرار است به‌زودی به وی ارسال شود.
در این نامه از «اوباما» خواسته‌شده است در صورت حصول توافق هسته‌ای با ایران برای لغو تحریم‌ها به کنگره مراجعه و از نمایندگان نظرخواهی کن! هرچند اوباما گفته زیر بار این مسئله نخواهد رفت..
اما «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا در حاشیه نشست اقتصادی در شرم‌الشیخ مصر با اشاره به بحث هسته‌ای ایران نکته‌ای گفت که قابل‌تأمل است.
وی تصریح کرد: تحریم‌ها به‌تنهایی ضامن صلح‌آمیز ماندن برنامه هسته‌ای ایران نیست، درصورتی‌که با ایران به توافق هسته‌ای دست پیدا نکنیم گزینه‌های دیگری داریم!
وزیر خارجه آمریکا گفت: ما خواستار آن هستیم درنهایت به این نتیجه برسیم که برنامه هسته‌ای ایران برنامه‌ای کاملاً صلح‌آمیز در امروز و آینده باشد.
وی همچنین گفت: هنوز هیچ تصمیم نهایی در خصوص توافق هسته‌ای با ایران اتخاذ نکرده‌ایم، تحریم‌ها به‌تنهایی ضامن صلح‌آمیز ماندن برنامه هسته‌ای ایران نیست.
این در حالی است دور بعدی مذاکرات هسته‌ای از روز – سه‌شنبه ۲۵ اسفندماه – در لوزان سوییس از سر گرفته می‌شود.
کری و ظریف دور تازه‌ای از مذاکرات هسته‌ای را آغاز می‌کنند که ممکن است تا جمعه آینده یعنی شب عید و سال جدید ایرانی در ۲۱ ماه جاری میلادی ادامه یابد.
ظریف روز دوشنبه به دعوت فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا، به‌منظور دیدار و گفتگو با وزیران امور خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان به بروکسل، پایتخت بلژیک می‌رود. هیئت‌های شش کشور بزرگ مذاکره‌کننده با ایران، از روز سه‌شنبه مذاکره با ایران را در شهر لوزان برای دستیابی به توافق ادامه خواهند داد.
بنابراین باید منتظر ماند و دید که آیا ایران و گروه ۵+۱ در دور جدید مذاکرات هسته‌ای در آستانه سال نو به توافق خواهند رسید؟ یا اینکه آمریکا گزینه جدید خود را بار دیگر به رخ روی میز خواهد کشید!
شاید زمانی که سازمان انرژی اتمی حریف بلامنازع پرونده هسته‌ای کشورمان بود، فکر نمی‌کرد روزی سرنوشت این پرونده با «گزینه»های مختلفی گره بخورد، گره‌هایی که آمریکا بار‌ها به آن اشاره‌کرده است و دیگر روی میز یا زیر میز بودن آن برای ملت ایران محلی از اعراب ندارد!
دقیقاً مشخص نیست چرا هر بار که ایران و گروه ۵+۱ در روند مذاکرات هسته‌ای به نقطه مشترکی به نام «توافق» نزدیک می‌شوند چهره سیاسی برخی کشور‌ها همچون آمریکا برافروخته می‌شود و درست در آستانه مذاکرات قاعده بازی را برهم می‌زند؟
البته هر بار نقش «پلیس بد» در مذاکرات هسته‌ای را افراد، کشور‌ها و جریان‌های مختلف بر عهده می‌گیرند تا مانع به سرانجام رسیدن پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران باشند، پرونده‌ای که با استناد به قوانین استعمارگرایانه کشورهای غربی و حتی سازمان ملل و یادمان‌ها و NPT حق مسلم جمهوری اسلامی ایران بوده و هرگز نیازی به این غوغا سالاری بین‌المللی ندارد ولی ایران به‌منظور گرفتن بهانه از این نا‌اهلان حاضرشده است سو تفاهم – بخوانید سو استفاده – آن‌ها را پاسخ گوید.
گویا قرار است این بار نقش «پلیس بد» در مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۵+۱ را کنگره آمریکا بازی کند، موضوعی که در ظاهر می‌گوید کاخ سفید و کنگره بر سر مسئله هسته‌ای ایران دچار اختلاف شده‌اند! اما بعید به نظر می‌رسد این دعوا ساختگی نبوده و برای امتیاز گیری بیشتر از ایران نباشد!
چند روز پیش بود که نامه‌ای سرگشاده توسط ۴۷ سناتور آمریکایی تهیه و با مخاطب قرار دادن مقامات ایران منتشر شد، نامه‌ای که بعداً «باراک اوباما» رییس‌جمهور امریکا از تهیه چنین نامه‌ای اظهار شرمساری کرد.
سناتورهای آمریکایی در بخشی از این نامه خطاب به مقامات ایرانی نوشته‌اند: با توجه به مذاکرات هسته‌ای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با دولت آمریکا به نظر می‌رسد مقامات ایرانی با سیستم قانونی آمریکا به‌درستی آشنا نیستند. هرگونه توافقی در صورت تائید نشدن کنگره عملی نخواهد شد و تنها در کاخ سفید باقی خواهد ماند.
در ادامه این نامه آمده است: رییس‌جمهور بعدی آمریکا به‌راحتی می‌تواند با حرکت خودکار این توافق را به‌طورکلی لغو کند و کنگره نیز می‌تواند مفاد این توافق را در زمان دلخواه تغییر دهد.
البته محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه بلافاصله جواب کوبنده‌ای به این نامه داد، به‌طوری‌که گفت: به اعتقاد ما این نامه هیچ ارزش حقوقی ندارد و صرفاً یک ترفند تبلیغاتی است، درحالی‌که مذاکرات هنوز به نتیجه نرسیده و توافقی حاصل نشده، گروه‌های فشار در آمریکا آن‌چنان نگران شده‌اند که با توسل به شیوه‌های غیرمتعارف بیش از هر چیز نشان می‌دهند که همانند نتانیاهو با هر نوع توافقی مخالف‌اند، نامه سناتورهای مزبور نشان می‌دهد که آن‌ها نه‌تنها با مقررات حقوق بین‌الملل بیگانه‌اند، بلکه حتی به‌طور کامل با ریزه‌کاری‌های قانون اساسی خود در مورد اختیارات رییس‌جمهور آمریکا در اجرای سیاست خارجی نیز آشنا نیستند.
ظریف در بخش دیگری از جوابیه خود تصریح کرد: تغییر دولت در هیچ کشوری به معنای منتفی شدن تعهدات بین‌المللی آن کشور نیست و لذا هر دولتی در آمریکا ملزم به اجرای تعهداتی است که دولت فعلی آن کشور در یک توافق احتمالی هسته‌ای پذیرا می‌شود و اگر رییس‌جمهور بعدی به تعبیر سناتورهای مزبور با یک گردش قلم تعهدات بین‌المللی ایالات‌متحده را منتفی کند، مرتکب نقض آشکار حقوق بین‌الملل شده است. به‌ویژه آنکه این تعهدات در قالب یک قطعنامه لازم‌الاجرای شورای امنیت و حاصل مذاکره و توافق با حضور پنج کشور دیگر ازجمله تمامی اعضای دائم شورای امنیت باشد. خوب است این سناتور‌ها بدانند که بر اساس حقوق بین‌الملل کنگره نیز در آینده نمی‌تواند مفاد توافق را تغییر دهد و بدیهی است که هر اقدام کنگره در جلوگیری از اجرای توافق احتمالی دولت آمریکا به‌مثابه نقض تعهدات بین‌المللی آن دولت خواهد بود.
این پایان اجرا نیست چراکه اعضای جمهوری‌خواه و دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در حال تنظیم نامه‌ای مشترک خطاب به «اوباما» هستند که تاکنون ۲۵۰ نماینده این نامه را امضا کرده‌اند و قرار است قرار است به‌زودی به وی ارسال شود.
در این نامه از «اوباما» خواسته‌شده است در صورت حصول توافق هسته‌ای با ایران برای لغو تحریم‌ها به کنگره مراجعه و از نمایندگان نظرخواهی کن! هرچند اوباما گفته زیر بار این مسئله نخواهد رفت..
اما «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا در حاشیه نشست اقتصادی در شرم‌الشیخ مصر با اشاره به بحث هسته‌ای ایران نکته‌ای گفت که قابل‌تأمل است.
وی تصریح کرد: تحریم‌ها به‌تنهایی ضامن صلح‌آمیز ماندن برنامه هسته‌ای ایران نیست، درصورتی‌که با ایران به توافق هسته‌ای دست پیدا نکنیم گزینه‌های دیگری داریم!
وزیر خارجه آمریکا گفت: ما خواستار آن هستیم درنهایت به این نتیجه برسیم که برنامه هسته‌ای ایران برنامه‌ای کاملاً صلح‌آمیز در امروز و آینده باشد.
وی همچنین گفت: هنوز هیچ تصمیم نهایی در خصوص توافق هسته‌ای با ایران اتخاذ نکرده‌ایم، تحریم‌ها به‌تنهایی ضامن صلح‌آمیز ماندن برنامه هسته‌ای ایران نیست.
این در حالی است دور بعدی مذاکرات هسته‌ای از روز – سه‌شنبه ۲۵ اسفندماه – در لوزان سوییس از سر گرفته می‌شود.
کری و ظریف دور تازه‌ای از مذاکرات هسته‌ای را آغاز می‌کنند که ممکن است تا جمعه آینده یعنی شب عید و سال جدید ایرانی در ۲۱ ماه جاری میلادی ادامه یابد.
ظریف روز دوشنبه به دعوت فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا، به‌منظور دیدار و گفتگو با وزیران امور خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان به بروکسل، پایتخت بلژیک می‌رود. هیئت‌های شش کشور بزرگ مذاکره‌کننده با ایران، از روز سه‌شنبه مذاکره با ایران را در شهر لوزان برای دستیابی به توافق ادامه خواهند داد.
بنابراین باید منتظر ماند و دید که آیا ایران و گروه ۵+۱ در دور جدید مذاکرات هسته‌ای در آستانه سال نو به توافق خواهند رسید؟ یا اینکه آمریکا گزینه جدید خود را بار دیگر به رخ روی میز خواهد کشید!
