/گزارش اختصاصی تعادل/
تعطیلی «کمیته هسته‌ای»؛ اقدامی استراتژیک یا گامی برای پنهان‌کاری؟
تاریخ انتشار
شنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۰۸:۵۸
به گزارش خبرنگار سیاسی «تعادل»، پرونده ۱۱ ساله هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران شاید یکی از پیچیده‌ترین و حساس‌ترین پرونده‌های بین‌المللی باشد که ۶ کشور مدعی جهان را در پشت میزی نشانده است که در آن‌سوی میز، کشور قدرتمندی به نام ایران اسلامی قرار دارد.
از همان روزهای شکل‌گیری پرونده هسته‌ای ایران حساسیت‌های آن نیز نزد مردم شدت یافت چراکه نمی‌خواستند - و نخواهد خواست - داستان غم‌انگیز نفت مجدداً درباره این انرژی نوظهور تکرار شود.
ایرانیان یک‌بار در دوران اصلاحات به کشورهای غربی در قالب بیانیه سعدآباد اعتماد کردند اما نتیجه آن تعطیلی ۲ ساله فعالیت‌های هسته‌ای و خطاب قرار گرفتن ایران به‌عنوان محور شرارت در منطقه شد! بنابراین مردم ایران هرگز دوست ندارند آن روزها تکرار شود ازاین‌جهت یکی از راه‌های جلوگیری از این موضوع را نظارت بر روند پرونده هسته‌ای می‌دانند.
اما طبیعی است که مردم شخصاً نظارتی بر روند پرونده هسته‌ای نخواهند داشت بلکه این امر مهم را به نمایندگان خود در خانه ملت نهاده‌اند تا با استناد به وظیفه نظارتی به این مهم اهمیت دهند.
نمایندگان خانه ملت نیز رئیس مجلس شورای اسلامی را در جلسات عالی شورای عالی امنیت ملی - که در آن تصمیم‌سازی‌های هسته‌ای صورت می‌گیرد، به نمایندگی از خود می‌فرستند تا بر روند کارها نظارت کند.
اما علاوه بر این، جلسات کارشناسی دیگری حول مسائل هسته‌ای برگزار می‌شد که رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به نمایندگی از خانه ملت در آن حضور داشت ولی ظاهراً دولت یازدهم تصمیمی بر فعال کردن این جلسات ندارد.
این اقدام در شرایطی صورت می‌گیرد که توافق ژنو تا ۹ تیرماه ۹۴ تمدیدشده و قرار است به توافق نهایی دست یابند، توافقی که در صورت احتمال دست‌یابی باید توسط طرفین ازجمله ایران به‌طور کامل اجرا شود ازاین‌جهت نظارت بر چنین توافقی مهم بوده و باید با نظارت نمایندگان ملت و اطلاع مردم صورت گیرد.
چندی قبل علاءالدین بروجردی در گفتگویی از تشکیل نشدن این جلسات انتقاد کرده و گفته بود در دوره قبل کمیته هسته‌ای در دبیرخانه شورای امنیت وجود داشت که دبیر شورا هم این جلسات را مدیریت می‌کرد و وزرای ذی‌ربط نیز حضور داشتند و از مجلس نیز بنده حضور داشتم، در دولت جدید تاکنون (تا ۲۳ دی ۹۲) چنین جلسه‌ای برگزار نشده و معتقدم که این‌یک نقصی است که درروند تصمیم‌گیری‌های هسته‌ای وجود دارد.
اما در پی سومین نشست مشترک دولت و مجلس که شامگاه چهارشنبه ۹ بهمن‌ماه ۹۲ به میزبانی بهارستان در صحن مجلس شورای اسلامی برگزار شد، بروجردی در جریان سخنرانی روسای کمیسیون‌های تخصصی در این جلسه از این موضوع گلایه کرد.
پس‌ازآن علی لاریجانی گفت من با آقای رئیس‌جمهور صحبت کردم و موافقت کردند که آقای بروجردی در این کمیته حضورداشته باشد بنابراین مجدداً رئیس کمیسیون امنت ملی و سیاست خارجی مجلس در این جلسات حضور داشت.
طبق گفته بروجردی تعدد برگزاری جلسات این کمیته بستگی به داغ بودن مذاکرات داشته و محور اصلی این جلسات ضرورت حفظ حقوق هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است و در مورد موضوعاتی مثل بازطراحی نیروگاه اتمی اراک، میزان و سطح غنی‌سازی کار کارشناسی انجام می‌دهند ولی تصمیم نهایی در سطح عالی گرفته می‌شود.
اما این پایان ماجرا نیست چراکه مجدد این جلسات تعطیل‌شده است!
چند روز پیش بود که یکی از نمایندگان در حاشیه جلسه علنی مجلس از تعطیلی جلسات «کمیته هسته‌ای» خبر داد.
تعدادی زیادی از نمایندگان به این موضوع واکنش نشان دادند تا سرانجام علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز آن را تائید کرد.
البته وی گفته تشکیل نشدن جلسات کمیته هسته‌ای حذف یک حلقه کارشناسی است.
اما با استناد به سخنان پیشین بروجردی که گفته بود محور اصلی جلسات «کمیته هسته‌ای» ضرورت حفظ حقوق هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است، نمی‌توان برای سرانجام حفظ حقوق هسته‌ای ایران افقی روشن متصور بود چه اینکه اکثر نمایندگان از مفاد مذاکرات هسته‌ای ابراز بی‌اطلاعی می‌کنند.
این روند یعنی نادیده شدن امر مهمی مثل نظارت درروند مذاکرات هسته‌ای و زدودن شفافیت از توافقات صورت گرفته است.
البته برخی معتقدند ازآنجایی‌که تصمیمات هسته‌ای در کمیته‌ای عالی در شورای عالی امنیت ملی رصد و بر روند تصمیم سازی نظارت می‌شود بنابراین نیازی به تشکیل کمیته هسته‌ای نیست.
بنابراین جای این سؤال باقی می‌ماند که آیا تعطیلی «کمیته هسته‌ای» اقدامی استراتژیک است یا گامی برای پنهان‌کاری؟
از همان روزهای شکل‌گیری پرونده هسته‌ای ایران حساسیت‌های آن نیز نزد مردم شدت یافت چراکه نمی‌خواستند - و نخواهد خواست - داستان غم‌انگیز نفت مجدداً درباره این انرژی نوظهور تکرار شود.
ایرانیان یک‌بار در دوران اصلاحات به کشورهای غربی در قالب بیانیه سعدآباد اعتماد کردند اما نتیجه آن تعطیلی ۲ ساله فعالیت‌های هسته‌ای و خطاب قرار گرفتن ایران به‌عنوان محور شرارت در منطقه شد! بنابراین مردم ایران هرگز دوست ندارند آن روزها تکرار شود ازاین‌جهت یکی از راه‌های جلوگیری از این موضوع را نظارت بر روند پرونده هسته‌ای می‌دانند.
اما طبیعی است که مردم شخصاً نظارتی بر روند پرونده هسته‌ای نخواهند داشت بلکه این امر مهم را به نمایندگان خود در خانه ملت نهاده‌اند تا با استناد به وظیفه نظارتی به این مهم اهمیت دهند.
نمایندگان خانه ملت نیز رئیس مجلس شورای اسلامی را در جلسات عالی شورای عالی امنیت ملی - که در آن تصمیم‌سازی‌های هسته‌ای صورت می‌گیرد، به نمایندگی از خود می‌فرستند تا بر روند کارها نظارت کند.
اما علاوه بر این، جلسات کارشناسی دیگری حول مسائل هسته‌ای برگزار می‌شد که رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به نمایندگی از خانه ملت در آن حضور داشت ولی ظاهراً دولت یازدهم تصمیمی بر فعال کردن این جلسات ندارد.
این اقدام در شرایطی صورت می‌گیرد که توافق ژنو تا ۹ تیرماه ۹۴ تمدیدشده و قرار است به توافق نهایی دست یابند، توافقی که در صورت احتمال دست‌یابی باید توسط طرفین ازجمله ایران به‌طور کامل اجرا شود ازاین‌جهت نظارت بر چنین توافقی مهم بوده و باید با نظارت نمایندگان ملت و اطلاع مردم صورت گیرد.
چندی قبل علاءالدین بروجردی در گفتگویی از تشکیل نشدن این جلسات انتقاد کرده و گفته بود در دوره قبل کمیته هسته‌ای در دبیرخانه شورای امنیت وجود داشت که دبیر شورا هم این جلسات را مدیریت می‌کرد و وزرای ذی‌ربط نیز حضور داشتند و از مجلس نیز بنده حضور داشتم، در دولت جدید تاکنون (تا ۲۳ دی ۹۲) چنین جلسه‌ای برگزار نشده و معتقدم که این‌یک نقصی است که درروند تصمیم‌گیری‌های هسته‌ای وجود دارد.
اما در پی سومین نشست مشترک دولت و مجلس که شامگاه چهارشنبه ۹ بهمن‌ماه ۹۲ به میزبانی بهارستان در صحن مجلس شورای اسلامی برگزار شد، بروجردی در جریان سخنرانی روسای کمیسیون‌های تخصصی در این جلسه از این موضوع گلایه کرد.
پس‌ازآن علی لاریجانی گفت من با آقای رئیس‌جمهور صحبت کردم و موافقت کردند که آقای بروجردی در این کمیته حضورداشته باشد بنابراین مجدداً رئیس کمیسیون امنت ملی و سیاست خارجی مجلس در این جلسات حضور داشت.
طبق گفته بروجردی تعدد برگزاری جلسات این کمیته بستگی به داغ بودن مذاکرات داشته و محور اصلی این جلسات ضرورت حفظ حقوق هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است و در مورد موضوعاتی مثل بازطراحی نیروگاه اتمی اراک، میزان و سطح غنی‌سازی کار کارشناسی انجام می‌دهند ولی تصمیم نهایی در سطح عالی گرفته می‌شود.
اما این پایان ماجرا نیست چراکه مجدد این جلسات تعطیل‌شده است!
چند روز پیش بود که یکی از نمایندگان در حاشیه جلسه علنی مجلس از تعطیلی جلسات «کمیته هسته‌ای» خبر داد.
تعدادی زیادی از نمایندگان به این موضوع واکنش نشان دادند تا سرانجام علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز آن را تائید کرد.
البته وی گفته تشکیل نشدن جلسات کمیته هسته‌ای حذف یک حلقه کارشناسی است.
اما با استناد به سخنان پیشین بروجردی که گفته بود محور اصلی جلسات «کمیته هسته‌ای» ضرورت حفظ حقوق هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است، نمی‌توان برای سرانجام حفظ حقوق هسته‌ای ایران افقی روشن متصور بود چه اینکه اکثر نمایندگان از مفاد مذاکرات هسته‌ای ابراز بی‌اطلاعی می‌کنند.
این روند یعنی نادیده شدن امر مهمی مثل نظارت درروند مذاکرات هسته‌ای و زدودن شفافیت از توافقات صورت گرفته است.
البته برخی معتقدند ازآنجایی‌که تصمیمات هسته‌ای در کمیته‌ای عالی در شورای عالی امنیت ملی رصد و بر روند تصمیم سازی نظارت می‌شود بنابراین نیازی به تشکیل کمیته هسته‌ای نیست.
بنابراین جای این سؤال باقی می‌ماند که آیا تعطیلی «کمیته هسته‌ای» اقدامی استراتژیک است یا گامی برای پنهان‌کاری؟
