/گزارش اختصاصی تعادل/
«لابی‌گری»؛ رکن اصلی بودجه‌نویسی!
تاریخ انتشار
دوشنبه ۲۰ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۱۳:۴۱
به گزارش خبرنگار پارلمانی «تعادل»، «بودجه» سند مالی دولت برای یک سال است تا با استناد به آن امور اقتصادی کشور را - که تقریباً همه حوزه‌ها تحت‌الشعاع آن هستند- اداره کند.
مسئولان اجرایی همواره از کافی نبودن منابع مالی برای اداره بهتر کشور شکوه داشته و هر خواسته‌ای را با جمله کوتاه «بودجه ندریم» رد می‌کنند.
اما سؤال اصلی اینجا مطرح می‌شود که آیا جمله معروف «بودجه ندریم» برای همه مناطق کشور از مناطق برخوردار گرفته تا غیر برخوردار یکسان است؟ قطعاً جواب منفی خواهد بود، دلیل این مدعا نیز توسعه نامتوازن مناطق کشور است.
با نگاهی به زادگاه برخی مسئولان که نسبت به سایر مناطق توسعه یافته تر است، می‌توان نتیجه گرفت نسبت مستقیم بین مسئولان و توسعه برخی مناطق وجود دارد!
چکش‌کاری بودجه سالانه کشور صرفاً به مباحث تخصصی و فنی ختم نمی‌شود بلکه جای خالی برخی موضوعات همچون «توزیع عادلانه» و خودنمایی موضوعاتی دیگر همچون «لابی‌گری» به خوبی در این چکش‌کاری دیده می‌شود.
حوزه‌های انتخابیه‌ای که نمایندگانی با روحیه لابی‌گری زیاد داشته باشند و یا دستگاه‌هایی که روسای آن‌ها از قدرت لابی‌گری استفاده کنند، قطعاً در پایان بررسی بودجه موفق‌تر از دیگر نمایندگان و مسئولان خواهند بود چراکه لابی آن‌ها کار خود را کرده است!
دور از ذهن نخواهد بود اگر بگوییم شلوغی‌های جلوی کمیسیون تلفیق در آستانه بررسی بودجه سالانه کشور نسبتی ولو اندک با «لابی‌گری» دارد.
شاید «لابی‌گری» همیشه هم منفی نباشد و چه بسا نمایندگان و مسئولانی که به دنبال «لابی‌گری» در تدوین بودجه هستند به خاطر دلسوزی و توجه به حوزه‌های انتخابیه خودشان باشد، اما این مسئله سنخیتی با «عدالت» نداشته و نباید مورد تحسین واقع شود.
اگر این نگاه موردقبول واقع شود آن‌وقت این سؤال مطرح خواهد شد پس حوزه‌های انتخابیه‌ای که به هر دلیلی نمایندگانشان «لابی‌گری» نمی‌کنند تا بودجه بیشتری نصیبشان شود، چه گناهی دارند! یا اینکه اگر نماینده منطقه توسعه یافته «لابی‌گری» کند بازهم جایز است!
در چنین وضعیتی است که باید از «عدالت» به‌عنوان رکن اصلی بودجه‌نویسی نام ببریم نه از «لابی‌گری».
البته هستند نمایندگانی که «لابی‌گری» از هر نوع آن را در بودجه نفی می‌کنند و معتقدند باید «توسعه متوازن» که آن‌هم نشأت گرفته از عدالت است، موردتوجه قرار گیرد.
این مسئله تا جایی پیش می‌رود که محمدباقر نوبخت رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در یک جلسه غیرعلنی از نمایندگان می‌خواهد از «لابی‌گری» در بودجه ۹۴ پرهیز کنند.
ایرج ندیمی نماینده مردم لاهیجان که جلسه غیرعلنی ۱۷ آذرماه را تشریح می‌کند، به نقل از سخنگوی دولت یازدهم می‌گوید: «معاون برنامه‌ریزی رئیس‌جمهور همچنین گفت که دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مختلف به هنگام تدوین بودجه در دولت چانه‌زنی‌های خود را انجام دادند و ما از نمایندگان می‌خواهیم تا از هرگونه لابی‌گری در ارتباط با افزایش بودجه‌های جاری دستگاه‌ها فرار کنند».
عباسعلی منصوری آرانی در این رابطه به تعادل می‌گوید: اساساً توزیع امکانات و تسهیلات در کشور ما مبنی بر رابطه و لابی‌گری است.
وی می‌افزاید: هرکدام از مناطق کشور که در ارگان‌های رسمی و دولت و مجلس و قوه قضائیه افراد شاخصی داشته باشند، آن مناطق به‌طور عام بیشتر از سایر مناطق دیگر از بودجه بهره‌مند خواهند شد.
نماینده مردم کاشان، آران و بیدگل تصریح می‌کند: اینکه ترکیب کمیسیون تلفیق بودجه ۹۴ تغییر کرد، به خاطر این بود که نمایندگان معتقد بودند کسانی که عضو این کمیسیون می‌شوند، با لابی‌گری امکانات بیشتری را به شهر خودشان منتقل می‌کنند، ازاین‌جهت قرار شد هرسال ۹ نفر از اعضای کمیسیون برنامه‌وبودجه در تلفیق حضورداشته باشند تا در طول دوره نمایندگی هر عضو فقط یک‌بار بتواند در تلفیق حضورداشته باشد.
وی بابیان اینکه لابی‌گری جزء فرهنگ ما شده است، می‌گوید: هرکسی در هرجایی که بتواند از قدرت، پول و امکانات استفاده می‌کند که این مسئله در مورد بودجه هم صدق می‌کند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تأکید می‌کند: در بودجه هم قطع و یقین لابی‌گری نقش دارد.
وی می‌افزاید: متأسفانه فرهنگ ما به رابطه، لابی‌گری و پارتی‌بازی آلوده‌شده است، مگر می‌توانیم بگوییم بعد از ۳۵ سال همه استان‌ها باهم برابر هستند؟
منصوری آرانی ادامه می‌دهد: وجود استان‌های برخوردار و غیر برخوردار به خاطر همین مسائل است.
وی مجدداً تأکید می‌کند: کسانی که در حاکمیت یعنی در دولت، مجلس و قوه قضائیه نقش داشته‌اند، توانسته‌اند امکاناتی را به مناطق خود ببرند.
نماینده کاشان، آران و بیدگل در ادامه می‌گوید: هرکجا نظارت بر قدرت نباشد، فساد آور خواهد بود و فرقی نمی‌کند قوه مجریه باشد یا مقننه.
وی می‌افزاید: به دلیل جلوگیری از فساد در دنیای مدرنیته کار‌ها مکانیزه شده است، چراکه در سیستم الکترونیکی لابی‌گری وجود ندارد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار می‌کند: ما اجازه نمی‌دهیم کارهای ما سیستماتیک شود، اگر کارهای اداری سیستماتیک شود، لابی‌گری از بین خواهد رفت.
البته جای امیدواری باقی است چراکه دولت یازدهم «توسعه متوازن منطقه‌ای» را یکی از اهداف خود دانسته و در این راستا تلاش می‌کند.
شاید توجه به پروژه‌های عمرانی مناطق کمتر توسعه یافته در بودجه ۹۴ مصداقی از حرکت مسئولان به سمت توسعه متوازن منطقه‌ای باشد اما نباید فراموش کنیم رشد نامتوازن منطقه‌ای کشور در طول سال‌های متمادی گذشته رخ‌داده و قطعاً دریکی دو سال آینده رشد متوازن ایجاد نخواهد شد.
ازاین‌جهت انتظار می‌رود دولت یازدهم با همکاری مجلس بتوانند جرئت «نه» گفتن به لابی‌گری‌ها را داشته باشد تا همه مردم ایران که سهم برابر در منابع ملی دارند، بتوانند خدمات عادلانه نیز دریافت کنند.
زیاده‌خواهی نخواهد بود اگر بگوییم باید ازاین‌پس به مناطق محروم ازجمله روستا‌ها توجه بیشتری شود تا شاید بتوانند خود را به شاخص‌های اولیه پیشرفت نزدیک کنند، شاخص‌هایی همچون برق، گاز، مخابرات، آب لوله کشی‌شده، مدرسه، بهداشت و... .
مسئولان اجرایی همواره از کافی نبودن منابع مالی برای اداره بهتر کشور شکوه داشته و هر خواسته‌ای را با جمله کوتاه «بودجه ندریم» رد می‌کنند.
اما سؤال اصلی اینجا مطرح می‌شود که آیا جمله معروف «بودجه ندریم» برای همه مناطق کشور از مناطق برخوردار گرفته تا غیر برخوردار یکسان است؟ قطعاً جواب منفی خواهد بود، دلیل این مدعا نیز توسعه نامتوازن مناطق کشور است.
با نگاهی به زادگاه برخی مسئولان که نسبت به سایر مناطق توسعه یافته تر است، می‌توان نتیجه گرفت نسبت مستقیم بین مسئولان و توسعه برخی مناطق وجود دارد!
چکش‌کاری بودجه سالانه کشور صرفاً به مباحث تخصصی و فنی ختم نمی‌شود بلکه جای خالی برخی موضوعات همچون «توزیع عادلانه» و خودنمایی موضوعاتی دیگر همچون «لابی‌گری» به خوبی در این چکش‌کاری دیده می‌شود.
حوزه‌های انتخابیه‌ای که نمایندگانی با روحیه لابی‌گری زیاد داشته باشند و یا دستگاه‌هایی که روسای آن‌ها از قدرت لابی‌گری استفاده کنند، قطعاً در پایان بررسی بودجه موفق‌تر از دیگر نمایندگان و مسئولان خواهند بود چراکه لابی آن‌ها کار خود را کرده است!
دور از ذهن نخواهد بود اگر بگوییم شلوغی‌های جلوی کمیسیون تلفیق در آستانه بررسی بودجه سالانه کشور نسبتی ولو اندک با «لابی‌گری» دارد.
شاید «لابی‌گری» همیشه هم منفی نباشد و چه بسا نمایندگان و مسئولانی که به دنبال «لابی‌گری» در تدوین بودجه هستند به خاطر دلسوزی و توجه به حوزه‌های انتخابیه خودشان باشد، اما این مسئله سنخیتی با «عدالت» نداشته و نباید مورد تحسین واقع شود.
اگر این نگاه موردقبول واقع شود آن‌وقت این سؤال مطرح خواهد شد پس حوزه‌های انتخابیه‌ای که به هر دلیلی نمایندگانشان «لابی‌گری» نمی‌کنند تا بودجه بیشتری نصیبشان شود، چه گناهی دارند! یا اینکه اگر نماینده منطقه توسعه یافته «لابی‌گری» کند بازهم جایز است!
در چنین وضعیتی است که باید از «عدالت» به‌عنوان رکن اصلی بودجه‌نویسی نام ببریم نه از «لابی‌گری».
البته هستند نمایندگانی که «لابی‌گری» از هر نوع آن را در بودجه نفی می‌کنند و معتقدند باید «توسعه متوازن» که آن‌هم نشأت گرفته از عدالت است، موردتوجه قرار گیرد.
این مسئله تا جایی پیش می‌رود که محمدباقر نوبخت رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در یک جلسه غیرعلنی از نمایندگان می‌خواهد از «لابی‌گری» در بودجه ۹۴ پرهیز کنند.
ایرج ندیمی نماینده مردم لاهیجان که جلسه غیرعلنی ۱۷ آذرماه را تشریح می‌کند، به نقل از سخنگوی دولت یازدهم می‌گوید: «معاون برنامه‌ریزی رئیس‌جمهور همچنین گفت که دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مختلف به هنگام تدوین بودجه در دولت چانه‌زنی‌های خود را انجام دادند و ما از نمایندگان می‌خواهیم تا از هرگونه لابی‌گری در ارتباط با افزایش بودجه‌های جاری دستگاه‌ها فرار کنند».
عباسعلی منصوری آرانی در این رابطه به تعادل می‌گوید: اساساً توزیع امکانات و تسهیلات در کشور ما مبنی بر رابطه و لابی‌گری است.
وی می‌افزاید: هرکدام از مناطق کشور که در ارگان‌های رسمی و دولت و مجلس و قوه قضائیه افراد شاخصی داشته باشند، آن مناطق به‌طور عام بیشتر از سایر مناطق دیگر از بودجه بهره‌مند خواهند شد.
نماینده مردم کاشان، آران و بیدگل تصریح می‌کند: اینکه ترکیب کمیسیون تلفیق بودجه ۹۴ تغییر کرد، به خاطر این بود که نمایندگان معتقد بودند کسانی که عضو این کمیسیون می‌شوند، با لابی‌گری امکانات بیشتری را به شهر خودشان منتقل می‌کنند، ازاین‌جهت قرار شد هرسال ۹ نفر از اعضای کمیسیون برنامه‌وبودجه در تلفیق حضورداشته باشند تا در طول دوره نمایندگی هر عضو فقط یک‌بار بتواند در تلفیق حضورداشته باشد.
وی بابیان اینکه لابی‌گری جزء فرهنگ ما شده است، می‌گوید: هرکسی در هرجایی که بتواند از قدرت، پول و امکانات استفاده می‌کند که این مسئله در مورد بودجه هم صدق می‌کند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تأکید می‌کند: در بودجه هم قطع و یقین لابی‌گری نقش دارد.
وی می‌افزاید: متأسفانه فرهنگ ما به رابطه، لابی‌گری و پارتی‌بازی آلوده‌شده است، مگر می‌توانیم بگوییم بعد از ۳۵ سال همه استان‌ها باهم برابر هستند؟
منصوری آرانی ادامه می‌دهد: وجود استان‌های برخوردار و غیر برخوردار به خاطر همین مسائل است.
وی مجدداً تأکید می‌کند: کسانی که در حاکمیت یعنی در دولت، مجلس و قوه قضائیه نقش داشته‌اند، توانسته‌اند امکاناتی را به مناطق خود ببرند.
نماینده کاشان، آران و بیدگل در ادامه می‌گوید: هرکجا نظارت بر قدرت نباشد، فساد آور خواهد بود و فرقی نمی‌کند قوه مجریه باشد یا مقننه.
وی می‌افزاید: به دلیل جلوگیری از فساد در دنیای مدرنیته کار‌ها مکانیزه شده است، چراکه در سیستم الکترونیکی لابی‌گری وجود ندارد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار می‌کند: ما اجازه نمی‌دهیم کارهای ما سیستماتیک شود، اگر کارهای اداری سیستماتیک شود، لابی‌گری از بین خواهد رفت.
البته جای امیدواری باقی است چراکه دولت یازدهم «توسعه متوازن منطقه‌ای» را یکی از اهداف خود دانسته و در این راستا تلاش می‌کند.
شاید توجه به پروژه‌های عمرانی مناطق کمتر توسعه یافته در بودجه ۹۴ مصداقی از حرکت مسئولان به سمت توسعه متوازن منطقه‌ای باشد اما نباید فراموش کنیم رشد نامتوازن منطقه‌ای کشور در طول سال‌های متمادی گذشته رخ‌داده و قطعاً دریکی دو سال آینده رشد متوازن ایجاد نخواهد شد.
ازاین‌جهت انتظار می‌رود دولت یازدهم با همکاری مجلس بتوانند جرئت «نه» گفتن به لابی‌گری‌ها را داشته باشد تا همه مردم ایران که سهم برابر در منابع ملی دارند، بتوانند خدمات عادلانه نیز دریافت کنند.
زیاده‌خواهی نخواهد بود اگر بگوییم باید ازاین‌پس به مناطق محروم ازجمله روستا‌ها توجه بیشتری شود تا شاید بتوانند خود را به شاخص‌های اولیه پیشرفت نزدیک کنند، شاخص‌هایی همچون برق، گاز، مخابرات، آب لوله کشی‌شده، مدرسه، بهداشت و... .
