«استانی شدن انتخابات مجلس»؛ حلقه وصل یا فصل؟

به گزارش خبرنگار سیاسی «تعادل»، طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» از دور پنجم مجلس شورای اسلامی طرح و در انتظار ورود به صحن علنی بود که سرانجام روز سه‌شنبه – ۱اردیبهشت - رخصت بررسی خارج از نوبت این طرح را سوی وکلای ملت صادر شد.
کلیات طرح یادشده یک روز پس از چراغ سبز نمایندگان برای بررسی خارج از نوبت، با ۱۴۹ رأی موافق، ۶۹ رأی مخالف و ۹ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۳ نماینده حاضر در صحن علنی تصویب شد.
علی لاریجانی به‌خوبی به ایرادات و ابهامات این طرح واقف بود چراکه به‌محض تصویب کلیات طرح «استانی شدن انتخابات مجلس»، از نمایندگان درخواست کرد با ارجاع این طرح به کمیسیون شوراها موافقت کنند تا ابهامات و ایرادات آن مرتفع شود و وکلای ملت نیز به رئیسشان پاسخ مثبت دادند.
وی پیرامون درخواست خود از نمایندگان گفت: بر اساس گزارش معاونت نظارت مجلس، طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» واقعاً اشکالاتی دارد و اگر در صحن علنی بررسی شود، شاید نتوانیم همه ایرادات آن را برطرف کنیم.
رئیس مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: طرح استانی شدن انتخابات مجلس ازنظر نگارشی ابهاماتی دارد و باید برای بررسی و اصلاح به کمیسیون ارجاع شود، البته کمیسیون شوراها می‌تواند با سرعت و ظرف حدود ۲ هفته بررسی و رفع اشکالات طرح انجام دهد و آن را مجدداً به صحن علنی ارجاع دهد.
اما طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» موافقان و مخالفان جدی هم داشت که هرکدام با استناد به دلایلی آن را قابل دفاع یا قابل رد می‌دانستند.

* وصل به صاحبان قدرت
مهدی دواتگری نماینده مردم مراغه که سابقه ۲۰ سال قضاوت در دستگاه قضا را دارد، به‌عنوان اولین مخالف طرح یادشده، بار مالی را یکی از دلایل مخالفت خود عنوان کرد.
وی افزود: نامزدهای انتخابات مجلس، با اجرایی شدن این طرح مجبور به وصل شدن به صاحبان قدرت و ثروت می‌شوند و همین موضوع چالش‌های فراوانی را برای مجلس ایجاد خواهد کرد.
رییس کمیته مطالبات ملی مجلس قطع ارتباط مردم با نمایندگان را دیگر آسیب طرح استانی شدن انتخابات برشمرد و یادآور شد: یک‌بار در مجلس هفتم این طرح مطرح شد که شورای نگهبان با آن مخالفت کرد. به همین دلیل ما باید این موضوع را در ارائه رأی خود مدنظر قرار دهیم.

در مقابل علی مطهری از دیگر موافقان جدی طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» بود.

* بار مدیران بر دوش نمایندگان
وی گفت: برای پی بردن به‌ضرورت تصویب طرح استانی شدن انتخابات مجلس باید به وضع فعلی خانه ملت نگاهی بیندازیم.
نماینده مردم تهران ادامه داد: ‌ امروز نمایندگان به مشکلات موکلان خود می‌پردازند که این وظیفه آن‌ها نیست، چنین روندی باعث شده نمایندگان وقت کمتری برای قانون‌گذاری بگذارند.
وی ادامه داد: «گاهی دلم برای نمایندگان شهرستان‌ها می‌سوزد زیرا آن‌ها مجبور به پیگیری امور موکلان خود هستند و این موضوع باعث شده تا آن‌ها در زمان مطرح‌شدن طرح و لوایح در صحن مجلس یا مطالعه کافی نداشته و یا تمرکز ذهنی نداشته باشند».
مطهری بابیان اینکه امروز بار برخی از مدیران استانی و شهرستانی بر دوش نمایندگان افتاده است، تصریح کرد: ‌ برخی از مطالبات مردم از نمایندگان وظایفی است که باید از سوی مدیران استانی دنبال شده و انجام شود.
نماینده مردم تهران در مجلس زمان بیشتر برای قانون‌گذاری و نظارت، بالا رفتن سطح کیفی مجلس و پایین آمدن آمار خریدوفروش رأی را ازجمله مزیت‌های استانی شدن انتخابات مجلس دانست و ایجاد وحدت بیشتر بین نمایندگان را مزیت این طرح توصیف کرد.
مطهری همچنین با تأکید بر اینکه اصل طرح استانی شدن انتخابات مجلس خلاف قانون اساسی نیست، گفت: در طرح فعلی هم کاستی وجود دارد به همین دلیل معتقدم طرح باید دو شوری شده و برای انجام اقدامات کارشناسی بیشتر به کمیسیون برود.

* قطع ارتباط مردم با نمایندگان
سیدشکرخدا موسوی نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی به‌عنوان دومین موافق طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» گفت: بهتر است درزمانی که مردم با مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کنند ما ارائه این طرح را به دوره بعد واگذار می‌کردیم و رفع آن مشکلات را در اولویت خود قرار می‌دادیم.
نماینده مردم اهواز از لزوم تصویب طرح‌ها برای تأمین منافع استان‌ها تأکید کرد و گفت: که طرح استانی شدن انتخابات منفعتی برای استان‌ها ندارد.
موسوی اضافه کرد: امروز ما چه بخواهیم چه نخواهیم مردم مشکلات خود را با نمایندگان در میان می‌گذارند. به همین دلیل مطمئن باشید که اگر این طرح به تصویب برسد ارتباط مردم با نمایندگان قطع خواهد شد.
افزود: «اگر قرار است طرح استانی شدن انتخابات مجلس در آینده هم دنبال شود باید کار پژوهشی گسترده بر روی آن انجام شود تا درنهایت طرح مطلوبی به صحن علنی ارائه و به تصویب نمایندگان برسد».
نماینده مردم اهواز طرح استانی شدن انتخابات را عاملی برای ایجاد حساسیت‌های قومی دانست و تأکید کرد که شورای نگهبان همانند مجلس هفتم با این طرح مخالفت خواهد کرد.

* کاهش نقش قومیت و پول
حسین گروسی نیز به‌عنوان دومین موافق طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» گفت: چرا امروز ما به‌جای وقت گذاشتن برای اموری همچون اشتغال و صنعت تمام زمان خود را برای انجام اقدامات استانی می‌گذاریم؟
وی ادامه داد: بسیاری از مسائلی که از سوی مردم در حوزه‌های انتخابیه ما مطرح می‌شود جزو وظایف فرمانداران و مسئولان استانی و محلی است که قدرت اجرایی و ظرفیت‌های بیشتری دارند اما اغلب مردم مسائل را با ما در میان می‌گذارند.
گروسی همچنین تأکید کرد که استانی شدن انتخابات مجلس نقش قومیت و پول را در انتخابات کاهش داده و برکاتی برای کشور خواهد داشت.

* فراموشی مردم
سیدمحمدسادات ابراهیمی به‌عنوان سومین مخالف کلیات طرح استانی شدن انتخابات مجلس گفت: بنده جزو طراحان این طرح بودم اما به دلیل تغییرات بنیادینی که در کمیسیون تخصصی بر روی طرح اتفاق افتاد من هم به مخالفان طرح پیوستم.
وی بابیان اینکه با استانی شدن انتخابات مجلس مردم فراموش خواهند شد، گفت: در چنین وضعیتی منابع بر اساس نیازها توزیع نمی‌شود و آنگاه باندهای قدرت و ثروت با پول‌های کثیف وارد معرکه خواهند شد.
نماینده مردم شوش‌تر حمایت از مردم را عاملی برای افزایش اقتدار نظام دانست و تأکید کرد که با استانی شدن انتخابات مجلس ارتباط بین مردم و نمایندگان قطع و در پی آن حمایت از مردم کاهش می‌یابد.
سادات‌ابراهیمی اضافه کرد: می‌گویند با استانی شدن انتخابات مجلس می‌توان به کارهای کلان پرداخت اما مگر امروز می‌توان کارهای کلان پیگیری کرد، درواقع امروز هم می‌توان نگاه کلان داشت و تمامی این مسائل به نگاه نمایندگان بستگی دارد.
نماینده مردم شوش‌تر بابیان اینکه شورای نگهبان به طرح استانی شدن انتخابات مجلس ایراد خواهد گرفت، گفت: ما امروز برنامه‌ای برای رفع دغدغه‌های شورای نگهبان در این طرح نداشتیم و همین موضوع باعث رد دوباره طرح خواهد شد.

احمدعلی مقیمی نماینده مردم بهشهر نیز به‌عنوان سومین نماینده در موافقت با کلیات طرح استانی شدن انتخابات مجلس گفت: ما امروز نماینده همه ملتیم و باید حافظ منافع تمامی آن‌ها باشیم.
وی همچنین بر لزوم توجه نمایندگان به قانون‌گذاری و نظارت بر حسن اجرای قانون اظهار داشت: شأن مجلس قانون‌گذاری است نه امتیاز گرفتن برای شهرستان‌ها.
نماینده مردم بهشهر با تأکید بر اینکه مردم در ایران رفتار حزبی ندارند، تأکید کرد که می‌توان با استانی شدن انتخابات مجلس رفتار حرفه‌ای را به مردم آموخت.
البته معاون پارلمانی رییس‌جمهور که در جلسه علنی روز چهارشنبه – ۲ اردیبهشت – مجلس حضور داشت، رسماً مخالفت دولت با طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» را مطرح کرد.
مجید انصاری افزود: طرح استانی شدن انتخابات مجلس در جلسه امروز (چهارشنبه) هیأت دولت مطرح شد اما اعضای کابینه نسبت به آن مخالفت کردند.
وی تصریح کرد: اصل استانی شدن انتخابات مجلس چه‌بسا اگر در موقعیت مناسب و وقت کافی با ارائه یک لایحه یا طرحی جامع و پخته این موضوع بررسی شود، بهتر خواهد بود، طرح مذکور اشکالات متعددی دارد. این طرح در حقیقت استانی محض نیست بلکه تلفیقی از شهرستانی و استانی است.
معاون پارلمانی رئیس‌جمهور ادامه داد: محاسن استانی شدن انتخابات مجلس که می‌تواند وجود داشته باشد با ترکیب شهرستانی - استانی از بین رفته است و مشخص نشده اگر در یک شهرستان صلاحیت کاندیدا رد شد و فرد دیگری هم برای کاندیداتوری وجود نداشت و یا نماینده یک شهرستان بعد از برگزاری انتخابات استعفا داد یا فوت کرد، آیا در مرحله بعد برای محدوده آن شهرستان انتخابات برگزار می‌شود یا در کل استان باید انتخابات برگزار شود؟ مثلاً اگر چنین اتفاقی برای استان تهران بیفتد با این وسعت و جمعیت باید در کل استان تهران انتخابات برگزار کنیم.
انصاری تصریح کرد: اگر انتخابات استانی برگزار شود کار بسیار دشواری است و مردم شاید در مرحله دوم انگیزه‌ای برای شرکت در انتخابات نداشته باشند و البته هزینه زیادی نیز نیاز دارد، ‌ اگر بخواهیم به‌صورت شهرستانی هم برگزار کنیم بنابراین دیگر ارائه این طرح موضوعیت ندارد.
وی تأکید کرد: برای مردم استانی انتخاب کردن نمایندگانشان دشوار خواهد بود، مردم برای شناسایی افراد برای رأی دادن نیز با مشکلات متعددی مواجه می‌شوند چراکه استان سطح وسیعی را در برمی‌گیرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: درمجموع مسائل سیاسی - امنیتی هم دور از توجه نمایندگان مجلس نباید باشد، ما کشوری دارای قومیت‌ها، مذاهب و زبان‌های مختلف هستیم که در شرایط فعلی همه این قومیت‌ها و مذاهب حداقل یک نماینده در مجلس دارند، استانی شدن انتخابات مجلس ممکن است این موضوع را دچار اخلال کند و انسجام ملی خدشه‌دار شود.


حال باید منتظر ماند و دید که طرح «استانی شدن انتخابات مجلس» در کمیسیون شوراها چه سرنوشتی خواهد داشت و آیا در صورت تصویب نهایی در مجلس، شورای نگهبان با آن موافقت خواهد کرد؟ و آیا طرح یادشده به‌عنوان حلقه وصل ملت و نمایندگان عمل خواهد کرد یا به‌عنوان حلقه فصل؟

_{انتهای پیام/ ۱۱۰}