/اختصاصی تعادل/
جدایی حاکمیت و مردم با «استانی شدن انتخابات مجلس»
تاریخ انتشار
دوشنبه ۲۷ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۰۹:۵۳
به گزارش خبرنگار سیاسی «تعادل»، ۱۴ سال از طرح اولیه «استانی شدن انتخابات مجلس» می‌گذرد، طرحی که قرار است بر اساس آن نمایندگان مجلس از هر استان وارد خانه ملت شوند یعنی حوزه انتخابیه نمایندگان - که حلقه ارتباطی مردم با نظام هستند – بجای شهرستان، استان خواهد شد.
نمایندگان مجلس پنجم در حالی طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» را مطرح و نمایندگان مجلس ششم آن را تصویب کردند که شورای نگهبان با آن مخالفت کرد.
گویا ادوار مجالس قسم‌خورده بودند این طرح را ادامه دهند چراکه مجلس هفتم مجدداً بررسی آن را آغاز کرد ولی شورای نگهبان همچنان روی اصول خود ایستاد و آن را رد کرد چراکه معتقد بود این طرح مغایر قانون اساسی است.
نمایندگان مجلس هشتم به‌آرامی از کنار این طرح گذشتند اما اعضای مجلس نهم قصد ادامه راه اسلاف خود رادارند تا این طرح را ادامه دهند، طرحی که طبق نظر شورای نگهبان خلاف قانون اساسی است.
در جلسه علنی روز یکشنبه ۹ آذر سال جاری بود که نمایندگان مجلس بررسی یک‌فوریت طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» را در دستور کار خود قراردادند و فوریت این طرح با ۱۳۳ رأی موافق، ۶۴ رأی مخالف و ۱۱ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۰ نماینده حاضر در مجلس به تصویب رسید.
در صورت تصویب نهایی این طرح در صحن علنی و تأیید شورای نگهبان، انتخابات مجلس یک مرحله‌ای خواهد شد و داوطلبانی که بالاترین رأی را در کل استان به دست آورده‌اند به‌عنوان نمایندگان استان از شهرستان‌ها محسوب می‌شوند.
تقسیم حوزه‌های انتخابیه هر استان به دو بخش اصلی و فرعی یکی از مفاد طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» است؛ به‌نحوی‌که در انتخابات مجلس شورای اسلامی محدوده جغرافیایی هر استان به‌عنوان حوزه انتخابیه اصلی و حوزه‌های انتخابیه موجود تابعه استان، حوزه انتخابیه فرعی محسوب می‌شوند و هر یک از رأی‌دهندگان می‌توانند برای کلیه کرسی‌های استانی، نماینده انتخاب کنند.
طرح استانی شدن انتخابات مجلس نیز به‌مانند همه طرح‌ها و لوایح مطروحه در صحن بهارستان موافقان و مخالفانی را به همراه دارد.
موافقان این طرح با نگاهی کلان اعتقاددارند که با تصویب نهایی این طرح، نمایندگان به بررسی امور ملی می‌پردازند و وقت نمایندگان صرف امور جزئی و محلی نخواهد شد.
خارج شدن انتخابات مجلس از حالت طایفه‌ای، فرقه‌گرایی و لابی‌گری، یکی دیگر از مزیت‌هایی است که مدافعان طرح استانی شدن حوزه‌های انتخابیه بر آن تأکید می‌کند.
همچنین، نمایندگان پیشنهاددهنده طرح استانی شدن انتخابات مجلس، چنین استدلال می‌کنند که به‌موجب این طرح، احتمال انتخاب داوطلبان و نامزدهای شاخص‌تر و باصلاحیت‌تر افزایش می‌یابد و درنتیجه، سطح کیفی و کارایی مجلس نیز ارتقاء پیدا می‌کند.
اما مخالفان طرح استانی شدن انتخابات مجلس نیز در رد این طرح، استدلال‌هایی متقن و قابل‌تأملی را ارائه می‌کنند.
مخالفان معتقدند با استانی شدن انتخابات مجلس، هزینه‌های انتخابات چند برابر شده و افرادی رأی می‌آورند که به لابی‌های قدرت و ثروت متصل باشند و این امر هم در خلاف منویات مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت احتراز نمایندگان از کانون‌های ثروت و قدرت است.
البته مخالفت با طرح استانی برگزار شدن انتخابات مجلس تنها به موارد فوق منحصر نمی‌شود، بلکه برخی نمایندگان نیز از بُعد ساختارگرایانه به این موضوع می‌نگرند و چنین استدلال می‌کنند که در شرایط فعلی زیرساخت‌های استانی برگزار شدن انتخابات مجلس، فراهم نیست و این‌یکی از عمده دلایلی است که مخالفان این طرح بر آن تکیه می‌کنند.
نمایندگان مخالف «استانی شدن انتخابات مجلس» طرح معتقدند در این روش افرادی به‌عنوان نمایندگان مجلس شانس حضور در خانه ملت را خواهند داشت که اهالی شهرهای بزرگ باشند چراکه در کشور ما «تعصب محلی» نقش مهمی در سرنوشت آراء انتخابات مجلس دارد ازاین‌جهت هر شخصی که از شهر بزرگ نامزد انتخابات مجلس شود شانس پیروزی بیشتری خواهد داشت.
همچنین مخالفان معتقدند با «استانی شدن انتخابات مجلس» رابطه بین مردم و نمایندگان قطع خواهد شد.
این طیف از نمایندگان عقیده دارند «نمایندگی» یعنی حضور در بین مردم، شناسایی و لمس مشکلات مردم و انتقال آن به مجلس برای چاره‌اندیشی، رفع مشکلات و در صورت نیاز وضع قوانین، بنابراین چنین وضیعتی نیازی به استانی شدن انتخابات مجلس ندارد چراکه در این روش عملاً دسترسی نمایندگان به همه روستاها و مناطق استان امکان‌پذیر نخواهد بود.
مخالفان طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» همچنین می‌گویند اگر هدف از این طرح رسیدگی نمایندگان به مسائل کلان کشور است آیا مشکلات مردم روستاها و شهرهای کوچک جزء مسائل کلان نیست، آیا توسعه متوازن مناطق کشور جزء وظایف کلان نیست؟
عده‌ای معتقدند اگر بناست نمایندگان مجلس به‌جای رسیدگی به مشکلات حوزه‌های انتخابیه خود به مسائل - به‌اصطلاح کلان - رسیدگی کنند پس چه نیازی به مجلس و خانه ملت است، نمایندگان می‌توانند با طرح دوفوریتی، مجلس شورای اسلامی را به «مجلس اعیان رسیدگی به امور کلان» تبدیل کنند، حداقل در این وضعیت کسی از نمایندگان انتظار نخواهد داشت مشکلات آن‌ها را لمس و نسبت به آن چاره بیندیشند!
در حال حاضر چندین شهرستان به‌اتفاق هم یک حوزه انتخابیه قلمداد شده و نماینده مشترک در مجلس دارند و به‌خوبی مشاهده می‌شود که در طول سالیان گذشته همیشه نمایندگان این حوزه‌ها از شهرهای بزرگ انتخاب‌شده‌اند و طبیعتاً پس از پیروزی در انتخابات به شهر اصلی که زادگاه خودشان است توجه کرده‌اند و این یعنی تبعیض آشکار و نابرابری! بنابراین طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» به این معضل دامن خواهد زد.
نماینده مردم ملایر ضمن مخالفت با طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» به تعادل می‌گوید: یکی از کارهای اصلی نمایندگان مجلس حضور در بین مردم و لمس مشکلات مردم است تا با حضور در صحن علنی بتوانند قوانین موردنیاز را اعمال و بر اجرای آن نظارت کنند، اگر بنا باشد نمایندگان از مردم دور باشند پس چه نیاز به نمایندگی مردم در مجلس است.
احمد آریایی‌نژاد می‌گوید: رسیدگی به مشکلات مردم نیز جزء وظایف ملی نمایندگان است و نباید با این جمله که «وظیفه نمایندگان ملی است» از زیر بار رسیدگی به مشکلات مردم شانه خالی کنند.
بنابراین باید منتظر ماند و دید که نمایندگان مجلس نهم چه تصمیمی در مورد طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» خواهد گفت و آیا این طرح توسط شورای نگهبان تائید خواهد شد یا اینکه این پرونده همچنان مفتوح باقی خواهد ماند تا به نفع مردم مناطق محروم باشد؟
نمایندگان مجلس پنجم در حالی طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» را مطرح و نمایندگان مجلس ششم آن را تصویب کردند که شورای نگهبان با آن مخالفت کرد.
گویا ادوار مجالس قسم‌خورده بودند این طرح را ادامه دهند چراکه مجلس هفتم مجدداً بررسی آن را آغاز کرد ولی شورای نگهبان همچنان روی اصول خود ایستاد و آن را رد کرد چراکه معتقد بود این طرح مغایر قانون اساسی است.
نمایندگان مجلس هشتم به‌آرامی از کنار این طرح گذشتند اما اعضای مجلس نهم قصد ادامه راه اسلاف خود رادارند تا این طرح را ادامه دهند، طرحی که طبق نظر شورای نگهبان خلاف قانون اساسی است.
در جلسه علنی روز یکشنبه ۹ آذر سال جاری بود که نمایندگان مجلس بررسی یک‌فوریت طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» را در دستور کار خود قراردادند و فوریت این طرح با ۱۳۳ رأی موافق، ۶۴ رأی مخالف و ۱۱ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۰ نماینده حاضر در مجلس به تصویب رسید.
در صورت تصویب نهایی این طرح در صحن علنی و تأیید شورای نگهبان، انتخابات مجلس یک مرحله‌ای خواهد شد و داوطلبانی که بالاترین رأی را در کل استان به دست آورده‌اند به‌عنوان نمایندگان استان از شهرستان‌ها محسوب می‌شوند.
تقسیم حوزه‌های انتخابیه هر استان به دو بخش اصلی و فرعی یکی از مفاد طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» است؛ به‌نحوی‌که در انتخابات مجلس شورای اسلامی محدوده جغرافیایی هر استان به‌عنوان حوزه انتخابیه اصلی و حوزه‌های انتخابیه موجود تابعه استان، حوزه انتخابیه فرعی محسوب می‌شوند و هر یک از رأی‌دهندگان می‌توانند برای کلیه کرسی‌های استانی، نماینده انتخاب کنند.
طرح استانی شدن انتخابات مجلس نیز به‌مانند همه طرح‌ها و لوایح مطروحه در صحن بهارستان موافقان و مخالفانی را به همراه دارد.
موافقان این طرح با نگاهی کلان اعتقاددارند که با تصویب نهایی این طرح، نمایندگان به بررسی امور ملی می‌پردازند و وقت نمایندگان صرف امور جزئی و محلی نخواهد شد.
خارج شدن انتخابات مجلس از حالت طایفه‌ای، فرقه‌گرایی و لابی‌گری، یکی دیگر از مزیت‌هایی است که مدافعان طرح استانی شدن حوزه‌های انتخابیه بر آن تأکید می‌کند.
همچنین، نمایندگان پیشنهاددهنده طرح استانی شدن انتخابات مجلس، چنین استدلال می‌کنند که به‌موجب این طرح، احتمال انتخاب داوطلبان و نامزدهای شاخص‌تر و باصلاحیت‌تر افزایش می‌یابد و درنتیجه، سطح کیفی و کارایی مجلس نیز ارتقاء پیدا می‌کند.
اما مخالفان طرح استانی شدن انتخابات مجلس نیز در رد این طرح، استدلال‌هایی متقن و قابل‌تأملی را ارائه می‌کنند.
مخالفان معتقدند با استانی شدن انتخابات مجلس، هزینه‌های انتخابات چند برابر شده و افرادی رأی می‌آورند که به لابی‌های قدرت و ثروت متصل باشند و این امر هم در خلاف منویات مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت احتراز نمایندگان از کانون‌های ثروت و قدرت است.
البته مخالفت با طرح استانی برگزار شدن انتخابات مجلس تنها به موارد فوق منحصر نمی‌شود، بلکه برخی نمایندگان نیز از بُعد ساختارگرایانه به این موضوع می‌نگرند و چنین استدلال می‌کنند که در شرایط فعلی زیرساخت‌های استانی برگزار شدن انتخابات مجلس، فراهم نیست و این‌یکی از عمده دلایلی است که مخالفان این طرح بر آن تکیه می‌کنند.
نمایندگان مخالف «استانی شدن انتخابات مجلس» طرح معتقدند در این روش افرادی به‌عنوان نمایندگان مجلس شانس حضور در خانه ملت را خواهند داشت که اهالی شهرهای بزرگ باشند چراکه در کشور ما «تعصب محلی» نقش مهمی در سرنوشت آراء انتخابات مجلس دارد ازاین‌جهت هر شخصی که از شهر بزرگ نامزد انتخابات مجلس شود شانس پیروزی بیشتری خواهد داشت.
همچنین مخالفان معتقدند با «استانی شدن انتخابات مجلس» رابطه بین مردم و نمایندگان قطع خواهد شد.
این طیف از نمایندگان عقیده دارند «نمایندگی» یعنی حضور در بین مردم، شناسایی و لمس مشکلات مردم و انتقال آن به مجلس برای چاره‌اندیشی، رفع مشکلات و در صورت نیاز وضع قوانین، بنابراین چنین وضیعتی نیازی به استانی شدن انتخابات مجلس ندارد چراکه در این روش عملاً دسترسی نمایندگان به همه روستاها و مناطق استان امکان‌پذیر نخواهد بود.
مخالفان طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» همچنین می‌گویند اگر هدف از این طرح رسیدگی نمایندگان به مسائل کلان کشور است آیا مشکلات مردم روستاها و شهرهای کوچک جزء مسائل کلان نیست، آیا توسعه متوازن مناطق کشور جزء وظایف کلان نیست؟
عده‌ای معتقدند اگر بناست نمایندگان مجلس به‌جای رسیدگی به مشکلات حوزه‌های انتخابیه خود به مسائل - به‌اصطلاح کلان - رسیدگی کنند پس چه نیازی به مجلس و خانه ملت است، نمایندگان می‌توانند با طرح دوفوریتی، مجلس شورای اسلامی را به «مجلس اعیان رسیدگی به امور کلان» تبدیل کنند، حداقل در این وضعیت کسی از نمایندگان انتظار نخواهد داشت مشکلات آن‌ها را لمس و نسبت به آن چاره بیندیشند!
در حال حاضر چندین شهرستان به‌اتفاق هم یک حوزه انتخابیه قلمداد شده و نماینده مشترک در مجلس دارند و به‌خوبی مشاهده می‌شود که در طول سالیان گذشته همیشه نمایندگان این حوزه‌ها از شهرهای بزرگ انتخاب‌شده‌اند و طبیعتاً پس از پیروزی در انتخابات به شهر اصلی که زادگاه خودشان است توجه کرده‌اند و این یعنی تبعیض آشکار و نابرابری! بنابراین طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» به این معضل دامن خواهد زد.
نماینده مردم ملایر ضمن مخالفت با طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» به تعادل می‌گوید: یکی از کارهای اصلی نمایندگان مجلس حضور در بین مردم و لمس مشکلات مردم است تا با حضور در صحن علنی بتوانند قوانین موردنیاز را اعمال و بر اجرای آن نظارت کنند، اگر بنا باشد نمایندگان از مردم دور باشند پس چه نیاز به نمایندگی مردم در مجلس است.
احمد آریایی‌نژاد می‌گوید: رسیدگی به مشکلات مردم نیز جزء وظایف ملی نمایندگان است و نباید با این جمله که «وظیفه نمایندگان ملی است» از زیر بار رسیدگی به مشکلات مردم شانه خالی کنند.
بنابراین باید منتظر ماند و دید که نمایندگان مجلس نهم چه تصمیمی در مورد طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» خواهد گفت و آیا این طرح توسط شورای نگهبان تائید خواهد شد یا اینکه این پرونده همچنان مفتوح باقی خواهد ماند تا به نفع مردم مناطق محروم باشد؟
