«تعادل» گزارش می‌دهد؛
توافق لوزان؛ باخت یا برد؟
تاریخ انتشار
جمعه ۲۱ فروردين ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۱۰
به گزارش خبرنگار سیاسی «تعادل»، شاید ۵۹ سال پیش که ایران اولین گام برای استفاده از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای را برداشت کسی فکر نمی‌کرد روزی این فناوری بتواند ایران اسلامی را از سایر کشورها ممتاز کند و به‌جایی برساند که دیگر کشورها برای توقف حرکت سریع ملت ایران دست به دامن زور شوند.
این فناوری فرازوفرودهایی زیادی را پشت سر گذاشت تا به «مذاکرات سعدآباد» رسید، مذاکراتی که وزرای خارجه ۳ کشور اروپایی (انگلیس و فرانسه و آلمان) با حضور در کاخ سعدآباد تهران با حسن روحانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی به گفتگو نشستند و سرانجام توانستند طرف ایرانی را قانع کنند تا برنامه هسته‌ای خود را تعلیق کند و اجرای پروتکل الحاقی را نیز به‌طور داوطلبانه بپذیرد.
اما باگذشت ۲ سال از تعلیق برنامه هسته ایران، مسئولان کشور متوجه شدند طرف اروپایی نه‌تنها به وعده‌های خود عمل‌نکرده بلکه انتظارات بیهوده‌ای مبنی بر برچیده شدن تمام برنامه هسته‌ای ایران را داشت!
همین موضوع باعث شد تا مجلس هفتم شورای اسلامی با گذراندن مصوبه‌ای، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را منع کند و دولت وقت نیز شروع فعالیت‌های هسته‌ای را از سر بگیرد.
باروی کار آمدن دولت نهم، ابتدا حسن روحانی جای خود را به مدت ۲ سال به علی لاریجانی داد تا به‌عنوان مذاکره‌کننده ارشد ایران پرونده هسته‌ای را پیگیری کند، سپس از سال ۸۴ سعید جلیلی ردای دبیری شورای عالی امنیت ملی را بر تن کرد تا همزمان مسئولیت مذاکره‌کننده ارشد مذاکرات هسته‌ای را نیز بر عهده بگیرد.
باروی کار آمدن دولت یازدهم حسن روحانی که رییس شورای عالی امنیت ملی شده بود طی حکمی پرونده هسته‌ای کشور را از این شورا به وزارت امور خارجه منتقل کرد تا محمدجواد ظریف سرپرستی تیم مذاکره‌کننده را بر عهده بگیرد.
تیم مذاکره‌کننده در ۳ آذر ۹۲ موفق شد با طرف مقابل که به ۵ + ۱ موسوم است، به توافق اولیه برسد و نهایتاً تیم مذاکره‌کننده ایران و طرف مقابل توانستند ۱۳ فروردین ۹۴ به «چارچوب حل مسئله هسته‌ای» دست بیایند.
اما پس از قرائت «بیانیه مطبوعاتی سوییس» که توسط محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا انجام شد، واکنش‌های مثبت و منفی نیز آغاز شد تا جایی که برخی آن را دستاورد مهم دولت خواندند و برخی دیگر نیز آن را با قرارداد ترکمنچای مقایسه کردند.
مسئولان لشکری و کشوری نیز هرکدام از ظن خود یار «توافق لوزان» شده بودند و از درون این توافق اسرار را نجسته بودند.
البته در مدت چندروزه پس از توافق لوزان، رهبر معظم انقلاب موضع‌گیری نفرموده بودند تا اینکه روز گذشته – پنج‌شنبه ۲۰ فروردین – در دیدار جمعی از بانوان، شاعران و ذاکران اهل‌بیت علیهم‌السلام ضمن تبریک سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها، فرمودند: «برخی سؤال می‌کنند چرا رهبری درباره مذاکرات اخیر هسته‌ای موضع‌گیری نکرده است؟ علت موضع‌گیری نکردن رهبری این است که جایی برای موضع‌گیری وجود ندارد زیرا مسئولان کشور و مسئولان هسته‌ای می‌گویند هنوز کاری انجام نگرفته و هیچ موضوع الزام‌آوری میان دو طرف به وجود نیامده است، چنین وضعیتی نیاز به موضع‌گیری ندارد».
ایشان گفتند: اگر از من سؤال شود که «شما موافق مذاکرات اخیر هسته‌ای هستید یا مخالف»، می‌گویم نه موافق هستم و نه مخالف، چون هنوز اتفاقی نیفتاده است.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: همه مشکل بعدازاین است که باید درباره جزئیات بحث و گفتگو شود زیرا طرف مقابل، لجوج، بدعهد، بدمعامله و اهل از پشت خنجر زدن است و ممکن است در دوره بحث درباره جزئیات، کشور و ملت و مذاکره‌کنندگان را در حصار قرار دهند.
ایشان گفتند: آنچه تاکنون اتفاق افتاده نه اصل توافق، نه مذاکره منتهی به توافق و نه محتوای توافق را تضمین نمی‌کند و حتی این موضوع را هم تضمین نمی‌کند که این مذاکرات به توافق منتهی شود، بنابراین تبریک گفتن معنایی ندارد.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه چند نکته را متذکر شدند و گفتند: من هیچ‌گاه در خصوص مذاکره با آمریکا خوش‌بین نبودم و این موضوع هم به‌واسطه یک توهم نیست بلکه به دلیل تجربه‌ای است که دراین‌باره وجود دارد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: اگر در آینده جزئیات مسائل و حوادث و یادداشت‌های مذاکرات هسته‌ای این روزها منتشر شود، همه متوجه خواهند شد که این تجربه ما از کجا نشأت می‌گیرد.
ایشان خاطرنشان کردند: بااینکه به مذاکره با آمریکا خوش‌بین نبودم اما از این مذاکرات موردی با تمام وجود حمایت کردم و اکنون نیز حمایت می‌کنم.
رهبر انقلاب اسلامی گفتند: من از توافقی که عزت ملت ایران را تأمین کند، صد درصد حمایت می‌کنم و اگر کسی بگوید که رهبری با رسیدن به توافق مخالف است، سخن خلاف واقع گفته است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه ایشان با توافقی که منافع ملت و کشور را تأمین کند، کاملاً موافق هستند، افزودند: البته این را هم گفته‌ام که «توافق نکردن بهتر از توافق بد است»، زیرا قبول نکردن توافقی که بخواهد منافع ملت ایران را پایمال کند و عزت ملت را از بین ببرد، شرف دارد بر توافقی که بخواهد ملت ایران را تحقیر کند.
رهبر انقلاب اسلامی سپس به یک ابهام صراحتاً پاسخ دادند و گفتند: برخی اوقات گفته می‌شود که جزئیات این مذاکرات، زیر نظر رهبری است درحالی‌که این سخن دقیق نیست.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: من نسبت به مذاکرات بی‌تفاوت نیستم اما تابه‌حال در جزئیات مذاکرات دخالت نکرده‌ام و ازاین‌پس هم دخالت نخواهم کرد.
ایشان خاطرنشان کردند: من مسائل کلان، خطوط اصلی، چارچوب‌ها و خط قرمزها را عمدتاً به رئیس‌جمهور و در برخی موارد محدود به وزیر امور خارجه گفته‌ام اما جزئیات در اختیار آن‌ها است.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: بنده به مجریان مذاکرات هسته‌ای اعتماد دارم و تاکنون تردیدی نسبت به آن‌ها نداشته‌ام و ان‌شاءالله که در آینده هم، این‌چنین باشد اما در خصوص مذاکرات هسته‌ای، دغدغه جدی دارم.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به‌طرف مقابل که اهل فریب و دروغ و عهدشکنی و حرکت در خلاف مسیر صحیح است، علت دغدغه جدی را این موضوع دانستند و گفتند: یک نمونه از چنین رفتارهای طرف مقابل در مذاکرات اخیر اتفاق افتاد و کاخ سفید بعد از گذشت حدود دو ساعت از پایان مذاکرات، بیانیه چندصفحه‌ای را در تبیین مذاکرات منتشر کرد که در اغلب موارد خلاف واقع بود.
ایشان افزودند: نگارش چنین بیانیه‌ای در مدت ۲ ساعت امکان‌پذیر نیست بنابراین آن‌ها در همان زمانی که در حال مذاکره با ما بودند، مشغول تدوین بیانیه‌ای مخدوش، غلط و برخلاف محتوای مذاکرات بودند.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه طرف مقابل ما، طرف بدعهد و متقلبی است، خاطرنشان کردند: نمونه دیگر این است که آن‌ها بعد از هر دور مذاکرات، سخنان علنی بیان می‌کنند و سپس خصوصی می‌گویند، این سخنان برای آبروداری در داخل و برای مقابله با مخالفان است درحالی‌که این مسائل به ما ربطی ندارد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: آن‌ها بر اساس همان ضرب‌المثل معروف که «کافر همه را به کیش خود پندارد» می‌گویند اگر رهبری ایران هم مخالفتی با مذاکرات کند، سخن واقعی آن‌ها نیست بلکه برای آبروداری داخلی است درحالی‌که آن‌ها واقعیات داخل ایران را نمی‌فهمند.
ایشان تأکید کردند: سخنان رهبری با مردم بر اساس اعتماد متقابل است و همان‌طور که مردم به بنده حقیر اعتماد دارند، من هم نسبت به مردم اعتماد کامل دارم و معتقدم که همواره دست خدا با این مردم است.
رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: حضور مردم در سرمای ۲۲ بهمن، و در گرمای ماه رمضان در روز قدس، همه نشانه‌های دست خدا است و ما هم بر همین اساس به مردم اعتماد کامل داریم و سخن ما با آنان در چارچوب این احساس و صدق و بصیرت مردم است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأکید کردند: من نسبت به نحوه رفتار طرف مقابل در ادامه مذاکرات دغدغه دارم. ایشان با اشاره به برخی موافقت‌ها و مخالفت‌ها با مذاکرات هسته‌ای خاطرنشان کردند: نباید در این خصوص مبالغه و عجله شود بلکه باید صبر کرد و دید که چه اتفاقی خواهد افتاد.
رهبر انقلاب اسلامی درعین‌حال به مسئولان تأکید کردند که باید مردم و بخصوص نخبگان را در جریان جزئیات قرار دهند و آن‌ها را از واقعیات مطلع کنند زیرا هیچ‌چیز محرمانه‌ای وجود ندارد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در جریان قرار دادن مردم و نخبگان را از جزئیات مذاکرات هسته‌ای، مصداق همدلی مسئولان با مردم خواندند و تأکید کردند: همدلی یک موضوع دستوری نیست بلکه باید آن را به وجود آورد و رشد داد که شرایط کنونی فرصت مناسبی برای به وجود آمدن همدلی با مردم است.
ایشان در ادامه یک پیشنهاد را به مسئولان مطرح کردند و گفتند: مسئولان که افراد صادق و علاقه‌مند به منافع ملی هستند باید منتقدین شاخص مذاکرات را دعوت کنند و با آنان صحبت کنند؛ اگر در مطالب آنان، نکته‌ای بود، از آن برای پیشبرد بهتر مذاکرات، استفاده کنند و اگر نکته‌ای هم نبود، آنان را قانع کنند. رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: این مصداق همدلی و یکسان‌سازی دل‌ها و عمل‌ها است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: ممکن است مسئولان بگویند به علت فرصت سه‌ماهه برای رسیدن توافق، زمان زیادی به‌منظور بحث و شنیدن سخنان منتقدین وجود ندارد که در پاسخ باید گفت این فرصت سه‌ماهه یک موضوع غیرقابل تغییر نیست و اگر این مدت‌زمان افزایش یابد هیچ اشکالی ندارد همان‌گونه که طرف مقابل در برهه‌ای از مذاکرات، زمان را هفت ماه عقب انداختند.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه بار دیگر با تأکید بر اینکه مذاکره با آمریکایی‌ها فقط در مورد موضوع هسته‌ای است و نه هیچ موضوع دیگری خاطرنشان کردند: البته مذاکرات در خصوص موضوع هسته‌ای یک تجربه است. اگر طرف مقابل از کج‌تابی‌های خود دست بردارد، این تجربه را می‌توان در مسائل دیگر ادامه داد اما اگر طرف مقابل به کج‌تابی‌های خود ادامه دهد، تجربه‌ی قبلی ما در بی‌اعتمادی به آمریکا تقویت خواهد شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین با اظهار گلایه از برخی موضع‌گیری‌ها که طرف مقابل را جامعه بین‌المللی می‌داند افزودند: طرف مقابل ملت ایران که بدعهدی می‌کند، آمریکا و سه کشور اروپایی است و نه جامعه بین‌المللی. جامعه بین‌المللی همان ۱۵۰ کشوری هستند که رؤسا و نمایندگان ارشد آن‌ها چند سال پیش در اجلاس غیرمتعهدها در تهران شرکت کردند و اینکه گفته می‌شود طرف مقابل ما جامعه بین‌المللی است که باید به ما اعتماد کند، سخن بی‌موردی است.
رهبر انقلاب اسلامی سپس به مواردی که ایشان در جلسات خصوصی از مسئولان در موضوع هسته‌ای مطالبه کرده‌اند، اشاره کردند و گفتند: من اصرار دارم که مسئولان، دستاوردهای کنونی هسته‌ای را بسیار بااهمیت تلقی کنند و آن‌ها را کم‌ارزش و سبک نشمارند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه صنعت هسته‌ای یک ضرورت برای کشور است، افزودند: اینکه برخی روشنفکرنماها بگویند «صنعت هسته‌ای را برای چه می‌خواهیم؟»، یک فریب است.
ایشان با اشاره به نیاز کشور به صنعت پیشرفته هسته‌ای در عرصه‌های انرژی، تولید رادیو دارو، شیرین کردن آب دریا، و کشاورزی خاطرنشان کردند: مهم‌ترین ویژگی صنعت هسته‌ای کشور این است که دستیابی به این صنعت بسیار مهم، نتیجه انفجار استعدادهای ذاتی جوانان ایرانی بوده است، بنابراین روند پیشرفت در صنعت هسته‌ای باید ادامه یابد.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به ادعاهای چند کشور جنایتکار همچون آمریکا که از بمب اتمی استفاده کرده و یا فرانسه که آزمایش‌های هسته‌ای خطرناک انجام داده است، گفتند: آن‌ها ما را متهم به تلاش برای ساخت بمب اتمی می‌کنند، درحالی‌که نظام اسلامی ایران بر مبنای فتوای شرعی و همچنین بر مبنای عقلانی، هیچ‌گاه به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نخواهد بود، و آن را مایه‌ی دردسر می‌داند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مطالبه بعدی از مسئولان را، اعتماد نکردن به‌طرف مقابل خواندند و افزودند: اخیراً یکی از مسئولان صریحاً گفت که ما به‌طرف مقابل اعتماد نداریم، که این‌گونه موضع‌گیری‌ها خوب است.
ایشان با تأکید بر اینکه نباید فریب لبخند طرف مقابل را خورد و نباید به وعده‌های نقد او اعتماد کرد، گفتند: نمونه بارز این مسئله، مواضع و سخنان رئیس‌جمهور آمریکا بعد از بیانیه‌ی اخیر است.
رهبر انقلاب، لغو یکجای تحریم‌ها را یکی دیگر از مطالبات از مسئولان بیان کردند و افزودند: این موضوع بسیار مهم است و تحریم‌ها باید در همان روز توافق به‌طور کامل لغو شوند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: اگر قرار باشد لغو تحریم‌ها به یک فرآیند جدید مرتبط شود، اساس مذاکرات بی‌معنا خواهد بود، زیرا هدف از مذاکرات برداشته شدن تحریم‌هاست.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بیان مطالبه بعدی به بحث بازرسی‌ها اشاره و تأکید کردند: مطلقاً نباید اجازه داده شود که به بهانه نظارت، به حریم امنیتی و دفاعی کشور نفوذ کنند و مسئولین نظامی کشور نیز به‌هیچ‌وجه اجازه ندارند که به بهانه نظارت و بازرسی، بیگانگان را به این حریم راه دهند یا توسعه دفاعی کشور را متوقف کنند.
ایشان افزودند: لازم است توانایی دفاعی کشور و مشت محکم ملت در عرصه نظامی همچنان محکم بماند و روز بروز نیز محکم‌تر شود. همچنین به‌هیچ‌وجه نباید در مذاکرات، حمایت از برادران مقاوممان در نقاط مختلف مورد خدشه قرار گیرد.
رهبر انقلاب اسلامی در خصوص شیوه نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران نیز تأکید کردند: هیچ‌گونه شیوه نظارت غیرمتعارف که ایران را به یک کشور اختصاصی ازلحاظ نظارت‌ها تبدیل کند، موردقبول نیست و نظارت‌ها باید تنها در محدوده همان نظارت‌های متعارفی که در همه دنیا انجام می‌شود اعمال شود، نه بیشتر.
تذکر آخر رهبر معظم انقلاب در خصوص ضرورت تداوم توسعه فنی برنامه هسته‌ای کشورمان بود. ایشان تأکید کردند: توسعه علمی و فنی در ابعاد گوناگون باید ادامه یابد البته تیم مذاکره‌کننده ممکن است لازم بداند که برخی محدودیت‌ها را قبول کند که در این زمینه حرفی نداریم اما توسعه فنی باید حتماً ادامه یابد و باقدرت پیش رود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: تأمین این خواسته‌ها بر عهده‌ی مذاکره‌کنندگان است و باید با بهره‌گیری از نظرات افراد مطلع و امین و همچنین نظرات منتقدان، شیوه‌های درست مذاکراتی را پیدا و دنبال کنند.
بنابراین با استناد به این سخنان مهم رهبر معظم انقلاب که به برخی شبهات نیز پاسخ دادند می‌توان نتیجه گرفت فعلاً هیچ اتفاق خاصی نیفتاده است تا از آن به‌عنوان بردیا باخت نام ببریم.
این فناوری فرازوفرودهایی زیادی را پشت سر گذاشت تا به «مذاکرات سعدآباد» رسید، مذاکراتی که وزرای خارجه ۳ کشور اروپایی (انگلیس و فرانسه و آلمان) با حضور در کاخ سعدآباد تهران با حسن روحانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی به گفتگو نشستند و سرانجام توانستند طرف ایرانی را قانع کنند تا برنامه هسته‌ای خود را تعلیق کند و اجرای پروتکل الحاقی را نیز به‌طور داوطلبانه بپذیرد.
اما باگذشت ۲ سال از تعلیق برنامه هسته ایران، مسئولان کشور متوجه شدند طرف اروپایی نه‌تنها به وعده‌های خود عمل‌نکرده بلکه انتظارات بیهوده‌ای مبنی بر برچیده شدن تمام برنامه هسته‌ای ایران را داشت!
همین موضوع باعث شد تا مجلس هفتم شورای اسلامی با گذراندن مصوبه‌ای، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را منع کند و دولت وقت نیز شروع فعالیت‌های هسته‌ای را از سر بگیرد.
باروی کار آمدن دولت نهم، ابتدا حسن روحانی جای خود را به مدت ۲ سال به علی لاریجانی داد تا به‌عنوان مذاکره‌کننده ارشد ایران پرونده هسته‌ای را پیگیری کند، سپس از سال ۸۴ سعید جلیلی ردای دبیری شورای عالی امنیت ملی را بر تن کرد تا همزمان مسئولیت مذاکره‌کننده ارشد مذاکرات هسته‌ای را نیز بر عهده بگیرد.
باروی کار آمدن دولت یازدهم حسن روحانی که رییس شورای عالی امنیت ملی شده بود طی حکمی پرونده هسته‌ای کشور را از این شورا به وزارت امور خارجه منتقل کرد تا محمدجواد ظریف سرپرستی تیم مذاکره‌کننده را بر عهده بگیرد.
تیم مذاکره‌کننده در ۳ آذر ۹۲ موفق شد با طرف مقابل که به ۵ + ۱ موسوم است، به توافق اولیه برسد و نهایتاً تیم مذاکره‌کننده ایران و طرف مقابل توانستند ۱۳ فروردین ۹۴ به «چارچوب حل مسئله هسته‌ای» دست بیایند.
اما پس از قرائت «بیانیه مطبوعاتی سوییس» که توسط محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا انجام شد، واکنش‌های مثبت و منفی نیز آغاز شد تا جایی که برخی آن را دستاورد مهم دولت خواندند و برخی دیگر نیز آن را با قرارداد ترکمنچای مقایسه کردند.
مسئولان لشکری و کشوری نیز هرکدام از ظن خود یار «توافق لوزان» شده بودند و از درون این توافق اسرار را نجسته بودند.
البته در مدت چندروزه پس از توافق لوزان، رهبر معظم انقلاب موضع‌گیری نفرموده بودند تا اینکه روز گذشته – پنج‌شنبه ۲۰ فروردین – در دیدار جمعی از بانوان، شاعران و ذاکران اهل‌بیت علیهم‌السلام ضمن تبریک سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها، فرمودند: «برخی سؤال می‌کنند چرا رهبری درباره مذاکرات اخیر هسته‌ای موضع‌گیری نکرده است؟ علت موضع‌گیری نکردن رهبری این است که جایی برای موضع‌گیری وجود ندارد زیرا مسئولان کشور و مسئولان هسته‌ای می‌گویند هنوز کاری انجام نگرفته و هیچ موضوع الزام‌آوری میان دو طرف به وجود نیامده است، چنین وضعیتی نیاز به موضع‌گیری ندارد».
ایشان گفتند: اگر از من سؤال شود که «شما موافق مذاکرات اخیر هسته‌ای هستید یا مخالف»، می‌گویم نه موافق هستم و نه مخالف، چون هنوز اتفاقی نیفتاده است.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: همه مشکل بعدازاین است که باید درباره جزئیات بحث و گفتگو شود زیرا طرف مقابل، لجوج، بدعهد، بدمعامله و اهل از پشت خنجر زدن است و ممکن است در دوره بحث درباره جزئیات، کشور و ملت و مذاکره‌کنندگان را در حصار قرار دهند.
ایشان گفتند: آنچه تاکنون اتفاق افتاده نه اصل توافق، نه مذاکره منتهی به توافق و نه محتوای توافق را تضمین نمی‌کند و حتی این موضوع را هم تضمین نمی‌کند که این مذاکرات به توافق منتهی شود، بنابراین تبریک گفتن معنایی ندارد.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه چند نکته را متذکر شدند و گفتند: من هیچ‌گاه در خصوص مذاکره با آمریکا خوش‌بین نبودم و این موضوع هم به‌واسطه یک توهم نیست بلکه به دلیل تجربه‌ای است که دراین‌باره وجود دارد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: اگر در آینده جزئیات مسائل و حوادث و یادداشت‌های مذاکرات هسته‌ای این روزها منتشر شود، همه متوجه خواهند شد که این تجربه ما از کجا نشأت می‌گیرد.
ایشان خاطرنشان کردند: بااینکه به مذاکره با آمریکا خوش‌بین نبودم اما از این مذاکرات موردی با تمام وجود حمایت کردم و اکنون نیز حمایت می‌کنم.
رهبر انقلاب اسلامی گفتند: من از توافقی که عزت ملت ایران را تأمین کند، صد درصد حمایت می‌کنم و اگر کسی بگوید که رهبری با رسیدن به توافق مخالف است، سخن خلاف واقع گفته است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه ایشان با توافقی که منافع ملت و کشور را تأمین کند، کاملاً موافق هستند، افزودند: البته این را هم گفته‌ام که «توافق نکردن بهتر از توافق بد است»، زیرا قبول نکردن توافقی که بخواهد منافع ملت ایران را پایمال کند و عزت ملت را از بین ببرد، شرف دارد بر توافقی که بخواهد ملت ایران را تحقیر کند.
رهبر انقلاب اسلامی سپس به یک ابهام صراحتاً پاسخ دادند و گفتند: برخی اوقات گفته می‌شود که جزئیات این مذاکرات، زیر نظر رهبری است درحالی‌که این سخن دقیق نیست.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: من نسبت به مذاکرات بی‌تفاوت نیستم اما تابه‌حال در جزئیات مذاکرات دخالت نکرده‌ام و ازاین‌پس هم دخالت نخواهم کرد.
ایشان خاطرنشان کردند: من مسائل کلان، خطوط اصلی، چارچوب‌ها و خط قرمزها را عمدتاً به رئیس‌جمهور و در برخی موارد محدود به وزیر امور خارجه گفته‌ام اما جزئیات در اختیار آن‌ها است.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: بنده به مجریان مذاکرات هسته‌ای اعتماد دارم و تاکنون تردیدی نسبت به آن‌ها نداشته‌ام و ان‌شاءالله که در آینده هم، این‌چنین باشد اما در خصوص مذاکرات هسته‌ای، دغدغه جدی دارم.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به‌طرف مقابل که اهل فریب و دروغ و عهدشکنی و حرکت در خلاف مسیر صحیح است، علت دغدغه جدی را این موضوع دانستند و گفتند: یک نمونه از چنین رفتارهای طرف مقابل در مذاکرات اخیر اتفاق افتاد و کاخ سفید بعد از گذشت حدود دو ساعت از پایان مذاکرات، بیانیه چندصفحه‌ای را در تبیین مذاکرات منتشر کرد که در اغلب موارد خلاف واقع بود.
ایشان افزودند: نگارش چنین بیانیه‌ای در مدت ۲ ساعت امکان‌پذیر نیست بنابراین آن‌ها در همان زمانی که در حال مذاکره با ما بودند، مشغول تدوین بیانیه‌ای مخدوش، غلط و برخلاف محتوای مذاکرات بودند.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه طرف مقابل ما، طرف بدعهد و متقلبی است، خاطرنشان کردند: نمونه دیگر این است که آن‌ها بعد از هر دور مذاکرات، سخنان علنی بیان می‌کنند و سپس خصوصی می‌گویند، این سخنان برای آبروداری در داخل و برای مقابله با مخالفان است درحالی‌که این مسائل به ما ربطی ندارد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: آن‌ها بر اساس همان ضرب‌المثل معروف که «کافر همه را به کیش خود پندارد» می‌گویند اگر رهبری ایران هم مخالفتی با مذاکرات کند، سخن واقعی آن‌ها نیست بلکه برای آبروداری داخلی است درحالی‌که آن‌ها واقعیات داخل ایران را نمی‌فهمند.
ایشان تأکید کردند: سخنان رهبری با مردم بر اساس اعتماد متقابل است و همان‌طور که مردم به بنده حقیر اعتماد دارند، من هم نسبت به مردم اعتماد کامل دارم و معتقدم که همواره دست خدا با این مردم است.
رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: حضور مردم در سرمای ۲۲ بهمن، و در گرمای ماه رمضان در روز قدس، همه نشانه‌های دست خدا است و ما هم بر همین اساس به مردم اعتماد کامل داریم و سخن ما با آنان در چارچوب این احساس و صدق و بصیرت مردم است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأکید کردند: من نسبت به نحوه رفتار طرف مقابل در ادامه مذاکرات دغدغه دارم. ایشان با اشاره به برخی موافقت‌ها و مخالفت‌ها با مذاکرات هسته‌ای خاطرنشان کردند: نباید در این خصوص مبالغه و عجله شود بلکه باید صبر کرد و دید که چه اتفاقی خواهد افتاد.
رهبر انقلاب اسلامی درعین‌حال به مسئولان تأکید کردند که باید مردم و بخصوص نخبگان را در جریان جزئیات قرار دهند و آن‌ها را از واقعیات مطلع کنند زیرا هیچ‌چیز محرمانه‌ای وجود ندارد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در جریان قرار دادن مردم و نخبگان را از جزئیات مذاکرات هسته‌ای، مصداق همدلی مسئولان با مردم خواندند و تأکید کردند: همدلی یک موضوع دستوری نیست بلکه باید آن را به وجود آورد و رشد داد که شرایط کنونی فرصت مناسبی برای به وجود آمدن همدلی با مردم است.
ایشان در ادامه یک پیشنهاد را به مسئولان مطرح کردند و گفتند: مسئولان که افراد صادق و علاقه‌مند به منافع ملی هستند باید منتقدین شاخص مذاکرات را دعوت کنند و با آنان صحبت کنند؛ اگر در مطالب آنان، نکته‌ای بود، از آن برای پیشبرد بهتر مذاکرات، استفاده کنند و اگر نکته‌ای هم نبود، آنان را قانع کنند. رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: این مصداق همدلی و یکسان‌سازی دل‌ها و عمل‌ها است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: ممکن است مسئولان بگویند به علت فرصت سه‌ماهه برای رسیدن توافق، زمان زیادی به‌منظور بحث و شنیدن سخنان منتقدین وجود ندارد که در پاسخ باید گفت این فرصت سه‌ماهه یک موضوع غیرقابل تغییر نیست و اگر این مدت‌زمان افزایش یابد هیچ اشکالی ندارد همان‌گونه که طرف مقابل در برهه‌ای از مذاکرات، زمان را هفت ماه عقب انداختند.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه بار دیگر با تأکید بر اینکه مذاکره با آمریکایی‌ها فقط در مورد موضوع هسته‌ای است و نه هیچ موضوع دیگری خاطرنشان کردند: البته مذاکرات در خصوص موضوع هسته‌ای یک تجربه است. اگر طرف مقابل از کج‌تابی‌های خود دست بردارد، این تجربه را می‌توان در مسائل دیگر ادامه داد اما اگر طرف مقابل به کج‌تابی‌های خود ادامه دهد، تجربه‌ی قبلی ما در بی‌اعتمادی به آمریکا تقویت خواهد شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین با اظهار گلایه از برخی موضع‌گیری‌ها که طرف مقابل را جامعه بین‌المللی می‌داند افزودند: طرف مقابل ملت ایران که بدعهدی می‌کند، آمریکا و سه کشور اروپایی است و نه جامعه بین‌المللی. جامعه بین‌المللی همان ۱۵۰ کشوری هستند که رؤسا و نمایندگان ارشد آن‌ها چند سال پیش در اجلاس غیرمتعهدها در تهران شرکت کردند و اینکه گفته می‌شود طرف مقابل ما جامعه بین‌المللی است که باید به ما اعتماد کند، سخن بی‌موردی است.
رهبر انقلاب اسلامی سپس به مواردی که ایشان در جلسات خصوصی از مسئولان در موضوع هسته‌ای مطالبه کرده‌اند، اشاره کردند و گفتند: من اصرار دارم که مسئولان، دستاوردهای کنونی هسته‌ای را بسیار بااهمیت تلقی کنند و آن‌ها را کم‌ارزش و سبک نشمارند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه صنعت هسته‌ای یک ضرورت برای کشور است، افزودند: اینکه برخی روشنفکرنماها بگویند «صنعت هسته‌ای را برای چه می‌خواهیم؟»، یک فریب است.
ایشان با اشاره به نیاز کشور به صنعت پیشرفته هسته‌ای در عرصه‌های انرژی، تولید رادیو دارو، شیرین کردن آب دریا، و کشاورزی خاطرنشان کردند: مهم‌ترین ویژگی صنعت هسته‌ای کشور این است که دستیابی به این صنعت بسیار مهم، نتیجه انفجار استعدادهای ذاتی جوانان ایرانی بوده است، بنابراین روند پیشرفت در صنعت هسته‌ای باید ادامه یابد.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به ادعاهای چند کشور جنایتکار همچون آمریکا که از بمب اتمی استفاده کرده و یا فرانسه که آزمایش‌های هسته‌ای خطرناک انجام داده است، گفتند: آن‌ها ما را متهم به تلاش برای ساخت بمب اتمی می‌کنند، درحالی‌که نظام اسلامی ایران بر مبنای فتوای شرعی و همچنین بر مبنای عقلانی، هیچ‌گاه به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نخواهد بود، و آن را مایه‌ی دردسر می‌داند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مطالبه بعدی از مسئولان را، اعتماد نکردن به‌طرف مقابل خواندند و افزودند: اخیراً یکی از مسئولان صریحاً گفت که ما به‌طرف مقابل اعتماد نداریم، که این‌گونه موضع‌گیری‌ها خوب است.
ایشان با تأکید بر اینکه نباید فریب لبخند طرف مقابل را خورد و نباید به وعده‌های نقد او اعتماد کرد، گفتند: نمونه بارز این مسئله، مواضع و سخنان رئیس‌جمهور آمریکا بعد از بیانیه‌ی اخیر است.
رهبر انقلاب، لغو یکجای تحریم‌ها را یکی دیگر از مطالبات از مسئولان بیان کردند و افزودند: این موضوع بسیار مهم است و تحریم‌ها باید در همان روز توافق به‌طور کامل لغو شوند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: اگر قرار باشد لغو تحریم‌ها به یک فرآیند جدید مرتبط شود، اساس مذاکرات بی‌معنا خواهد بود، زیرا هدف از مذاکرات برداشته شدن تحریم‌هاست.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بیان مطالبه بعدی به بحث بازرسی‌ها اشاره و تأکید کردند: مطلقاً نباید اجازه داده شود که به بهانه نظارت، به حریم امنیتی و دفاعی کشور نفوذ کنند و مسئولین نظامی کشور نیز به‌هیچ‌وجه اجازه ندارند که به بهانه نظارت و بازرسی، بیگانگان را به این حریم راه دهند یا توسعه دفاعی کشور را متوقف کنند.
ایشان افزودند: لازم است توانایی دفاعی کشور و مشت محکم ملت در عرصه نظامی همچنان محکم بماند و روز بروز نیز محکم‌تر شود. همچنین به‌هیچ‌وجه نباید در مذاکرات، حمایت از برادران مقاوممان در نقاط مختلف مورد خدشه قرار گیرد.
رهبر انقلاب اسلامی در خصوص شیوه نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران نیز تأکید کردند: هیچ‌گونه شیوه نظارت غیرمتعارف که ایران را به یک کشور اختصاصی ازلحاظ نظارت‌ها تبدیل کند، موردقبول نیست و نظارت‌ها باید تنها در محدوده همان نظارت‌های متعارفی که در همه دنیا انجام می‌شود اعمال شود، نه بیشتر.
تذکر آخر رهبر معظم انقلاب در خصوص ضرورت تداوم توسعه فنی برنامه هسته‌ای کشورمان بود. ایشان تأکید کردند: توسعه علمی و فنی در ابعاد گوناگون باید ادامه یابد البته تیم مذاکره‌کننده ممکن است لازم بداند که برخی محدودیت‌ها را قبول کند که در این زمینه حرفی نداریم اما توسعه فنی باید حتماً ادامه یابد و باقدرت پیش رود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: تأمین این خواسته‌ها بر عهده‌ی مذاکره‌کنندگان است و باید با بهره‌گیری از نظرات افراد مطلع و امین و همچنین نظرات منتقدان، شیوه‌های درست مذاکراتی را پیدا و دنبال کنند.
بنابراین با استناد به این سخنان مهم رهبر معظم انقلاب که به برخی شبهات نیز پاسخ دادند می‌توان نتیجه گرفت فعلاً هیچ اتفاق خاصی نیفتاده است تا از آن به‌عنوان بردیا باخت نام ببریم.
